รู้หรือไม่.... เลือดประกอบด้วยอะไรบ้าง?
เลือด (blood) หรือ โลหิต เป็นส่วนประกอบที่สำคัญของร่างกาย เรารู้จักเลือด กันตั้งแต่เด็กๆ เช่น เมื่อเกิดอุบัติเหตุ หกล้ม เกิดเป็นแผล แล้วเลือดไหล เป็นต้น เลือดเปรียบเสมือน น้ำที่หล่อเลี้ยงชีวิต เนื่องจากระบบไหลเวียนโลหิตที่ดีจะทำให้สุขภาพดีด้วย หรือเมื่อเราไม่สบาย คุณหมออาจให้เราเจาะเลือด ตรวจทางห้องปฏิบัติการ เพื่อดูว่าเรามีค่าเลือดผิดปกติหรือไม่ และบางท่านที่ชอบบริจาคโลหิตนั้น เราให้เลือดแก่ผู้รับบริจาค เรารู้ไหมว่าในเลือดของเรานั้นประกอบด้วยอะไรบ้าง สำคัญอย่างไร?
เครดิตภาพ: Pixabay และ Pexels
ส่วนประกอบของเลือด
เลือด เป็นของเหลวชนิดหนึ่งในร่างกาย ประกอบด้วย 2 ส่วน คือ ส่วนที่เป็นของเหลว 55 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งเรียกว่า “น้ำเลือดหรือพลาสมา (plasma)” และส่วนที่เป็นของแข็งมี 45 เปอร์เซ็นต์ ได้แก่ เซลล์เม็ดเลือดและเกล็ดเลือด ร่างกายเรามีเลือดอยู่ประมาณ 5 ลิตร หรือคิดเทียบกับน้ำหนักตัว เท่ากับร้อยละ 7-8 ของน้ำหนักตัว
เลือดมีสีแดงเพราะมีปริมาณเม็ดเลือดแดงเป็นองค์ประกอบจำนวนมาก เลือดไหลเวียนอยู่ทั่วร่างกายทำหน้าที่ตัวกลางติดต่อระหว่างเซลล์ของร่างกาย ขนส่งอ๊อกซิเจน และอาหาร ไปยังส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย และนำคาร์บอนไดออกไซค์ไปขับออกทางปอด และนำของเสียต่างๆเพื่อขับออกทางไต
นอกจากนี้เลือดยังเป็นระบบป้องกัน ด้วยระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย และช่วยในการควบคุมอุณหภูมิของร่างกายอีกด้วย
เมื่อนำเลือดไปปั่นเหวี่ยงเพื่อทำการแยกชั้น จะพบส่วนประกอบของเลือดต่าง ๆ ดังนี้
1. น้ำเลือดหรือพลาสมา มีสภาวะเป็นเบส ค่าพีเอช 7.4 ประกอบด้วยน้ำประมาณ 91 เปอร์เซ็นต์ ทำหน้าที่ลำเลียงเอนไซม์ ฮอร์โมน แก๊ส แร่ธาตุ วิตามิน และสารอาหารประเภทต่างๆที่ผ่านการย่อยอาหารมาแล้วไปให้เซลล์และรับของเสียจากเซลล์ เช่น ยูเรีย แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ น้ำ ส่งไปกำจัดออกนอกร่างกาย
2. เซลล์เม็ดเลือด ประกอบด้วย
2.1 เซลล์เม็ดเลือดแดง (red blood cell) มีลักษณะค่อนข้างกลมตรงกลางจะเว้าเข้าหากัน (ขนมโดนัท) เนื่องจากไม่มีนิวเคลียส องค์ประกอบส่วนใหญ่เป็นสารประเภทโปรตีนที่เรียกว่า “ฮีโมโกลบิน” ซึ่งมีสมบัติในการรวมตัวกับแก๊สต่างๆ ได้ดี เช่น แก๊สออกซิเจน แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์
หน้าที่ แลกเปลี่ยนแก๊ส โดยจะลำเลียงแก๊สออกซิเจน ไปยังส่วนต่างๆ ของร่างกาย และลำเลียงแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์จากส่วนต่างๆ ของร่างกายกลับไปที่ปอด
แหล่งสร้างเม็ดเลือดแดง คือ ไขกระดูก ผู้ชายจะมีเซลล์เม็ดเลือดแดงมากกว่าผู้หญิง เซลล์เม็ดเลือดแดงมีอายุประมาณ 110-120 วัน หลังจากนั้นจะถูกนำไปทำลายที่ตับและม้าม
ในผู้ใหญ่ปกติ จะมีเม็ดเลือดแดงอยู่ประมาณ 4.5-6 ล้านเซลล์ ต่อ 1 ลูกบาศก์มิลลิเมตรของเลือด
2.2 เซลล์เม็ดเลือดขาว (white blood cell) มีลักษณะค่อนข้างกลม ไม่มีสี และมีนิวเคลียส เม็ดเลือดขาวในร่างกายมีอยู่ด้วยกันหลายชนิด
หน้าที่ ทำลายเชื้อโรคหรือสารแปลกปลอมที่เข้ามาสู่ร่างกาย
แหล่งที่สร้างเม็ดเลือดขาว คือ ม้าม ไขกระดูก และต่อมน้ำเหลือง มีอายุประมาณ 7-14 วัน
ร่างกายคนมีเม็ดเลือดขาว 5,000-10,000 เซลล์ ต่อ 1 ลูกบาศก์มิลลิเมตรของเลือด
3. เกล็ดเลือดหรือแผ่นเลือด (blood pletelet) เกล็ดเลือดไม่ใช่เซลล์ แต่เป็นชิ้นส่วนของเซลล์ รูปร่างไม่แน่นอน มีขนาดเล็ก ไม่มีนิวเคลียส มีอายุประมาณ 3-4 วัน ถูกสร้างมาจากไขกระดูก มีปริมาณประมาณ 150,000-300,000 ชิ้น ต่อ 1 ลูกบาศก์มิลลิเมตรของเลือด นอกจากนี้เกล็ดเลือดจะหลั่งสารเคมี (ไฟบริน) ช่วยให้เลือดแข็งตัวเมื่อเกิดบาดแผล
จะเห็นได้ว่า เลือดมีส่วนประกอบที่สำคัญต่อร่างกาย ดังนั้นเราควรดูแลสุขภาพ โดยการตรวจร่างกายประจำปี ซึ่งจะมีการตรวจดูความสมบูรณ์ของเม็ดเลือดด้วย หากพบว่ามีความผิดปกติ ควรเข้ารับคำปรึกษาจากแพทย์เพื่อรับการรักษา ส่วนการบริจาคเลือดซึ่งเป็นการช่วยชีวิตผู้อื่นที่ดีที่สุดที่คนทั่วไปสามารถทำได้นั้น จะไม่มีผลกระทบต่อสุขภาพของผู้บริจาค เนื่องจากร่างกายของผู้บริจาคจะสามารถสร้างเม็ดเลือดและส่วนประกอบของเลือดทดแทนส่วนที่บริจาคได้ ดังกล่าวข้างต้น
- 15
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
