11 ก.พ. 2021 เวลา 14:18 • หนังสือ
กวนอู ขุนพลแห่งสามก๊กผู้ได้กลายมาเป็นไฉ่สิ่งเอี๊ยฝ่ายบู๊
新年快乐
ซินเหนียนไคว่เล่อ
Xīnnián kuàilè
สวัสดีปีใหม่
พูดถึงเทศกาลตรุษจีนแล้วก็ต้องนึกถึงการเซ่นไหว้เทพเจ้า แล้วหนึ่งในเทพเจ้าที่คนจีนนิยมเซ่นไหว้ในเทศกาลตรุษจีนก็คือ "ไฉ่สิ่งเอี๊ย"
ไฉ่สิ่งเอี๊ย ภาษาจีนกลางเรียกว่า ไฉเสิน (財神 Cáishén) หรือไฉเสินเหย (財神爺 Cáishényé) เป็นเทพเจ้าแห่งโชคลาภตามคติความเชื่อของจีน ไฉ่สิ่งเอี๊ยไม่ใช่ชื่อเรียกเทพองค์ใดองค์หนึ่งโดยเฉพาะ เทพที่ได้รับการยกย่องเป็นไฉ่สิ่งเอี๊ยมีหลายองค์ แบ่งได้เป็น 2 ประเภทคือ
1. ไฉ่สิ่งเอี๊ยฝ่ายบุ๋น (文財神 เหวินไฉเสิน Wén Cáishén) หรือเทพแห่งโชคลาภฝ่ายพลเรือน เทพฝ่ายนี้ที่นิยมไหว้คือปิกัน (比干 ปี่กาน Bǐ Gān) ขุนนางของพระเจ้าติวอ๋อง (紂王 โจ้วหวัง Zhòu Wáng) ปลายราชวงศ์เซียง (商 ซาง Shāng) และฮวมเล้ ( 范蠡 ฟ่านหลี่ Fàn Lǐ) ขุนนางที่ปรึกษาของเกาเจียน (勾踐 โกวเจี้ยน Gōujiàn) อ๋องแห่งรัฐอวด (越 Yuè) ในยุคซุนสิว (春秋時代 ชุนชิวสือไต้ Chūn-Qiū Shídài)
2. ไฉ่สิ่งเอี๊ยฝ่ายบู๊ (武財神 อู่ไฉเสิน Wǔ Cáishén) หรือเทพแห่งโชคลาภฝ่ายทหาร เทพฝ่ายนี้ที่นิยมไหว้คือเตียวกองเบ๋ง (趙公明 จ้าวกงหมิง Zhào Gōngmíng) ตัวละครจากนิยายพงศาวดารเรื่องห้องสิน (封神演義 เฟิงเสินเหยี่ยนอี้ Fēngshén Yǎnyì) และกวนอู (關羽 Guān Yǔ) ขุนพลของเล่าปี่ (劉備 Liú Bèi) ในยุคราชวงศ์ฮั่นตะวันออก (東漢 ตงฮั่น Dōnghàn)
สำหรับกวนอูนั้นเริ่มได้รับการยกย่องเป็นไฉ่สิ่งเอี๊ยในรัชสมัยจักรพรรดิเฉียนหลง (乾隆帝 เฉียนหลงตี้ Qiánlóngdì) แห่งราชวงศ์ชิง (清 Qīng) ในสมัยราชวงศ์ชิง ราชสำนักเชิดชูกวนอูอย่างสูง ยกย่องให้เป็นเทพผู้เป็นสัญลักษณ์ของความซื่อสัตย์ภักดีและเปี่ยมคุณธรรม
มีเรื่องเล่าหลายเรื่องเกี่ยวกับความเป็นมาที่ทำให้กวนอูกลายมาเป็นไฉ่สิ่งเอี๊ยเทพเจ้าแห่งโชคลาภ ในที่นี้ขอเล่าเรื่องกระแสหนึ่งว่า จักรพรรดิเฉียนหลงแห่งราชวงศ์ชิงมักปลอมพระองค์ไปสามัญชนไปท่องเที่ยวตามที่ต่าง ๆ ทุกครั้งที่กลับวังมาในตอนค่ำทรงมักจะได้ยินเสียงจากด้านหลัง เป็นเสียงแผ่นเสื้อเกราะกระทบกันกับเสียงย่ำเท้า เมื่อหันกลับมาก็ทอดพระเนตรไม่ใคร
จักรพรรดิเฉียนหลงทรงสงสัยเป็นอย่างมาก จึงไปตรัสเล่าเรื่องนี้ให้ขุนนางชื่อหลิวยง (劉墉 Liú Yōng) ฟัง หลิวยงทูลแนะนำว่าเมื่อพระองค์ทรงได้ยินเสียงอีกครั้ง ไม่ต้องหันกลับไปทอดพระเนตร แล้วให้ตรัสถามว่า "ข้างหลังคือผู้ใดที่ตามมา"
เมื่อจักรพรรดิเฉียนหลงทำและพูดตามคำแนะนำของหลิวยงเมื่อได้ยินเสียงประหลาดนั้นอีกครั้ง คราวนี้ได้ยินเสียงตอบกลับมาจากด้านหลังว่า "น้องรองหุนเตี๋ยง (雲長 อวิ๋นฉาง Yúncháng; ชื่อรองของกวนอู) มาเพื่ออารักขาฝ่าบาท" จักพรรดิเฉียนหลงทรงได้ยินดังนั้นจึงตระหนักรู้ว่าพระองค์คือเล่าปี่กลับชาติมาเกิด วันต่อมาจึงทรงแต่งตั้งให้กวนอูเป็น "กวนเซิ่งตี้จวิน" (關聖帝君 Guānshèng Dìjūn) หรือ "ท่านจักรพรรดิเทพกวน" ทุกหมู่บ้านต้องสร้าง "ศาลจักรพรรดิกวน" (關帝廟 กวนตี้เมี่ยว Guān Dì Miào) ให้ราษฎรได้มาสักการะบูชา เพือเทพกวนอูจะได้คุ้มครองให้คลาดแคล้วปลอดภัย
ที่บานประตูของศาลกวนอู มักเขียนกลอนคู่ (對聯 ตุ้ยเหลียน duìlián) ในแนวตั้งไว้ว่า
「漢為文武將,清為福祿神」
"ฮั่นเว่ยเหวินอู่เจียง ชิงเว่ยฝูลูเสิน"
"`Hàn wèi wénwǔ jiàng, Qīng wèi fúlù shén'"
แปลว่า
"ยุคฮั่นเป็นขุนนางบุ๋นบู๊ ยุคชิงเป็นเทพแห่งโชคลาภ (福 ฝู fú; ภาษาจีนแต้จิ๋วว่า "ฮก") และวาสนา (祿 ลู่ lù; ภาษาจีนแต้จิ๋วว่า "ลก") "
จากกลอนคู่ที่กล่าวว่ากวนอูกลายเป็น "เทพแห่งโชคลาภและวาสนา" ได้กลายเป็นที่มาของฐานะเทพ "ไฉ่สิ่งเอี๊ย" ของกวนอู
มีอีกเรื่องเล่าหนึ่งว่าก่อนกวนอูจะมาพบกับเล่าปี่เคยทำงานเป็นผู้บริหารสถานีม้าศึก และมีความเชี่ยวชาญในการจัดทำบัญชีรายรับรายจ่าย สามารถบริหารจัดการการเงินของธุรกิจได้เป็นอย่างดี จึงได้รับการนับถือว่าเป็นผู้หาทรัพย์ได้เก่งกาจ
แหล่งข้อมูล:
หนังสือ "สามก๊กฉบับยอดยุทธ์" ของทองแถม นาถจำนง
หนังสือ "เทศกาลจีนและการเซ่นไหว้" ของถาวร สิกขโกศล
ภาพ: จากสติ๊กเกอร์ไลน์ชุด "สามก๊ก ไร้เทียมทาน" ของวิธิตา แอนิเมชั่น ดีไซน์ตัวละครกวนอูจากการ์ตูน "สามก๊ก มหาสนุก" ของหมู นินจา
โฆษณา