20 มี.ค. 2021 เวลา 10:22 • อาหาร
กุ้ยโจวเหมาไถ กับท่านนายกโจวเอินไหล
หนึ่งในสามยอดสุราของโลก ที่แม้นมิใช่คอสุรา ก็ไม่มีใครไม่รู้จัก นั่นคือ วิสกี้ บรั่นดี และเหมาไถ เหมาไถ-ยอดสุราประจำชาติจีน 国酒 National Liquor นิยมเรียกกันว่า กุ้ยโจวเหมาไถ 贵州茅台 Kweichow Moutai (ยี่ห้อบนฉลากใช้ระบบพินอินแบบเก่า พินอินปัจจุบัน จะเขียนว่า Guizhou Maotai)
ท่านอดีตนายกโจวเอินไหล คอเหมาไถตัวจริง ผู้เคยรินเหมาไถให้ลุงโฮจินห์มินต์ ปธน.คิมอิลซ็อง ปธน.ริชาร์ด นิกสัน ไปจนถึงชาร์ลี แชปลิน จนมีหนังสือชื่อ "ท่านนายกโจวกับยอดสุราเหมาไถ" และใช้ภาพนี้เป็นปกหนังสือ
เป็นสุราขาวที่ลือเลื่องว่า มีกรรมวิธีผลิตที่ไม่ธรรมดา พิถีพิถันทุกขั้นตอน ทั้งวัตถุดิบ น้ำ และสถานที่หมักบ่มและนึ่ง จนได้ดีกรีที่ร้อนแรง ทว่าดื่มแล้วไม่มึน ไม่แฮ้งค์ รุ่งขึ้น ไม่ปวดศีรษะ กุ้ยโจวเหมาไถของแท้ต้องผลิตจากริมแม่น้ำซื่อสุ่ย 赤水Chishui ตำบลเหมาไถ 茅台镇 เมืองจุนอี้ 遵义 Zunyi ทางภาคตะวันตกเฉียงเหนือมณฑลกุ้ยโจวเท่านั้น
นับย้อนอดีตไปจะพบว่า หมู่บ้านเหมาไถได้มีการผลิตสุราขาวนี้มายาวนานนับพันปีแล้ว ชื่อสุรา “เหมาไถ” มาจากชื่อหมู่บ้านที่ผลิตในหุบเขาของแม่น้ำซื่อสุ่ย ซึ่งเดิมเป็นที่อยู่อาศัยของชาวผู๋ 濮人 ที่รู้จักวิธีการทำสุราขาวมายาวนาน
ในบันทึกของสือหม่าเชียน ในสมัยราชวงศ์ฮั่นตะวันตก ได้บันทึกไว้ตอนหนึ่งว่า ในปี ๑๓๕ ก่อนปีคริสต์กาล กองทัพของจักรพรรดิฮั่นหวู่ตี้ยกลงมาปราบชาวเย่ว์ทางภาคใต้ ชาวบ้านในบริเวณลุ่มแม่น้ำซื่อสุ่ย ได้รู้จักการหมักสุราชนิดหนึ่งที่มีรสชาติดี ชาวท้องถิ่นเรียกว่า “โก๊วเจี้ยงจิ่ว” 枸酱酒 และได้นำกลับสู่นครฉางอาน เรียกขานชื่อกันในชื่อใหม่ให้ไพเราะว่า “กานเหม่ยจือ” 甘美之 นับเป็นครั้งแรกที่สุราจากกลางป่าดงดอยได้เข้าไปสู่ราชสำนักจีนภาคกลาง ซึ่งต่อมาก็คือสุราเหมาไถนั่นเอง
ยอดสุราเหมาไถเก่าเก็บ ในห้องนิทรรศการวัฒนธรรมการสุราจีน ภายในโรงงานผลิตสุราเหมาไถ ราคาแต่ละขวด ประเมินราคามิได้จริง ๆ
จากนั้น ในสมัยราชวงศ์ถังและซ่ง เหมาไถได้กลายเป็นสุราที่มีชื่อเสียงในราชสำนัก รวมทั้งได้มีการส่งออกไปยังเส้นทางสายแพรไหมทางทะเล ในสมัยราชวงศ์ชิง การผลิตและการค้าสุราเหมาไถเฟื่องฟูยิ่ง มีโรงหมักกว่า ๒๐ โรง กระทั่ง หลังสถาปนาจีนใหม่ ในตำบลเหมาไถคงเหลือโรงหมักสุราอยู่ ๓ เจ้า เรียกขานตามแซ่ของผู้ผลิตคือ ฮวาเหมา-ยี่ห้อการค้าเฉิงอี้ หวางเหมา-ยี่ห้องการค้าหรงเหอ และไล่เหมา-ยี่ห้อการค้าเหิงซิ่ง จากนั้นมา ทั้งสามโรงได้รวมเป็นหนึ่งเดียว เป็นโรงงานผลิตสุราประจำชาติเหมาไถ ที่ทุกวัน จัดแสดงเป็นพิพิธภัณฑ์วัฒนธรรมการสุราจีน 中国酒文化城 อยู่ในพื้นที่โรงงานผลิตเหมาไถนั่นเอง
ยอดสุราเหมาไถปี 1970 กับภาพแหล่งผลิตในหุบเขาตำบลเหมาไถ ริมแม่น้ำซื่อสุ่ยในห้วงเวลานั้น
สถานที่และกระบวนการผลิตสุราเหมาไถโดยย่อ
๑. ใช้ข้าวเกาเหลียงสีแดง 红高粱 Sorghum
๒. ใช้น้ำเฉพาะจากแม่น้ำซื่อสุ่ย มีค่าความเป็นกรดด่างที่เหมาะสม นำน้ำมาใช้เฉพาะในช่วงเดือนสิบของปีนี้ถึงเดือนห้าของปีถัดไป อันเป็นช่วงที่แม่น้ำใสสะอาด ปราศจากขุ่นตะกอนดินทราย
๓. ใช้ข้าวสาลี 小麦 Wheat มาหมักผสมกับน้ำและหัวเชื้อเป็นยีสต์
๔. โรงงานหมักจะตั้งอยู่ในหุบเขา ที่ระดับความสูง ๔๓๐ เมตร ล้อมรอบด้วยภูเขาสูง ๑,๐๐๐ เมตรรอบด้าน ตรงกลางเป็นช่องเขา มีแม่น้ำซื่อสุ่ยไหลผ่าน หน้าหนาวอากาศไม่หนาวมาก หน้าร้อนจะอบอ้าว ทั้งหุบเขาเหมือนโรงบ่มเหล้าขนาดใหญ่ เมื่อนำข้าวเกาเหลียงกับน้ำซื่อสุ่ยมานึ่งและบ่มหมักกับยีสต์แล้ว จะทำให้ได้เชื้อจุลินทรีย์ที่เหมาะสมในการทำให้เกิดสุราขาวเหมาไถขึ้น
๕. กรรมวิธีจะเริ่มตั้งแต่ช่วงฤดูใบไม้ร่วง นำน้ำจากแม่น้ำซื่อสุ่ยในช่วงเวลานั้น มาใส่วัตถุดิบผ่านการนึ่งและต้ม ๙ ครั้ง หมัก ๘ ครั้ง สุราที่ได้จากการหมักครั้ง ๑ และ ๒ จะเททิ้งไป หมักครั้งที่ ๖ รสเปรี้ยวจะออกมา หมักครั้งที่ ๗ รสเฝื่อนจะออกมา
พอถึงครั้งที่ ๘ รสเปรี้ยวและเฝื่อนจะหายไป เหลือแต่กลิ่นหอมอันละเมียดละไมไร้กลิ่นฉุนเพียงอย่างเดียว กลิ่นหอมนี้เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ
นักปรุงสุราจะต้องมีประสาทสัมผัสที่แม่นยำ จึงสามารถจำแนกแยกกลิ่นเหมาไถได้อย่างถูกต้อง จากนั้น เก็บรักษาไว้นาน ๕ ปี จึงบรรจุใส่ขวดนำออกมาจำหน่ายที่หน้าโรงงาน สุราอายุ ๕ ปี จำหน่ายในราคาเดียวคือขวดละ ๑,๔๙๙ หยวน (ประมาณ ๗,๐๐๐ บาท) มีจำนวนจำกัดในแต่ละวัน
มาจิบเหมาไถ ยอดสุราขาวประจำชาติจีนกันสักกรึ๊บครับ...กันเปย 干杯! .
๖. ด้วยกระบวนการอันพิถีพิถันและยาวนานนี้เอง จึงทำให้เหมาไถเป็นสุราที่ดื่มเพื่อสุขภาพ ไม่ปวดหัว ไม่แฮงค์ เพราะสารพิษได้ถูกล้างออกไปหมด คงเหลือแต่สิ่งที่มีประโยชน์แก่ร่างกาย โดยสรุปแล้ว องค์ประกอบของน้ำ สถานที่ และเชื้อจุลินทรีย์เป็นสิ่งที่สำคัญที่สุด ที่ทำให้ได้เหล้าเหมาไถคุณภาพเยี่ยม เพราะทางโรงงานได้เคยนำสูตรทั้งหมดนี้ ไปหมักและบ่มที่อื่น แต่ได้คุณภาพที่ไม่อาจทัดเทียมกัน สุราเหมาไถเป็นที่รู้จักของชาวโลกดีขึ้น โดยชนะเหรียญทองจากการประกวดสุรานานาชาติในงาน Panama-Pacific Exposition ที่นครซานฟรานซิสโก เมื่อปีค.ศ.๑๙๑๕
กล่าวกันว่า เมื่อครั้งกองทัพพรรคคอมมิวนิสต์ได้ข้ามแม่น้ำซื่อสุ่ยครั้งที่ ๓ ได้มาถึงหมู่บ้านเหมาไถ กองทหารที่อ่อนเปลี้ยเพลียแรง เมื่อได้รับกลิ่นส่าเหล้าอันหอมหวนทั้งตำบล ก็ทำให้รู้สึกสดชื่นขึ้น เถ้าแก่โรงเหล้าตระกูลไล่ ได้นำสุราเหมาไถ ๕๑ ดีกรี มาช่วยล้างแผลฆ่าเชื้อกับทหารกองทัพแดงที่บาดเจ็บ ทำให้ท่านโจวเอินไหล ท่านเหมาเจ๋อตง ซาบซึ้งในบุญคุณ และในเวลาเดียวกันก็ได้ลิ้มลองเหมาไถ จนเป็นที่ชื่นชอบฝังใจมายาวนาน
ยอดสุราเหมาไถของตระกูลไล่ ใช้ในงานฉลองประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีนใหม่ เมื่อวันที่ ๑ ตุลาคม ๑๙๔๙
และในเดือนตุลาคม ๑๙๔๙ เมื่อคราวฉลองสาธารณรัฐประชาชนจีนใหม่ที่กรุงปักกิ่ง ท่านนายกโจวเอินไหลได้นำสุราเหมาไถของโรงงานตระกูลไล่ มาใช้เลี้ยงรับรองในงานรัฐพิธีครั้งสำคัญนั้น ท่านอดีตนายกโจวเอินไหล เป็นผู้ที่ชื่นชอบและผูกพันในสุราเหมาไถเป็นพิเศษ
ภาพกราฟฟิค เมื่อคราวอดีตประธานาธิบดีริชาร์ด นิกสัน ชนแก้วสุราเหมาไถ กับอดีตนายกรัฐมนตรีโจวเอินไหล เมื่อวันที่ ๑๒ กุมภาพันธ์ ปีค.ศ.๑๙๗๒
ในคราวงานเลี้ยงรับรองอดีตประธานาธิบดีริชาร์ด นิกสันเยือนจีนเมื่อปีค.ศ.๑๙๗๒ ท่านนายกโจว ได้รินสุราเหมาไถให้นิกสัน แล้วชนแก้วดื่มอวยพรให้แก่กัน จากนั้นมา เหมาไถถูกใช้มอบเป็นของกำนัลให้แขกบ้านแขกเมือง ทั้งที่มาเยือน และเมื่อผู้นำจีนออกเดินทางไปเยือนต่างแดน
ท่านอดีตนายกรัฐมนตรีโจว ได้เคยเขียนบทกวีสดุดีสุราประจำชาติจีนนี้ว่า
“สุราเหมาไถหอมสี่ทิศ ทั้งปฐพีถือเป็นหนึ่ง สุราประจำชาติระบือไกล ในใต้หล้าหาใดเทียม” 茅台香四海 世间崇第一 国酒醉四州 天下显无双。
ชาวบ้านตำบลเหมาไถ ก็ได้ร่วมกันแต่งบทกวีสรรเสริญท่านโจวเอินไหล โดยเปรียบเปรยคู่กับสุราประจำชาติว่า
ท่านโจวเอินไหล อดีตนายกรัฐมนตรีในดวงใจของชาวจีนทั้งชาติ ได้รับยกย่องให้เป็นบิดาแห่งสุราปรเะจำชาติจีนอีกตำแหน่งหนึ่ง
“ชาวจุนอี้ไม่เคยลืมท่านนายก สุราเหมาไถยิ้มรับแขกทั่วหล้า ชนหมื่นรุ่นล้วนระลึกถึงท่านโจว สุราประจำชาติหอมยวนใจชนทุกทิศ คนพันรุ่นมิเคยลืมโจวเอินไหล”
遵义不忘好总理 茅台笑迎天下客 万代不忘好总理 国酒香醉世间人 千秋永铭周恩来。
ท่านนายกโจวกับสุราเหมาไถ จึงเป็นอีกตำนานหนึ่งที่ชาวเหมาไถภาคภูมิใจมาจนถึงปัจจุบัน เรียบเรียงจากตำบลเหมาไถ เมืองจุนอี้ มณฑลกุ้ยโจว
ผู้เขียนเรียบเรียงจากตำบลเหมาไถ เมืองจุนอี้ มณฑลกุ้ยโจว
1
โฆษณา