รู้จัก Age of Enlightenment หรือยุคเรืองปัญญาของยุโรป แบบรวบรัด
หลังจากที่ยุโรปผ่านยุคสมัยที่เรียกว่า Renaissance หรือยุคฟื้นฟูศิลปะวิทยาการไปแล้ว ยุคโรปก็เข้าสู่ยุคสมัยที่เรียกว่า ยุค Scientific Revolution ในศตวรรษที่ 18 ซึ่งเป็นยุคที่มีนักคิด เสนอว่า วิธีการหาคำตอบต่างๆ ให้ใช้วิธีกระบวนการคิดแบบวิทยาศาสตร์ คือ สังเกต สงสัย ตั้งคำถาม ตั้งสมมติฐาน แล้วทดลองเพื่อหาคำตอบ
วิธีการคิดแบบนี้ ต่อมาถูกนำมาใช้กับสังคม คือ เริ่มมีคนตั้งคำถามกับชนชั้นในสังคม ตั้งคำถามกับเสรีภาพ การเมือง การปกครอง แล้วถามว่า ทำไมสังคมถึงต้องเป็นแบบนี้ ทำไมชนชั้นสูงถึงมีสิทธิ์และเสรีภาพมากกว่าคนอื่น ทำไมแค่การเกิดมาในคนละตระกูลทำให้คนถูกมองว่าไม่เท่ากัน
ซึ่งการตั้งคำถามและพยายามเข้าใจด้วยเหตุผลเช่นนี้ ก็นำยุโรปเข้าสู่ยุคเรืองปัญญา หรือยุคแห่งการใช้เหตุผล
ก่อนที่จะเข้าสู่ยุคเรืองปัญญานั้น สังคมในยุโรปจะมีความเป็นชนชั้นสูง โดยทั่วไปจะแบ่งคนในสังคมเป็นฐานันดรต่างๆหรือ Estates ต่างๆ 3 ฐานันดรด้วยกัน คือ Priests (นักบวช) Nobles (ขุนนาง) และPeasant (ชาวบ้าน) ซึ่ง 2 ฐานันดรบนจะเป็นคนกลุ่มน้อยของสังคม แต่เป็นชนชั้นที่ร่ำรวย ครอบครองที่ดินเป็นจำนวนมาก โดย 2 ฐานันดรบนจะเสริมอำนาจซึ่งกันและกัน เพราะศาสนาจะบอกว่า กษัตริย์หรือขุนนางได้รับอำนาจมาจากพระผู้เป็นเจ้า เพื่อที่จะมาปกครอง ส่วนกษัตริย์เองก็อุปถัมภ์ศาสนา ก็เลยทำให้ 2 ฐานันดรนี้มีผลประโยชน์ร่วมกัน
นอกเหนือไปจากนั้น สิทธืเสรีภาพของแต่ละชนชั้นก็ไม่เท่ากัน กฎหมายสำหรับแต่ละชนชั้นก็ไม่เท่ากัน โดยชนชั้นสูงมักจะมีสิทธิ์หลายๆอย่างมากกว่า และแม้ว่าสองฐานันดรแรกจะรวยกว่าแต่แทบไม่ต้องเสียภาษีให้กับรัฐ
แต่ช่วงเวลานั้นก็มีชนชั้นใหม่เกิดขึ้นมาซึ่งไม่เข้าฐานันดรไหน นั่นก็คือ ชนชั้นกลาง เพราะชนชั้นนี้ แต่เดิมก็คือลูกหลานของชาวไร่ ชาวนา แต่ต่อมาร่ำรวยขึ้นจากการค้าขาย จนมีฐานะเทียบเท่าหรือรวยกว่าขุนนาง
ชนชั้นนี้จะมีการศึกษา อาศัยอยู่ในเมืองใหญ่ และใกล้ชิดกับกษัตริย์
ทั้งหมดนี้ก็คือภาพกว้างๆ ของสภาพสังคมก่อนเข้าสู่ Age of Enlightenment
ผลกระทบหนึ่งของยุค Scientific Revolution คือ นักคิด นักวิทยาศาสตร์หลายคน ทำให้จักรวาลและโลก เปลี่ยนสภาพจาก สรวงสวรรค์ที่พิเศษ มีส่วนประกอบและกฎเกณฑ์ที่ต่างไปจากโลก และมีความเป็นนิรันด์ กลายมาเป็น เครื่องจักรที่สามารถเข้าใจได้ด้วย คณิตศาสตร์และการใช้เหตุผล
คนจึงเริ่มคิดต่อว่า ขนาดสวรรค์ยังเข้าใจได้ด้วยการใช้เหตุผล สังคมมนุษย์ก็ควรจะเข้าใจได้ด้วยเหตุผลเช่นเดียวกัน สังคมมนุษย์ควรจะถูกตั้งคำถามได้ และถ้าอะไรมันไม่สมเหตุสมผล ก็ควรจะได้รับการเปลี่ยนแปลงให้ดีขึ้น ดังนั้น คนจึงเริ่มตั้งคำถามกับความไม่เท่าเทียมต่างๆที่มีอยู่ในสังคม
พอคนเริ่มตั้งคำถาม สิ่งต่างๆที่เคยเชื่อตามๆกันมาก็เริ่มถูกท้าทาย ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของ เศรษฐกิจ ชนชั้น กฎหมายที่ไม่เท่าเทียม รวมไปถึงเรื่องที่แต่ก่อนคนไม่กล้าที่จะตั้งคำถามอย่างเรื่องของศาสนา และสถาบันกษัตริย์
จากนั้น ผู้คนในสังคมก็เริ่มเรียกร้องสิ่งต่างๆที่เดิมไม่เคยเป็นประเด็น เช่น เรื่องของสิทธิเสรีภาพ เรื่องของการศึกษา เรื่องของกฎหมายที่ไม่เท่าเทียม ฯลฯ
สุดท้าย เมื่อคนส่วนใหญ่ในสังคมมีความคิดเปลี่ยนไป มองโลกเปลี่ยนไป สังคมแบบเก่าที่ตั้งอยู่บนความเชื่อและศรัทธา และให้ประโยชน์แก่คนส่วนน้อยในสังคม ก็เริ่มจะอยู่ไม่ได้
และความคิดที่เปลี่ยนนี้ สุดท้ายจึงนำไปสู่ความพยายามที่จะปฏิรูปสังคม แต่เมื่อความพยายามปฏิรูปถูกต่อต้านและกีดกัน สิ่งที่เกิดตามมาจึงเป็น การปฏิวัติ
ซึ่งการปฏิวัติที่เห็นได้ชัดว่ามีรากความคิดมาจากยุคเรืองปัญญา ก็คือ การปฏิวัติของอเมริกา (American Revolution) ที่ชาวอังกฤษในทวีปอเมริกาตัดสินใจที่จะต่อสู้และปลดแอกตัวเองออกจากการปกครองของกษัตริย์อังกฤษ และปกครองตัวเองในฐานะของประเทศอเมริกา
อีกการปฏิวัติที่มีรากจากแนวคิดยุคเรืองปัญญา ก็คือ การปฏิวัติในฝรั่งเศส (French Revolution)
และทั้งหมดนี้ก็คือ ภาพรวมกว้างๆ ย่อๆ ของยุคสมัยสำคัญที่ทุกวันนี้เรารู้จักในชื่อ ยุคเรืองปัญญา หรือ The Enlightenment
ถ้าหากใครสนใจ สามารถไปฟัง podcast Age of Enlightenment
ฉบับเต็มได้ที่ลิงก์ที่แนบไว้ด้านล่างนี้ได้เลยครับ
🎧 Youtube : https://youtu.be/5z6yUp1Qv9E
🎧 Apple Podcast : https://apple.co/3kg7jRJ
🎧 Spotify : https://spoti.fi/2ZCi0pQ
🎧 Google Podcast : https://bit.ly/33r86IR
🎧 Soundcloud : http://bit.ly/3bMv4OS
🎧 Blockdit : https://bit.ly/2O6JUHq
ไม่อยากพลาดการแจ้งเตือนเมื่อมีโพสต์หรือบทความใหม่ๆ
Add Line เพื่อรับการแจ้งเตือนต่างๆได้ที่นี่
- 53
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
