สติ สัมปชัญญะ ในบริบท โลกุตระธรรม
สติ คือ การระลึกได้
ความรู้สึกตัว คือ สัมปชัญญะ
โดยทั่วไป มันเกือบจะ อันเดียวกัน มันใกล้กันมากครับ แต่ถ้าโยนิโส ดีๆ มันต่างกัน สติ คือเครื่องมือ เพื่อที่จะระลึกได้ แล้วจะเกิดความรู้สึกตัว หรือ สัมปชัญญะ ตามมา
สติเป็น ขันธ์ ที่ปรุงแต่งขึ้นมา เพื่อไปรับรู้ว่า กำลังคิด หรือ ทำอะไรอยู่
สรุปง่ายๆ สติเป็นเหตุ ความรู้สึกตัวเป็นผลที่ตามมา นั่นเอง
ส่วนการทำงานของสติ เป็นดังนี้
"ขณะจิตที่เกิดสติ ณ วินาที นั้นมันไประลึกรู้ จิตและอารมณ์ของจิตดวงก่อนหน้า
หน้าที่ของสติมันแค่ไปรู้ อารมณ์ดังกล่าวแล้วก็ดับไป จากนั้นค่อยเป็นหน้าที่ของจิตดวงใหม่คือ สัมปชัญญะ รู้สึกตัวตามมา แล้วดวงนี้ก็ดับลง ดวงที่ใคร่ครวญว่า ดวงแรกเลยเป็น กุศลหรืออกุศล แล้วคัดกรองเหมือน นายทวาร คือ จิตดวงที่สี่ เพียงแต่มันไวมาก เราเลยตามไม่ทัน เลยคิดว่าเป็น จิตดวงเดียว จนดับหมด"
ทำไมผมถึงคิดว่ามี จิตถึงสี่ดวงเกิดขึ้นในแต่ละครั้งของการรู้สึกตัว เพราะเนื้อหาของมันใช้ขันธ์คนละตัว มันจะเป็นจิตดวงเดิมไปไม่ได้เพราะ วิญญาณเกาะขันธ์ได้ทีละตัวเท่านั้นนะ ขอบอก ดังนี้
ดวงแรก ( หลง ) - วิญญาณ+ ขันธ์4
ดวงสอง ( สติ ) - วิญญาณ+ สังขาร
ดวงสาม ( สัมปชัญญะ ) - วิญญาณ+ รูป
ดวงสี่ ( คัดแยก ) - วิญญาณ+ สังขาร/สัญญา
ป.ล. โพสต์นี้ ใช้วิจารณญาณ เยอะๆ นะครับ เพราะบางส่วนเป็นประสบการณ์และความเห็นส่วนตัวชัดๆ
#ห้องมรรค
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
