ความอึดอัดในการไหว้
ภาพประกอบ การไหว้(?)
มนุษย์เป็นสิ่งมีชีวิตที่ต่างจากสัตว์อื่น หนึ่งในความต่างนั้นคือความสามารถในการคิดเชิงสร้างสรรค์ อันนำพามาซึ่งความแตกต่างของแนวคิดและความเชื่อภายในสังคม ที่เรียกว่า "วัฒนธรรม"ซึ่งมีอยู่มากหลายอย่างเห็นได้ชัด และหนึ่งในนั้นคือ"วัฒนธรรมไทย" โดยเมื่อพูดถึงวัฒนธรรมไทยแล้วนั้น การปฏิบัติที่สามารถพบเห็นได้ทั่วไปจนอาจกล่าวได้ว่า เป็นสามัญสำนึกที่ได้รับการปลูกฝังและเป็นที่รู้จัก หนึ่งในนั้นคงหนีไม่พ้น"การไหว้"
ในสังคมยุุคปัจจุบันนี้ หนึ่งในแนวคิดที่ได้รับการยอมรับมากที่สุดคือแนวคิดที่ว่าด้วยความเป็นปัจเจกชนอันมีคุณค่าเท่าเทียมกันของบุคคล ทว่าแทนที่แนวคิดอันว่าด้วยการแบ่งลำดับชั้นจะหายไป มันกลับฝังรากลึกลงไปในสังคมและส่งอิทธิพลอย่างเงียบเชียบโดยไม่จำต้องมีผู้เรียกร้องถึงการแบ่งวรรณะ ดูอย่างการไหว้ แม้จะดูเหมือนวัฒนธรรมที่สวยงามและค่อนข้างเท่าเทียมพอสมควร แท้จริงแล้วนี่คือหนึ่งในตัวอย่างของการปฏิบัติที่ได้รับอิทธิพลจากบุคคลที่มีแกนในใจเอนเอียง
ในขณะที่เราหลายคนพากันเรียกร้องถึงความเท่าเทียม แต่การกระทำของเรากลับไม่ได้แสดงออกอย่างนั้นเลย ในชีวิตประจำวันเราสามารถเจอการไหว้ผู้หลักผู้ใหญ่ ไหว้พ่อแม่ ไหว้รุ่นพี่ที่เคารพ ทว่าน้อยครั้งมากที่เราสามารถพบเห็นผู้อาวุโสกว่าไหว้ผู้ซึ่งอ่อนกว่า ("อาวุโสกว่า" "อ่อนกว่า"ในที่นี้นอกจากเรื่องอายุยังรวมถึงตำแหน่ง ชื่อเสียง ฐานะ และอื่นๆ )
เราอาจจะแย้งว่า ในวัฒนธรรมไทยเองก็มีการรับไหว้ ซึ่งเป็นการไหว้รูปแบบหนึ่งที่ผู้อาวุโสพึงกระทำแก่ผู้ที่อ่อนกว่า ทว่าข้ออ้างนี้ไม่ได้ช่วยแก้ต่างถึงเรื่องที่ว่ามีความไม่เท่าเทียมอยู่ในการไหว้ที่เราพบเจอในปัจจุบัน นั่นเพราะ หนึ่ง การรับไหว้เป็นสิ่งที่เรากระทำหลังจาก"ได้รับ"การไหว้ก่อน และเนื่องจากน้อยครั้งมากที่จะพบผู้อาวุโสไหว้ผู้ที่อ่อนกว่า จึงแทบไม่เคยพบเห็นการที่ผู้อ่อนกว่ารับไหว้ผู้อาวุโสกว่า สอง การไหว้และการรับไหว้นั้นมี"ระดับ"ที่แตกต่างกันอย่างเห็นได้ชัด การไหว้นั้นมักมีระดับของมืออยู่บริเวณหน้า ขณะที่การรับไหว้ระดับของมือจะอยู่ที่อก
นอกจากการไหว้เพื่อทักทายแล้ว เรายังใช้การไหว้ในการขอบคุณและขอโทษอีกด้วย ซึ่งนับว่าโชคดียังดีที่การไหว้เพื่อวัตถุประสงค์ดังกล่าวนั้น เรามักไม่พูดถึงความเท่าเทียมกันมากนัก อาจเนื่องด้วยการที่ตีความถึงสถานะที่ชัดเจน ไม่ว่าจะเป็นผู้ให้และผู้รับ ผู้กระทำผิดและผู้ถูกกระทำ แต่ถึงกระนั้น การไหว้ที่ควรจะเท่าเทียมกลับทำให้เรารู้สึกอึดอัดเมื่อไหว้ผู้ที่อ่อนกว่า แม้แต่การขอบคุณก็ตาม
ขอขอบคุณการสนับสนุนจากมิตรสหายของผู้เขียน
หากมีข้อเสนอติชม ทางผู้เขียนยินดีนำไปปรับปรุงแก้ไขเพื่อให้บทความถัดไปดียิ่งขึ้น
ขอบคุณที่อ่านครับ
#คนสร้างตัว
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
