ปุจฉา วิสัชนา กับ พุทธทาสภิกขุ
ถาม
เมื่อทำกรรมไปแล้ว จะได้รับผลตอบสนองกรรมนั้นหรือไม่ ,
อะไรคือเหตุให้เราทำกรรม
อะไรคืออยู่เหนือกรรม
ตอบ
ถามทีเดียวหลายปัญหา ไม่ค่อยจะเป็นลำดับ ไอ้กรรมให้ผลแน่ ที่ให้ผลเมื่อไร อย่างไรนั้นอธิบายกันมากมาย
ตอนหลังนี่ยิ่งเหลวแหลก คือถ้าถือหลักว่าทำกรรมดีต้องได้ผลดีเหมือนที่ทำ หรือเหมือนที่หวัง ถ้าทำกรรมชั่วก็ต้องชั่วเหมือนที่ทำ ที่หวัง เช่นไปฆ่าเขาตายจะต้องถูกเขาฆ่าตายตอบ
ถ้าทำดี ทำการช่วยเหลือก็จะได้รับการช่วยเหลือตอบ เป็นเรื่องวัตถุไปหมด นี่ก็ยกให้เป็นเรื่องทางศีลธรรม อย่าไปคัดค้านเขาเลย เขาชอบจะถือกันอย่างนี้ก็ปล่อยให้มันเป็นคนดีทางสังคม ทางศีลธรรม
ถ้าเขาเชื่ออยู่แล้วก็ดี อย่าไปลบล้างอะไรเสีย ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว แต่ถ้าตามพระบาลีแท้ๆ ในทางปรมัตถธรรมชั้นลึก ก็จะมีหลักว่า ทำดีๆทันที ทำชั่วๆทันที เพราะสิ่งนั้นก็ถือกันแล้ว บัญญัติกันแล้วว่าดี พอไปทำเข้าก็ดีทันที ไม่ต้องรอให้ได้เงิน ได้ของ ได้ลาภ ได้ผล ไม่ต้อง พอทำดีก็ดีทันที พอทำชั่วก็เหมือนกัน
เขาบัญญัติกันลงไปแน่ชัดแล้วว่าการกระทำระบบนี้เรียกว่าชั่ว พอไปทำเข้าก็ชั่วทันที ในบาลีมีหลักถึงกับว่าขณะจิตต่อมาหลังจากการกระทำกรรมนั้นคือการรับผลของกรรม
การทำกรรมในขณะจิตกลุ่มหนึ่งเสร็จไปแล้ว ที่มันปรุงขณะจิตอีกกลุ่มถัดมานั้นคือการรับผลของกรรม หรืออาจจะหลายๆช่วงขณะจิตต่อมาอีกก็ได้เหมือนกัน
ถ้าทำไปด้วยโลภะ โทสะ โมหะ อะไรมันก็เป็นความเลว ความชั่วตามแบบของโลภะ โทสะ โมหะเสร็จตั้งแต่ในขณะจิตต่อมา ขณะจิตนี้เร็วมาก เร็วเท่าสายฟ้าแลบ หรือเร็วกว่าสายฟ้าแลบ ทำกรรมลงไปในขณะจิตใด ขณะจิตถัดมาคือการสะท้อนออกมาแห่งผลของกรรม
ฉะนั้นจึงพูดได้ว่า ทำดี ดี ทำชั่ว ชั่ว ไม่ต้องรอได้ดี ได้ชั่ว ถ้าคุณเข้าใจอย่างนี้ก็จะไม่มีปัญหาว่าทำดีๆจริงไหม ทำชั่วๆจริงไหม เพราะระบบนั้นบัญญัติว่าชั่วแล้ว คิดอย่างนั้น ทำอย่างนั้น พูดอย่างนั้น ทำไปแล้วมันก็ชั่วแล้ว ดีแล้ว ไม่ต้องได้ๆอะไรกันอีก
แต่เดี๋ยวนี้เขาไม่อย่างนั้น เขาว่าทำดีทำไมไม่ได้เลื่อนเงินเดือน ทำไมไม่ได้ลาภ ได้ผล ได้อะไรต่างๆเหมือนที่เขามาพูดกันอยู่ คนทำชั่วได้เลื่อนปีละ ๒ ขั้น เราทำดีเกือบตายไม่ได้เลื่อนสักขั้น
นี่มันพูดอย่างนี้ นี่มันคนละเรื่อง ดี หรือชั่วบัญญัติกันเสร็จแล้ว ว่าระบบอย่างนี้เรียกว่าดี ระบบอย่างนี้เรียกว่าชั่ว ทำด้วยโลภะ โทสะ โมหะ เรียกว่าชั่ว ทำด้วยอโลภะ อโทสะ อโมหะ ก็เรียกว่าดี ทำดีก็ดี ทำชั่วก็ชั่วเพียงเท่านั้น ทำชั่วเข้ามันก็สะสมกิเลสมากขึ้น ทำดีอยู่กิเลสก็ค่อยๆจาง ค่อยน้อยลง ลดลง
ทีนี้ปัญหาที่ว่าทำอย่างไรจะหมดกรรม จะอยู่เหนือกรรมนั้นต้องศึกษารู้เรื่องไม่มีตัวตนจนไม่เกิดกิเลส ถ้าไม่มีตัวตนมันก็ไม่มีการกระทำกรรม แล้วก็อยู่เหนือกรรม
ถ้ายังมีตัวตนอยู่มันก็ยังมีกิเลส หรือเจตนาที่ทำกรรม ก็เป็นการกระทำกรรม แล้วก็ดี หรือชั่วไปตามการกระทำ
ต้องเห็นธรรมะในระดับที่ไม่มีตัวตนจึงจะหมดกรรม จะแกล้งว่าเอาเองว่ากูไม่มีตัวกูนี่มันไม่ได้ มันไม่ใช่เรื่องจริง มันต้องเห็นด้วยปัญญาอันแท้จริงจึงไม่มีตัวกูจริง จึงจะไม่มีตัวกู
ฉะนั้นการกระทำก็ไม่เป็นกรรม แล้วผลแห่งการกระทำมันก็เป็นธรรมชาติอะไรอันหนึ่งไป ไอ้คนนั้นไม่รับเอามาเป็นทุกข์ ไม่เป็นความทุกข์ เอ้า, มีปัญหาอะไรอีก
.
จาก อบรมพระนวกะในพรรษา
2521 08 13 ถามตอบปัญหาธรรม.
.
หมายเหตุ "ปุจฉา วิสัชนา" เป็นการตอบในเวลาจำกัด ถ้าท่านต้องการเข้าใจมากกว่านี้ ฟังบรรยายนี้ได้ที่
.
by สืบสานงานท่านพุทธทาส on #SoundCloud
- 3
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
