เซรามิค ชีวิตกับความฝัน ของยูจิ มูรากิ(๒)
ตีพิมพ์ครั้งแรกในนิตยสาร IMAGE กรกฎาคม ๒๕๔๔
ติมพ์ซ้ำในหนังสือ “พระเอกโง่” พ.ศ.๒๕๕๐
.
ยูจิ มูรากิ กับเตาเผาเซรามิคในบ้านกลางป่าสน
อาหารเย็นวันนี้โนริโกะทำปลาดิบให้กิน เธอบอกว่าปลาแบบตัวยาวๆสีเงินนั้นดีที่สุดเมื่อกินกับขิงและซอสโชยุ แต่ปลาทุกชนิดก็ดีสำหรับวาซาบิหรือมัสตาร์ดญี่ปุ่นที่มีสีเขียวรสเผ็ดหอม จานใบใหญ่ตรงหน้ายังมีปลาคิมเมะหรือปลาตาทองหัวโตตัวเบ้อเริ่มที่โนริโกะต้มในซ้อสถั่วเหลืองรสหวานเค็ม และหอมขิงสดหั่นฝอยที่คลุกอยู่ตลอดตัว โนริโกะผัดผักออเรนโซมาให้อีกจานใหญ่
.
ดิฉันช่วยโนริโกะยีหัววาซาบิบนแผ่นเหล็กเจาะรู เมื่อวานนี้ยูจิเพิ่งพาขับรถไปดูไร่วาซาบิที่ปลูกอยู่บนไหล่เขาข้างบ้าน วาซาบิเป็นเครื่องชูรสอันเป็นเอกลักษณ์ของอาหารญี่ปุ่น ต้นวาซาบิหน้าตาคล้ายผักกาดหรือสันตะวา ปลูกบนพื้นที่ขั้นบันไดมีน้ำโกรกแรงจากยอดเขาไหลผ่านอยู่ตลอดปี การปลูกวาซาบิจะเพาะเมล็ดแบบผักกาดให้เกิดต้นกล้าเล็กๆ แล้วนำมาปลูกในพื้นที่ชุ่มน้ำ โดยเอาหินทับไม่ให้น้ำพัดไป วาซาบิใช้เวลาสองสามปีในการสร้างหัว เวลายิ่งนานและหัวยิ่งเล็กแกร็น จะให้รสหอมและเผ็ดจัด เมื่อเอาหัววาซาบิมายีบนแผ่นเหล็กเจาะรูหยาบๆ ก็จะได้วาซาบิบดแฉะสีเขียวอ่อน ใช้ผสมโชยุกินกับปลาดิบได้เข้ากันนัก ระหว่างแปลงวาซาบิ ชาวสวนปลูกต้นไม้คลุม ในฤดูใบไม้ร่วงนี้ ต้นไม้ยืนต้นทิ้งใบโกร๋น ยูจิบอกว่าในหน้าร้อน ต้นไม้จะแตกใบงามช่วยป้องกันแสงแดด ให้ร่มเงากับต้นวาซาบิ ไม่ให้ถูกแดดกล้ามากเกินไป
.
เสียงประตูเปิด ชิโนวิ่งหลุนๆเข้ามา ยูจิหัวเราะร่าบนหลังแบกซากุระเกาะติดมาด้วย ยังไม่ทันได้เอ่ยปากถามยูจิก็บอกว่า "พระพุทธเจ้าช่วยผม! อุณหภูมิไม่สูงเกินไป ยังไม่มีอะไรพังๆในวันนี้"
.
คนซื้อจาน ชามเซรามิค ผลงานของยูจิ มูรากิ ตามดูถึงเตาเผาที่บ้าน
ดิฉันยังจำบรรยากาศอบอุ่นและเป็นสุขที่โต๊ะอาหารเย็นวันนั้นได้ดี ข้าวญี่ปุ่นเม็ดป้อม เกาะตัวเป็นยางเหนียวกินอร่อยเหลือเกิน ซากุระกับชิโน นั่งกินปลาหอมๆและผักกองโต ที่มาจากสวนครัวหลังบ้านของโนริโกะ บทสนทนาค่อยๆ มุ่งตรงไปถึงเรื่องอาหารพื้นบ้าน ยูจิบอกว่าคนญี่ปุ่นโบราณกินข้าวเหนียวดำและแทบจะไม่กินเนื้อสัตว์อื่น นอกจากสัตว์ทะเล แต่อาหารส่วนใหญ่มักเป็นเต้าหู้ซึ่งมีอยู่นานาชนิด อาหารพื้นบ้านญี่ปุ่นมีคุณค่าทางโภชนาการสูง รสใกล้เคียงธรรมชาติ ไม่ค่อยปรุงแต่งอะไรมากนัก ทั้งไม่อุดมด้วยโปรตีนและไขมันซึ่งก่อโรคภัยให้คนกินนานัปการ
.
เด็กๆไปนอนแล้ว เมื่อวงสาเกอุ่นๆ เริ่มต้นในยามค่อนดึก เราคุยแลกเปลี่ยนกันถึงศิลปะโบราณของไทยและญี่ปุ่นอยู่นาน ก่อนจะเลี้ยววกไปสู่รายละเอียดเกี่ยวกับผลงานและความสุขจากการทำงานที่ยูจิบอกเล่าให้ฟังด้วยประกายตาสดใส
.
"ให้วิจารณ์สไตล์งานของตัวเองน่ะหรือ" ยูจิยิ้มอายๆ "ผมคิดว่างานของผมเริ่มมีแนวทางของตัวเองเป็นรูปเป็นร่างขึ้นมาราว ๑๔-๑๕ ปีได้กระมัง แต่จะพูดให้ตรงกับความรู้สึกแล้ว ผมไม่รู้ว่าผมมีสไตล์ของตัวเองหรือเปล่า ผมไม่สนใจตรงนั้น สิ่งสำคัญสำหรับผมก็คือ ทุกเช้าที่ผมตื่นขึ้นมา ผมจะยังคงรักและสนใจงานที่ทำอยู่หรือไม่ การปั้นดินยังทำให้ผมสนุกอยู่ไหม นี่เป็นเรื่องสำคัญที่สุดของชีวิตผม คือ ทำอย่างไรผมถึงจะยังสนุกกับการทำงานได้ทุกวัน และทำอย่างไรการงานที่ผมรักจึงจะทำให้ชีวิตข้างในของผมอ่อนโยนและเป็นสุข ผมเชื่อว่าถ้ามนุษย์ได้ทำงานอย่างสนุกและผาสุก ผลงานย่อมออกมาดีอย่างแน่นอน เพราะงานที่สร้างสรรค์ออกมานั้นคือรูปธรรมของความสุขความอ่อนโยนจากจิตใจ
.
งานเซรามิคไม่เพียงให้ความสงัดและให้ชีวิตที่ดีกับผม ความสุขที่ผมได้รับจากงานและวิถีที่ผมเลือก ยังทำให้ทุกคนในครอบครัวของผมคือ โนริโกะ ซากุระจังและชิโนจัง มีชีวิตที่เรียบง่ายและเป็นสุขไปด้วย งานปั้นดินให้จิตใจที่ดีและนุ่มนวลกับทุกๆคน อีกอย่างก็คือ สภาพแวดล้อมที่นี่ดีมาก อากาศสดสะอาด รอบบ้านมีแต่ต้นไม้ บนท้องฟ้ามีดาวสลอนให้ออกมาดูได้ทุกคืน เป็นที่ที่ดีสำหรับเด็กๆจะได้เติบโตอยู่ท่ามกลางแวดล้อมของธรรมชาติงาม
.
โถหกเหลี่ยมลายเขียนสีสมัยเอโดะ ต้นพุทธศตวรรษที่ ๒๓ เนื้อกระเบื้อง จากพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ คิวชู มีการนำมาแสดงที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติประเทศไทย ต้นปี ๒๕๖๑
ถ้าพูดให้ตรงกับความรู้สึกที่สุดเกี่ยวกับงานของตัวเอง ผมคิดว่ามันธรรมดามากๆ เป็นแค่งานประเภทหนึ่งเท่านั้นนะครับ เช่นเดียวกับงานของชาวนา ชาวประมง ทุกคนมีชีวิตที่ดีได้ แต่ละคนต่างมีหนทางของตัวเองที่จะแสวงหาวิถีอันผาสุก และสามารถที่จะสร้างจิตใจอันประณีตนุ่มนวลให้กับตัวเองและครอบครัวได้ อย่าให้ความสำคัญกับงานของผมมากเกินไปเลยครับ ชาวนา ชาวประมงก็ไม่ต่างอะไรจากผม คนเหล่านั้นก็มีความสุข มีวิถีที่ผาสุก ได้เช่นกัน"
.
แม้ยูจิจะถ่อมและสมถะนัก แต่มิได้หมายความว่าเขาจะเป็นศิลปินไร้ชื่อของญี่ปุ่น ผลงานของยูจิพิสูจน์ตัวเองมายาวนาน จาน ถ้วยที่วางระเกะระกะรอบเตาเผา ไม่ใช่กระเบื้องถ้วยกะลาแตกไร้ค่า เพื่อนนักเขียนคนหนึ่งคือพจนา จันทรสันติเคยบอกดิฉันว่า เมื่อจานชามเหล่านี้เคลื่อนย้ายเข้าไปอยู่ในร้านค้า ราคานั้นสูงลิบ ยูจิจึงสามารถเลี้ยงครอบครัวด้วยรายได้จากงานเซรามิคของตนได้อย่างสบายๆ
.
ยูจิบอกว่างานเซรามิคของตัวเองขายไม่ได้มากที่บ้าน แต่มีวางตามห้างร้านต่างๆของญี่ปุ่นอยู่ยี่สิบกว่าแห่ง ในแถบเมืองโตเกียว คานาซาวะ ฮิโรชิมา คอจิในชิโกกุ คิวชู บางวันอย่างเช่นเมื่อเช้านี้ ดิฉันก็ได้เห็นลูกค้าจากเกียวโตตามมาซื้องานของยูจิถึงบ้าน มาดูเตาเผา คุยกับยูจิ และนั่งดูยูจิทำงาน
.
ในวงการเซรามิคญี่ปุ่น โดยเฉพาะกับคนปั้นดินธรรมชาติ พวกเขาต่างรู้ถึงฝีมือของยูจิเป็นอย่างดี ผลงานของยูจิเห็นได้ชัดว่าเต็มไปด้วยพลังสร้างสรรค์ ซื่อ ถ่อม และมีพัฒนาการอยู่ตลอดเวลา งานยุคแรกๆของยูจิ เต็มไปด้วยสีสันต่างๆ ทั้งยังมีลักษณะปนเปของอิทธิพลจากเซรามิคจีน เวียดนาม และสังคโลกไทย บางส่วนก็มีรูปร่างแปลกๆคล้ายกับงานออกแบบสมัยใหม่ ครั้นยิ่งปั้นดินนานเข้า ถ้วยชามของเขายิ่งงามลึกและง่ายขึ้น มองดูใกล้ธรรมชาติมากเข้าทุกที รอยเฉียบกริบของการปาดดินอึดใจเดียวอย่างง่ายๆบนปากชาม แสดงถึงสมาธิแน่วแน่ และพลังของจิตใจอันเด็ดขาดมั่นคง รอยสีไล่ระดับของเนื้อดินบนผิวถ้วยอาจหมายถึงคลื่นสีบนผิวน้ำ ท้องฟ้าเปลี่ยนสี หรือกระทั่งชั้นดินระดับต่างๆยามเจาะลึกลงสู่ใจกลางโลก
.
หม้อน้ำลายครามศิลปะจีน ราชวงศ์หมิง พุทธศตวรรษที่ ๒๒ มีการนำมาแสดงที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติประเทศไทย ต้นปี ๒๕๖๑
ดึกแล้วขณะที่ดาวสลอนเต็มฟ้า อากาศนอกบ้านเย็นเยือกเกินไปและลมแรงจัดจนออกไปดูดาวไม่ไหว ต้นส้มไดไดข้างบ้านกำลังออกลูกเต็มต้น ในเดือนมกราคมมันจะเหลืองสวยทั้งลาน ถัดไปคือป่าสนแน่นทึบ ที่ชาวบ้านตัดทอนไม้สนเป็นท่อนๆ กองไว้โคนต้นให้เห็ดชิตาเกะขึ้น แล้วค่อยมาเก็บไปกิน ในความมืด บ้านหลังเล็กบนภูเขาแขวนโคมสีนวลสลัว ชีวิตง่ายๆอันอบอุ่นอยู่ที่นี่ ในบ้านหลังนี้
.
ในชีวิตของมนุษย์คนหนึ่ง ราวกับยูจิ มูรากิ ศิลปินเซรามิคของญี่ปุ่น จะพิสูจน์ให้เห็นว่า มิใช่เรื่องยากเกินไปสำหรับมนุษย์ธรรมดาๆ ที่จะก่อร่างสร้างชีวิตของตัวเองและครอบครัว ให้อยู่บนวิถีของการงานอย่างสร้างสรรค์ โดยที่ยังเต็มเปี่ยมไปด้วยความฝันและความผาสุก
.
ด้วยการยืนหยัดที่จะเลือกในวิถีที่ตัวเองรักและเชื่อ อย่างไม่ท้อถอย
.
วันธรรมดา ชีวิตธรรมดา ของผู้ชายคนหนึ่งและครอบครัว ก็เกือบจะกลายเป็นเรื่องมหัศจรรย์ในสังคมปัจจุบันไปได้
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
