การแย่งชิงอำนาจนั้นเกิดขึ้นทุกยุคทุกสมัย ไม่ว่าจะของไทยเอง หรือ ต่างประเทศ
แต่หากไม่มีใครรู้ว่าการแย่งชิงอำนาจนั้น เกิดขึ้นครั้งแรกเมื่อใด
"การแย่งชิงอำนาจครั้งสำคัญสมัย ต้นสุโขทัย พ่อขุนบางกลางหาว ถึง พระยาลิไท"
เป็นที่ทราบกันดีว่าการแย่งชิงอำนาจนั้นอยู่คู่กับประวัติศาสตร์ของมนุษย์มาอย่างยาวนานไม่ว่าจะของไทยเอง หรือ ของต่างชาติเองก็ล้วนแต่มีเรื่องราวการแย่งชิงอำนาจเกิดขึ้นทุกยุคทุกสมัย การแย่งอำนาจของมนุษย์นั้นเกิดขึ้นครั้งแรกที่ใดและเมื่อไหร่นั้น คงไม่มีใครตอบได้แต่ถ้าถามว่าการแย่งชิงอำนาจในประวัติศาสตร์ไทยนั้นเกิดขึ้นเมื่อใดก็คงจะพอสันนิษฐานได้จากหลักฐานจารึกในสมัยสุโขทัยซึ่งเป็นราชธานีแห่งแรกของชนชาติสยาม
คำถามคลาสสิกเกี่ยวกับประวัติศาสตร์การเมืองไทยนั้น มักมีประโยคว่า “การแย่งอำนาจ-ปฏิวัติ-รัฐประหาร” ครั้งแรกในประวัติศาสตร์ไทยเกิดขึ้นเมื่อไหร่? ที่ไหน?” ซึ่งก็คงไม่มีใครตอบได้ แต่มีข้อมูลที่น่าสนใจเกี่ยวกับการชิงอำนาจครั้งสำคัญในสมัย ต้นกรุงสุโขทัยมาบอกเล่ากันให้ฟัง
เท่าที่มีหลักฐานจากศิลาจารึกสมัยสุโขทัยที่เรียกว่า “จารึกวัดศรีชุม” โดยข้อมูลที่สุจิตต์ วงษ์เทศ บอกเล่าโดยย่อ มีดังนี้
“พ่อขุนศรีนาวนำถุม (เป็นพ่อของพ่อขุนผาเมือง) เป็นผู้สร้างแคว้นสุโขทัย จึงนับเป็นกษัตริย์องค์แรกของแคว้นสุโขทัย ต่อมามีผู้ก่อการชื่อ "ขอมสบาดโขลญลำโพง" ยกพหลพลโยธายึดอำนาจจากพ่อขุนศรีนาวนำถุมได้ แล้วปกครองเมืองสุโขทัยไม่นานนัก พ่อขุนบางกลางหาวกับพ่อขุนผาเมืองร่วมกันยึดอำนาจจาก ‘ขอมสบาดโขลญลำพง’ สำเร็จ พ่อขุนบางกลางหาวได้เป็นกษัตริย์ในชื่อ ‘ศรีอินทราทิตย์’ จารึกพ่อขุนรามคำแห่ง เล่าเรื่องต่อไปอีกว่า ขุนสามชนเจ้าเมืองฉอด (แม่สอด) ยกไพร่พลมาตีเมืองตาก แต่ถูกปราบปรามซึ่งเป้าหมาย คือการยึดอำนาจแต่ ทำไม่สำเร็จ
อีกตอนหนึ่งอยู่ในจารึกสุโขทัยเหมือนกันเรียก ‘จารึกวัดป่ามะม่วง’ มีความโดยย่อว่าพระยาลิไท (หลานพ่อขุนรามคำแห่งหรือศรีรามราช) เป็นเจ้าครองเมืองศรีสัชนาลัย
ส่วนเมืองสุโขทัยมีเจ้าครองอีกองค์หนึ่ง แต่ไม่รู้ว่าใคร?
วันหนึ่งในปี พ.ศ. 1890 พระยาลิไทก็ตบแต่งพลโยธายกออกจากเมืองศรีสัชนาลัยไปยึดอำนาจเมืองสุโขทัยในจารึก (เขียนเป็นอักษรเขมรและภาษาเขมร) กล่าวว่า
(พระยาลิไท) ‘มีพระบัณฑูรให้ไพร่พลทั้งหลายเข้าระดมฟันประตู ประหารสัตรูทั้งหลาย…บัดนั้นจึงเสด็จพระราชดำเนินเข้าเสวยราชย์…’ ซึ่งก็คือการยึดอำนาจ นั้นเอง
ประวัติศาสตร์มักยกย่องว่าพระยาลิไทไม่ฝักใฝ่การสู้รบปรบมือ เพราะฝักใฝ่ทางธรรมแบบ ‘อหิงสา อโหสิ’ แต่จารึกที่พระยาลิไทโปรดให้ทำขึ้นเองกลับบอกว่าทรงได้อำนาจมาจากการสู้รบเพื่อยึดอำนาจ แล้วหลักฐานอื่นๆ ระบุไว้ชัดเจนว่าทรงรักษาอำนาจด้วยการทำสงครามตลอดสมัย
ท้ายที่สุดก็ถูกฝ่ายอยุธยาร่วมมือกับสุพรรณบุรีมายึดอำนาจพระยาลิไทแล้วบังคับให้ออกบวชด้วยซ้ำ (มีรายละเอียดอยู่ในหนังสือชื่อ ‘ศาสนาและการเมืองกรุงสุโขทัย’ ของพิเศษ เจียจันทร์พงษ์ ที่ศิลปวัฒนธรรมพิมพ์จำหน่ายเมื่อ พ.ศ. 2528)”
พระยาลิไท
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
