11 เม.ย. 2021 เวลา 06:00 • ประวัติศาสตร์
ROBERT LISTON หมอผ่าตัดหนึ่งเดียวในตำนาน ที่มีอัตราการเสียชีวิต 300%
1
แค่จั่วหัวเรื่องมาก็ทำให้ทั้งกลัว ทึ่ง และงงในเวลาเดียวกันจนไม่รู้ว่าจะรู้สึกอะไรก่อนเพราะปกติเมื่อเราได้ยินว่าโอกาสเสียชีวิต 100% เท่านั้นก็เพียงพอแล้วที่จะนึกภาพออกและเข้าใจว่า ตายแน่ๆ ตายชัวร์ แต่นั้นไม่ใช่สำหรับ Robert Liston หมออัจฉริยะที่หมอพรทิพย์ยังต้องขอคาราวะ เพราะในการผ่าตัดครั้งนั้นพี่หมอแกขอเหมารอบทีเดียว 300%
5
เพื่อไขข้อกระจ่างในเรื่องนี้ผมฟาโรห์ ขอพาทุกคนย้อนเวลากลับไปยังคริสศตวรรษที่ 18 ยุคสมัยที่มนุษยชาตยังไม่รู้จักสิ่งที่เรียกว่า "ยาสลบ"
7
ภาพเพื่อประกอบการอธิบายเท่านั้น The merry family (Het vrolijke huisgezin), 1668, a genre painting by Jan Steen
นายแพทย์ Robert Liston เกิดในปี 1794 ที่ประเทศสก็อตแลนด์ หลังจากที่เริ่มต้นเส้นทางแพทย์ได้ไม่นาน ชื่อเสียงของเขาก็ขจรไกลเป็นที่รู้กันว่า เขาคือแพทย์ผ่าตัดที่ฝีมือเก่งหาตัวจับยาก และได้เร็วที่สุดในละแวกนั้นจนเป็นที่เลื่องลือ
ภาพวาดขณะนายแพทย์ Robert กำลังเริ่มการผ่าตัด  paint by Henry S.
อย่างที่ผมได้กล่าวไปในยุคสมัยที่ไร้ซึ่งยาสลบความรวดเร็วและแม่นยำในการผ่าตัดจึงเป็นสิ่งสำคัญมาก แพทย์ผู้ผ่าตัดต้องรีบลงมือให้เสร็จเร็วที่สุด เพื่อที่จะให้ผู้ป่วยเสียเลือดและต้องทนกับความเจ็บเป็นระยะเวลาที่น้อยที่สุด ซึ่งแน่นอนว่า การรีบเร่งผ่าตัดให้เสร็จเร็ว ๆ ก็ย่อมหมายความว่า โอกาสผิดพลาดที่จะสูงขึ้นตามเป็นเงาส่งผลให้มีคนไข้เสียชีวิตเป็นจำนวนมากด้วยเช่นกัน
10
โอกาสกลับบ้านเก่าคนสมัยนั้นเยอะถึงขนาดที่ค่าเฉลี่ยการเสียชีวิตในคนไข้ที่ผ่าตัด จะอยู่ที่ 1 ใน 4 เลยทีเดียว แต่ถึงกระนั้นหมอ Liston ของเราก็ไม่ธรรมดา เพราะตัวเลขค่าเฉลี่ยการเสียชีวิตของคนไข้ในความดูแลของเขาอยู่เพียงแค่ 1 ใน 10 เท่านั้น
2
ภาพขั้นตอนการตัดขาคนไข้ ดิบจัด!
โดยปกติหมอผ่าตัดยุคนั้นจะใช้เวลาในการตัดอวัยวะเฉลี่ยประมาณ 5 นาที นั่นก็นับว่าเร็วปานเดอะ แฟลชแล้ว แต่ยังเร็วไม่พอสำหรับหมอ Liston ผู้นี้ เพราะว่ากันว่า เขาสามารถตัดขาคนไข้ได้ภายใน 2 นาทีครึ่งเท่านั้น บางคนบอกถึงขนาดว่า เขาเคยผ่าตัดขาคนไข้เสร็จเรียบร้อยภายใน 28 วินาทีมาแล้วเสียด้วยซ้ำ แหม่เร็วจัด!
11
ภาพวาดล้อเลียนมนุษย์ก่อนจะมียาสลบใช้
ภาพการผ่าตัดคนไข้โดยใช้ยาสลบสำเร็จเป็นครั้งแรก 16 ตุลาคม 1846
บุญนำพาของมวลมนุษย์เมื่อวิลเลี่ยม ทอมัส กรีน มอร์ตัน (William Thomas Green Morton) ทันตแพทย์ชาวอเมริกันได้นำอีเธอร์มาทำให้ผู้ป่วยหมดสติก่อนทำการผ่าตัด ทำให้เราไม่ต้องทนทุกข์จากความเจ็บปวดระหว่างการผ่าตัดอีกต่อไป
10
ซึ่งนายแพทย์ Liston ก็เป็นแพทย์หนึ่งในไม่กี่คนแรก ที่สามารถทำการผ่าตัด โดยใช้ยาสลบร่วมด้วยสำเร็จ และยังเป็นแพทย์ผู้ใช้ความรู้ความสามารถสร้างคุณูปการ พัฒนาความก้าวหน้าทางการแพทย์ให้กับคนรุ่นหลังมากมาย หนึ่งในนั้นก็คือการสร้าง Artery forceps เครื่องมือที่เป็นตัวหนีบที่เอาไว้หนีบหลอดเลือดแดงเพื่อห้ามเลือดระหว่างการผ่าตัด ลดโอกาสที่ผู้ป่วยเสียเลือดจนเสียชีวิต
9
Artery forceps หรือที่รู้จักกันในชื่อ Bulldog Forceps ภาพจาก Science Museum, London. CC BY
แต่คุณงามความดี ฝีมือฉกาจของนายแพทย์ Liston ผู้นี้ กลับถูกกลบด้วยตำนานความผิดพลาดที่ทำเอาสั่นสะเทือนไปทั้งวงการแพทย์ในสมัยนั้น
1
ภาพเพื่อประกอบการอธิบาย Boston City Hospital operating theatre, Boston, Massachusetts around 1890
เริ่มกันที่เรื่องเบาๆ เมื่อมีอยู่วันหนึ่งมีเคสผ่าตัดอวัยวะที่หมอและทีมกำลังเตรียมการตัดขาคนไข้ ผู้คนรายล้อมเข้ามาชื่นชมฝีมือผ่าตัดอันรวดเร็วของเขาเป็นบุญตา(ในสมัยก่อนในการผ่าตัดจะมีการขายบัตรให้กับประชาชนรวมถึงนักศึกษาแพทย์ซื้อเข้าไปชมการผ่าตัดกันสดๆ หมอคนดังอย่าง Liston นี่บัตรขายเกลี้ยงที่นั่งเต็มกันแทบทุกรอบ )
4
ภาพถ่ายหมอ Liston ขณะเตรียมผ่าตัดให้กับทหารในค่ายที่ Camp Letterman in Gettysburg, PA
ซึ่งแน่นอนว่า คุณหมอ Liston ก็ไม่ทำให้ประชาชนที่เข้าชมผิดหวัง เมื่อเขาสามารถใช้มีดเฉือนเนื้อตัดกระดูก ทำการตัดขาคนไข้ได้สำเร็จเสร็จสิ้นภายในระยะเวลาที่น้อยกว่า 3 นาที ติดอยู่แค่ปัญหาเดียวเท่านั้น แค่นิดเดียวจริงๆ เมื่อในจังหวะสะบัดปลายมีดหมอเพลงมีดสุดท้าย อาเฮียหมอ Liston แกไม่ได้ตัดออกแค่ขา แต่ดันพลาดไปปาดเอาอัณฑะของคนไข้ขาดออกไปอีกด้วย แฉลบๆ จังหวะชุลมุนๆ
21
-แฉลบๆ- ภาพถ่ายนายแพทย์ Robert Liston
นอกจากนั้นยังมีอยู่ครั้งหนึ่งที่หมอ Liston ได้ถูกเรียกตัวไปทำการรักษาอาการป่วยให้กับคนวัยเยาว์คนหนึ่งที่บ้านของคนไข้เอง โดยผู้ป่วยมีก้อนบวมโตที่บริเวณลำคอ ด้วยการวินิจฉัยอย่างมั่นใจหมอ Liston บอกว่าก้อนนั้นมันจะต้องเป็นฝีที่แน่นไปด้วยหนองอย่างแน่นอน เมื่อบวกกับฝีมือมีดที่ไวเท่าความคิด หมอ Liston คว้ามีดผ่าตัดกรีดไปยังก้อนตรงลำคอคนไข้ที่ใช้แต้มบุญหมด
5
ภาพเพื่อประกอบการอธิบาย
เพราะปรากฏว่าก้อนที่คอของคนไข้แท้จริงแล้วมันเกิดจากหลอดเลือดแดงใหญ่ที่ส่งเลือดไปเลี้ยงสมองบริเวณลำคอที่โป่งพองหรือ carotid artery aneurism ทันทีที่ลงมีดโดยไม่ต้องออกแรงบีบใดๆ เลือดสีแดงฉานก็พวยพุ่งออกจากลำคอคนไข้ ตีตั๋วกลับบ้านเก่าเนื่องจากเลือดออกมากจนเสียชีวิต
1
ภาพสแกนลักษณะหลอดเลือดแดงบริเวณลำคอโป่งพองcarotid artery aneurism
ปิดท้ายกันที่ตำนานโลกจารึกที่ทุกท่านเฝ้ารอ เมื่อวันหนึ่งในการผ่าตัดต่อหน้าสาธารณชน ขณะที่หมอ Liston กำลังตัดขาคนไข้ด้วยความเร็วสูง ในจังหวะที่มีดผ่าตัดอันคมกริบแหวกผ่านอากาศเร็วปานใช้ปราณอัสนีตรงไปยังขาของคนไข้อันเป็นเป้าหมาย คมมีดเจ้ากรรมดันฟันฉับไปโดนนิ้วผู้ช่วยหมอแกขาดกระเด็นไป 2 นิ้ว
5
ภาพเพื่อประกอบการอธิบายเท่านั้น
ด้วยความตกใจหมอจึงรีบชักมีดออก จังหวะนั้นเขาก็ไปตัดปลายเสื้อโค้ทของชายผู้ชมคนหนึ่งขาด จากความตื่นเต้นตอนดูหมอตัดขา + จังหวะผู้ช่วยหมอนิ้วขาด แถมเกือบตายจากมีดที่เข้าปลายเสื้อ ทำให้หัวใจของผู้ชมท่านนี้รับไม่ไหว หัวใจวายตายกลายเป็น 100% แรก คนไข้ที่นอนตัดขาในวันนั้นก็ได้รับเกียรติเป็น 1 ใน 10 คนไข้ของคุณหมอ Liston บวกกับผู้ช่วยที่ถูกมีดปาดเอานิ้วไป ทั้งคู่ก็ตามไปติดๆเป็น 100% ที่สองและที่สาม สร้างชื่อนายแพทย์ Robert Liston ดังกระฉ่อนเป็นตำนาน​อัตราเสียชีวิต 300% มาจวบจนทุกวันนี้
29
โฆษณา