6 ก.พ. 2021 เวลา 09:05 • ประวัติศาสตร์
“ไปรสะนียาคาร อนุสรณ์สถานแห่งกาลเวลา”
ตึกสีขาวสูงสามชั้นตามแบบสถาปัตยกรรมแบบตะวันตก มีขนาดกว้าง 25.5 เมตร ยาว 53.5 เมตร ตั้งอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา ปากคลองโอ่งอ่าง ฝั่งพระนคร อยู่ทางทิศใต้ของสะพานพุทธ เดิมที่ตั้งแห่งนี้เป็นของกรมไปรษณีย์โทรเลขและถือเป็นที่ทำการไปรษณีย์แห่งแรกของประเทศไทย
ไปรสะนียาคารในอดีตและปัจจุบัน
เดิมทีอาคารแห่งนี้เป็นบ้านของพระปรีชากลการ (สำอางค์ อมาตยกุล) อดีตเจ้าเมืองปราจีนบุรี แต่ต่อมาถูกทางการริบเข้ามาเป็นของหลวง เนื่องจากต้องคดีอาญาถึงขั้นประหารชีวิต
ครั้น เมื่อวันที่ 4 สิงหาคม พุทธศักราช 2426 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดตั้งกิจการไปรษณีย์ไทย โดยมีสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ ทรงดำรงตำแหน่งอธิบดีผู้สำเร็จราชการไปรษณีย์และโทรเลขพระองค์แรก
กิจการไปรษณีย์เริ่มจากการรับฝากส่งจดหมายและหนังสือในเขตพระนครและธนบุรี ในรัศมี 4 ด้านคือ ทิศเหนือถึงสามเสน  ทิศตะวันออกถึงสระปทุม  ทิศใต้ถึงบางคอแหลม  ทิศตะวันตกถึงตลาดพลู  ต่อมากิจการได้ขยายตัวอย่างรวดเร็ว สามารถเปิดบริการได้ทั้งในและต่างประเทศ  ในปี พุทธศักราช 2432 ได้มีการจัดตั้งโรงเรียนไปรษณีย์และโทรเลขขึ้นที่ไปรสะนียาคารแห่งนี้
ในยุคการเปลี่ยนแปลงการปกครอง 2475 ไปรสะนียาคารเป็นสถานที่แห่งแรกที่ทางคณะราษฎรจะต้องทำการบุกยึด เนื่องจากเป็นชุมทางการสื่อสาร คือ โทรเลขและโทรศัพท์ เพื่อตัดระบบการสื่อสาร โดยกลุ่มคณะราษฎรสายพลเรือน ซึ่งต้องทำการยึดและตัดการสื่อสารให้ได้ภายในเวลา 04.00 น. และต้องทำให้เสร็จก่อนเวลา 05.00 น. เพื่อมิให้ผู้คนสงสัย
ไปรสะนียาคารที่เห็นอยู่ในทุกวันนี้เป็นอาคารที่สร้างขึ้นมาใหม่เมื่อปี พุทธศักราช 2546 หลังจากตัวอาคารเดิมถูกรื้อเพื่อสร้างสะพานพระปกเกล้า ในคราวสมโภชกรุงรัตนโกสินทร์ 200 ปี จากนั้นกรมทางหลวงชนบทได้ก่อสร้างอาคารจำลองขึ้นทดแทนในตำแหน่งใกล้เคียงกับที่ตั้งเดิมเมื่อปี 2546 ด้วยงบประมาณ 10 ล้านบาท โดยสร้างเฉพาะส่วนมุขด้านหน้าของอาคารมีความกว้าง 25 เมตร มีความยาวลดลงจากเดิมเหลือเพียง 3.5 เมตร เป็นอาคารรูปแบบคล้ายของเดิม แต่รายละเอียดบางประการแตกต่างกัน ปัจจุบันแปรสภาพเป็นพิพิธภัณฑ์
แสตมป์ที่ระลึกที่เกี่ยวข้องกับไปนสะนียาคาร ได้แก่
แสมป์ชุด ครบรอบ 80 ปี กรมไปรษณีย์โทรเลข
วันแรกจำหน่าย 4 สิงหาคม 2506
ชนิดราคาและจำนวนพิมพ์
50 ส.ต. 3,000,000 ดวง
1 บาท 1,000,000 ดวง
พิมพ์ที่ บริษัท โทมัส เดอ ลา รู จำกัด ประเทศอังกฤษ
แสตมป์ชุดครบรอบ 80 ปี กรมไปรษณีย์โทรเลข
แสตมป์ชุด 100 ปี โรงเรียนการไปรษณีย์ และโทรคมนาคม
วันแรกจำหน่าย 4 สิงหาคม 2532
ชนิดราคาและจำนวนพิมพ์
2 บาท 3,000,000 ดวง
พิมพ์ที่ สำนักพิมพ์ แฮริสัน แอนด์ ซันส์ (ไฮ วายคอมป์) จำกัด ประเทศอังกฤษ
แสตมป์ชุด 100 ปี โรงเรียนการไปรษณีย์ และโทรคมนาคม
แสตมป์ชุด 120 ปี โรงเรียนการไปรษณีย์
วันแรกจำหน่าย 22 กุมภาพันธ์ 2552
ชนิดราคาและจำนวนพิมพ์
3 บาท 700,000 ดวง
พิมพ์ที่ บริษัท ไทยบริติชซีเคียวริตี้ พริ้นติ้ง จำกัด (มหาชน) ประเทศไทย
แสตมป์ชุด 120 ปี โรงเรียนการไปรษณีย์
แสตมป์ชุด 125 ปี โรงเรียนการไปรษณีย์
วันแรกจำหน่าย 22 กุมภาพันธ์ 2557
ชนิดราคาและจำนวนพิมพ์
3 บาท 300,000 ดวง
พิมพ์ที่ บริษัท ไทยบริติชซีเคียวริตี้ พริ้นติ้ง จำกัด (มหาชน) ประเทศไทย
แสตมป์ชุด 125 ปี โรงเรียนการไปรษณีย์
ขอบคุณที่ติดตามครับ
โฆษณา