ดูได้อย่างไรว่าบริษัทใช้เงินอย่างไรจาก งบกระแสเงินสด (Statement of Cash Flow)
บทความก่อนหน้านี้ 2 บทความเราได้พูดถึงงบดุล และงบกำไรขาดทุนกันไปแล้ว มาถึงงบการเงินสุดท้าย คือ งบกระแสเงินสดกันแล้วครับ งบกระแสเงินสดนั้นจัดทำมาจากงบดุลและงบกำไรขาดทุนโดยนำรายการในแต่ละงบมาจัดเรียงและคำนวณออกมาใหม่ ซึ่งงบกระแสเงินสดนี้เป็นงบที่เราควรจะอ่านมากเพราะว่านอกจะเป็นงบที่ตบแต่งยากแล้วยังช่วยสะท้อนภาพการหมุนเวียนของเงินในกิจการอีกด้วย
งบกระแสเงินสดจะจัดทำตามเกณฑ์เงินสด (Cash Basis) ต่างกับงบกำไรขาดทุนที่จัดทำด้วยเกษณฑ์คงค้าง (Accrual Basis) ซึ่งตามเกณฑ์เงินสดนี้จะบอกถึงเงินสดที่ หมุนเวียน เข้า - ออก จากกิจการจริง ต่างจากเกณฑ์คงค้างที่อาจจะมีการรับรู้ตามกิจกรรมต่างๆ เช่น รับรู้รายได้และต้นทุนเมื่อขายสินค้าได้ หรือ รับรู้รายได้ตามส่วนของงานที่ทำสำเร็จ (Percentage of Completion) แต่ไม่ใช่เงินสดจริงที่กิจการได้รับมาหรือจ่ายออกไป
มาเริ่มจากการทำความรู้จักงบย่อย 3 งบในงบกระแสเงินสดกันก่อน โดย 3 งบนั้นได้แก่
1. งบกระแสเงินสดจากกิจกรรมดำเนินงาน (Cash Flow from Operation Activities, CFO)
2.งบกระแสเงินสดจากกิจกรรมลงทุน (Cash Flow from Investing Activities, CFI)
3.งบกระแสเงินสดจากกิจกรรมจัดหาเงิน (Cash Flow from Financing Activities, CFF)
โดยรายละเอียดของแต่ละงบมีดังนี้นะครับ
1) งบกระแสเงินสดจากกิจกรรมดำเนินงาน (Cash Flow from Operation Activities; CFO)
CFO คือ งบที่จะบอกเราว่าบริษัทมีเงินจากการทำมาหาได้เท่าไหร่ โดยงบนี้จะจัดทำจากงบกำไรขาดทุนและงบดุล ซึ่งในวิธีทางบัญชีจะมีการจัดทำงบกระแสเงินสดด้วยวิธี ทางตรง และทางอ้อมนะครับ แต่ว่าในบทความนี้อาจจะไม่ได้กล่าวถึงวิธีจัดทำ แต่จะบอกถึงแนวคิดในการจัดทำจากสมการด้านล่างนี้แทนครับ
CFO = NP + nci - cwc
ซึ่ง
- NP คือ กำไรสุทธิ (Net Profit)
- nci (non cash item) คือ รายการที่ไม่ใช่เงินสด เช่น ค่าเสื่อมราคา กำไรจากเงินลงทุนทางบัญชี
- cwc คือ การเปลี่ยนแปลงของเงินทุนหมุนเวียน คำนวณจาก cwc = wc2 -wc1
โดย wc 1 คือ เงินทุนหมุนเวียนของปีที่แล้ว (งวดที่แล้ว)
wc 2 คือ เงินทุนหมุนเวียนของปีนี้ (งวดนี้)
wc (Working Capital) คือ สินทรัพย์หมุนเวียน (ca, Current Asset) ลบด้วย หนี้สินหมุนเวียน (Cl, Current liability) ถ้าจะอธิบาย คือ
- งบกระแสเงินสดนั้นบอกว่ากิจการเราดำเนินธุรกิจแล้วมีเงินรายได้จากการดำเนินงานหลังจากหักกลบลบด้วยค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานต่างๆ แล้วเหลือเท่าไหร่ ซึ่ง รายได้ลบด้วยต้นทุนในการผลิตสินค้าและบริการ (COGS) กับค่าใช้จ่ายทางการขายและบริหาร (Sg&A) ดอกเบี้ยและภาษี แล้วก็คือ กำไรสุทธิ (NP) นั่นเอง
- แต่ว่าเราต้องการกระแสเงินสด จึงต้องปรับรายการที่ไม่ได้เป็นเงินสดจริงออกด้วย nci ซึ่งหลักๆ คือ ค่าเสื่อมราคาที่เราไม่ได้จ่ายเป็นตัวเงินออกไปจริงๆ แต่ต้องรับรู้เป็นต้นทุน ใน งบกำไรขาดทุน เราจึงทำการบวกกลับ ค่าเสื่อมราคากลับเข้ามาที่กำไรสุทธิ รวมถึงรายการอื่น ที่อาจจะไม่ได้จ่ายเงินไปจริงๆ ก็บวกกลับเข้ามา หรือ รายการที่มีการจ่ายเงินไปแล้วจริงแต่ไม่มีรายการในงบกำไรขาดทุนไว้ก็ลบออก ทำให้ตอนนี้เราได้กำไรเป็นเงินสดจริงๆ แล้ว
- แต่ว่าเงินสดบางส่วนก็ต้องใช้หมุนเวียนในกิจการ เช่น การซื้อสินค้ามาสต็อกไว้รอขาย การตั้งรายการที่รอรับรู้รายได้ในอนาคต เช่น ลูกหนี้การค้าไว้เป็นทรัพย์สิน หรือ การตั้งรายการเจ้าหนี้การค้า หรือภาษีค้างจ่ายไว้เป็นหนี้สิน เป็นต้น โดยในส่วนนี้ เราจะถือว่ารายการที่ได้รับทรัพย์สินเข้ามากระแสเงินสดจะลดลง เพราะว่าเราเสียเงินไปเพื่อได้รับทรัพย์สินมาจะลบกระแสเงินสดออกเท่ากับมูลค่าทรัพย์สินที่เพิ่ม แต่ถ้าสินทรัพย์ลดจะถือเสมือนว่าขายสินค้าออกไปและได้เงินมาเพิ่ม ส่วนรายการที่เป็นหนี้สิน ถ้าเพิ่มขึ้นจะเป็นรายการบวกเพราะการก่อหนี้ทำให้เราได้มีกระแสเงินสดเข้ามามากขึ้นจากการกู้ ส่วนเวลาหนี้ลดลงจะเป็นรายการลบ เพราะว่าเอาเงินสดไปจ่ายหนี้นั่นเอง สรุปง่ายๆ ตามตารางด้านล่างนะครับ
ตารางที 1 แสดงการคำนวณกระแสเงินสดเพิ่ม ลด เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงใน ทรัพย์สิน หนี้สิน และตัวอย่างการคำนวณส่วนการเปลี่ยนแปลงของเงินทุนหมุนเวียน (cwc)
ตามตารางที่ 1 จะเป็นการคำนวณตามวิธีทางบัญชีแต่ว่าถ้าจะคำนวณแบบตามสมการที่เขียนไว้ตอนต้น ก็อาจจะคำนวณได้ตามนี้
cwc = wc2 - wc1
= (ca2-cl2) - (ca1-cl1)
= (150 + 25 - 35) - (100 + 30 - 25) = 35
ซึ่ง ตัวเลข 35 ตามสมการต้องนำไปลบก็จะเท่ากับ -35 ในแถวสุดท้ายของตารางตัวอย่างพอดีครับ
2) งบกระแสเงินสดจากกิจกรรมลงทุน (Cash Flow from Investing Activities ; CFI) คือ กระแสเงินสดที่ทำให้ได้มาหรือจำหน่ายออกไปของสินทรัพย์นั่นเอง ถ้าสินทรัพย์เพิ่มเหมือนว่าเราต้องจ่ายเงินเพื่อซื้อสินทรัพย์รายการในงบจะเป็นลบ ส่วนถ้าขายสินทรัพย์แปลว่าเราได้เงินมารายการในงบจะเป็นบวก
ซึ่งสินทรัพย์ ได้แก่ สิ่งที่เรามีเพื่อใช้ดำเนินงาน เช่น ที่ดิน อาคาร เครื่องจักร เครื่องใช้สำนักงานต่างๆ (เก้าอี้ โต๊ะ คอมพิวเตอร์ เป็นต้น) หรือแม้แต่ Software ต่างๆ ก็นับเป็นสินทรัพย์เหมือนกัน ตามลิงก์ที่แนบมา (https://www.set.or.th/set/companyfinance.do?type=cashflow&symbol=AU&language=th&cou
ntry=TH)
ถ้า After You ขยายสาขาก็ต้องมีการลงทุนในสินทรัพย์ ซึ่งคือการสร้างร้านสาขา เท่ากับ 40.11 ล้านบาท (สังเกตว่าเครื่องหมายในงบจะเป็นลบ) ซึ่งส่วนนี้คือ CAPEX หรือ Capital Expenditure ที่เรานำมาใช้สำหรับคำนวณมูลค่าหุ้น ตามวิธี DCF นั่นเอง จริงๆ แล้วสินทรัพย์นอกจากเป็นสิ่งที่มีตัวตนแล้วยังอาจจะเป็นตราสารที่ถือไว้เพื่อลงทุนก็ได้ ส่วนนี้จะเรียกว่าเงินลงทุนระยะยาว ในกรณีของ After You จะเห็นว่า มีการขายหุ้นกู้ที่ถือไว้ ทำให้ได้เงินมา 406.35 ล้านบาท ส่วนนี้อาจจะเพราะ After You มีกระแสเงินสดดี จึงแบ่งบางส่วนไปลงทุนเพื่อไว้รับผลตอบแทนและขายออกมาเมื่อต้องการเงินมาใช้ก็ได้ครับ
ตรงนี้หลายๆ คนอาจจะไม่ทราบแต่ว่า ถ้ากิจการไม่ได้มีกิจกรรมหลักเป็นการให้กู้ยืมเงิน อย่างธนาคารหรือบริษัท Finance แล้วให้บุคคลอื่นหรือกิจการกู้ยืมเงิน รายการการกู้ยืมจะอยู่ในงบนี้ เวลาให้กู้เงินรายการจะเป็นลบส่วนเวลาได้เงินต้นคืนรายการจะเป็นบวกครับ
รูปที่ 1 งบกระแสเงินสดจากกิจกรรมลงทุนของบริษัท After You
3) งบกระแสเงินสดจากกิจกรรมจัดหาเงิน (Cash Flow from Financing Activities ; CFF) คือ งบกระแสเงินสดที่แสดงถึง การจัดหาเงินมาเพื่อใช้ในกิจการ เช่น การออกหุ้นกู้ การกู้เงินจากธนาคาร การออกหุ้นเพิ่มทุน ตรงนี้รายการจะเป็นบวกสะท้อนถึงกระแสเงินสดเพิ่มขึ้นจากการกู้ยืมหรือขายหุ้นเพิ่มทุนได้ และการจ่ายเงินออกไป เช่น การจ่ายเงินปันผล การจ่ายคืนเงินต้นหนี้เงินกู้ หรือ ตราสารหนี้ (อันนี้จะสังเกตว่า ดอกเบี้ยจ่ายจะอยู่ในงบกระแสเงินสดจากการดำเนินงานไม่ใช่ในงบนี้นะครับ) การซื้อหุ้นคืน ตรงนี้แสดงเป็นลบสะท้อนว่ากระแสเงินสดลดลง
รูปที่ 2 การคำนวณการเปลี่ยนแปลงเงินสดสุทธิในงวดนั้นของ After You
และเมื่อเรานำรายการเงินสดสุทธิของงบกระแสเงินสดย่อย 3 งบมาบวกกัน จะได้เป็นการเปลี่ยนแปลงของเงินสดในปีนั้น เมื่อนำยอดนี้ไปบวกกับเงินสดคงเหลืองวดก่อนจะได้เงินสดปลายงวดนี้ครับ (จริงๆ งบการเงินแต่ละงบจะมีรายการเคลื่อนไหวจากงบหนึ่งไปอีกงบหนึ่ง ถ้าฝึกอ่านจนเป็นแล้วการอ่านงบการเงินจะทำให้เข้าใจตัวธุรกิจมากขึ้นเยอะครับ)
นอกจากนี้งบกระแสเงินสดก็ยังใช้บอกการหามาและใช้ไปของเงินได้อีกด้วย โดยที่ สมมติว่าเราดูว่าบริษัทมี CFO เป็นบวก สมมติเป็น 1000 ล้านบาท และ CFI - 200 ล้านบาท CFF - 400 ล้านบาท เมื่อรวมกันบริษัทมีเงินเหลือ 400 ล้านบาท (1,000 - 200 - 400 = 400) แบบนี้แสดงว่าบริษัทสามารถใช้ CFO มาจ่ายลงทุนขยายกิจการและจ่ายหนี้ได้ทั้งหมด ก็นับว่าเป็นบริษัทที่มีความปลอดภัยทางด้านการเงินสูง
กลับกันถ้าอีกบริษัทมี CFO เป็น 800 ล้านบาท แต่ CFI - 700 ล้านบาท และต้องจ่ายหนี้คืน - 400 ล้านบาท ถ้าไม่มีการหาแหล่งเงินมาเพิ่ม เช่น การกู้ จะทำให้บริษัทจะมีเงินสดสุทธิในงวด -300 ล้านบาท ทำให้บริษทต้องกู้เงินมาเพิ่ม 250 ล้านบาท เพื่อใช้จ่ายร่วมกับเงินสดต้นงวดที่มี 50 ล้านบาท ทำให้เงินสดปลายงวดหมดไป จะมี CFF - 50 ล้านบาท (กู้เพิ่ม - จ่ายคืนเงินกู้ = 250 - 300 = -50)
แบบนี้แสดงว่าบริษัทไม่สามารถใช้ CFO มาจ่ายลงทุนขยายกิจการและจ่ายหนี้ได้ทั้งหมดต้องอาศัยการกู้เงินเพื่อมาใช้จ่ายในกิจการ ก็นับว่าเป็นบริษัทที่มีความปลอดภัยทางด้านการเงินน้อยกว่าบริษัทแรกและปีต่อไปถ้ายังต้องลงทุนและจ่ายคืนหนี้เท่าเดิมและยังผลิต CFO ได้เท่าเดิมก็ต้องทำการกู้เงินมาใช้อีกแม้ในระยะยาวถ้าบริษัทยังคง CFO CFI CFF ได้เท่าเดิมหนี้จะค่อยๆลดลงเองก็ตามแต่ก็ยังเทียบกับบริษัทแรกที่ใช้เงินลงทุนจากการทำมาหาได้เองไม่ได้
และถ้าบริษัทสุดท้ายเกิด CFO ติดลบล่ะ หมายความว่าในการดำเนินงานต้องใช้หนี้มาหมุนเวียนในกิจการและใช้ลงทุนซึ่งน่าจะเป็นบริษัทที่มีความปลอดภัยทางการเงินน้อยที่สุดซึ่งเราควรหลีกเลี่ยงการลงทุนในบริษัทแบบนี้
ถ้าจะให้สรุปแบบง่ายๆ คือ ทั้ง 3 บริษัทถ้าเราจะเลือกลงทุนควรเลือกเรียงตามลำดับตามนี้ครับ
(น่าลงทุนมาก) บริษัท 1 > บริษัท 2 > บริษัท 3 (น่าลงทุนน้อย)
เหตุผลเพราะบริษัทที่ 1 ใช้เงินตัวเองทั้งหมดไม่ต้องยืมใครหรือขายสินทรัพย์มาใช้ ส่วนบริษัทที่ 2 ต้องยืมเงินคนอื่นมาใช้บางส่วน และบริษัทที่ 3 ต้องใช้การกู้ยืมหรือขายสินทรัพย์เพื่อหาเงินมาใช้
อย่างไรก็ตามตัวอย่างที่แสดงให้ดูเป็นตัวเลขสมมติเพื่อให้เข้าใจได้ง่ายในการอ่านงบการเงินบริษัทจริงๆอาจจะมีอะไรที่ต้องวิเคราะห์งบกันมากกว่านี้ แต่ว่าก็พอจะใช้เป็นหลักการในการเลือกบริษัทลงทุนได้ระดับหนึ่ง ส่วนที่เหลือคงต้องอาศัยการฝึกฝนของนักลงทุนแต่ละท่านเองครับ
สุดท้ายนี้ก่อนอ่านงบการเงินก็ควรจะอ่านรายงานของผู้สอบบัญชีก่อนตามลิงก์ด้านล่างนี้นะครับ https://www.finnomena.com/z-admin/auditors-report/
จบลงไปแล้วสำหรับงบกระแสเงินสดไม่ยากจนเกินไปใช่ไหมครับ บทความต่อไปเราจะกลับมาพูดเรื่องปัจจัยเชิงคุณภาพกันบ้างจะเป็นเรื่องอะไรติดตามกันได้นะครับ
อ้างอิง
- หนังสือคัมภีร์วิเคราะห์งบการเงิน (หนังสือ ชุด ครบเครื่องเรื่องลงทุน ของตลาดหลักทรัพย์)
- หนังสืออ่านงบการเงินให้เป็น (ดร. ภาพร เอกอรรถพร)
- หนังสือ การวิเคราะห์งบการเงิน (หนังสืออ่านสอบหลักสูตร CISA 1)
- แหล่งความรู้อื่นๆ เช่น เว็บไซต์ของ Mr. Like Stock และเว็บไซต์ทางการบัญชีทั่วไปที่ค้นหาข้อมูลได้ไม่ยากครับ
ชอบ "กดถูกใจ" ใช่ "กดแชร์"
แล้วพบกับบทความดี ๆ จาก SkillLane อีกมากมาย
กดติดตามไว้ได้เลย!
- 95
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
