"เหตุผลที่ยอดเยี่ยมมมม.."
เหตุผลล่าสุดที่คุณผู้อ่านใช้อธิบายการกระทำของตัวเองคืออะไรเหรอครับ?
"ขอกินน้ำหวานหน่อยเถอะ ฉันออกกำลังกายมาเยอะแล้ว"
"ขอโทษครับ ที่ผมมาสายเพราะรถติดมาก"
"ที่ไม่ได้อ่านหนังสือเพราะฉันไม่มีเวลา"
แน่นอนครับ หลายครั้งเหตุผลเหล่านี้ (หรือเหตุผลอื่น ๆ ) ก็เป็นสาเหตุที่ทำให้เรากระทำเช่นนั้นจริง ๆ
แต่ผมอยากจะลองตั้งข้อสังเกตว่า บางครั้งเหตุผลที่เราใช้อธิบายการกระทำของตัวเองนั้น อาจเป็นเพียงข้ออ้างที่ทำให้เรารู้สึกดีขึ้น (ฟังแล้วอาจรุนแรงนะครับ)
อย่างเรื่องมาสายที่เราอ้างเหตุผลว่ารถติด มันทำให้เรารู้สึกดีกับตัวเอง แบบว่า "ที่เรามาสายมันไม่ใช่ความผิดของเรานะ แต่มันเป็นความผิดของรถที่มันติดต่างหาก"
เห็นไหมครับ ในกรณีนี้ "การอ้าง" ช่วยให้ความผิดไม่ตกมาที่เราแต่ไปตกที่เหตุผลที่เราอ้างแทน
แม้ว่าการใช้เหตุผลเป็นข้ออ้างจะช่วยให้เราไม่รู้สึกผิดหรือรู้สึกผิดน้อยลงกับการกระทำที่ไม่ดีของเรา แต่แน่นอนครับว่า "ข้ออ้าง" ดังกล่าว มาปิดกั้นการปรับปรุงตัวเอง และมันยังทำให้เราไม่รับผิดชอบต่อการกระทำของตัวเองอย่างเต็มที่
เพื่อที่จะทำให้คุณผู้อ่านเห็นภาพมากขึ้น ผมขออนุญาตเล่าเรื่องของผมให้ฟังสักเล็กน้อยครับ
เกือบปีได้แล้วครับที่ผมอยากจะเขียนบทความลงบน Blockdit แต่ผมมักจะ "อ้าง" เหตุผลให้ตัวเองว่าไม่มีเวลาเขียน นอกจากข้ออ้างนี้จะทำให้ผมรู้สึกผิดน้อยลงแล้ว มันยังทำให้ผมมองข้ามปัญหาการผลัดวันประกันพรุ่งของตัวเองอีกด้วย
ที่ผมไม่ได้แชร์เรื่องราวลง Blockdit ไม่ใช่เพราะผมไม่มีเวลาเขียนหรอกครับ ผมแค่ไม่เห็นความสำคัญและไม่ได้ใส่ใจที่จะเขียนเท่านั้นเอง
ผ่านมาเกือบหนึ่งปี ผมกลับมาเขียน Blockdit แล้ว ในตอนนี้ผมยุ่งกว่าตอนนั้นมากครับ แต่ผมยังสามารถมาเขียนได้เลย นี่แสดงให้เห็นว่าเหตุผลเมื่อตอนนั้นไม่ใช่เหตุผลที่แท้จริง แต่มันเป็นข้ออ้างต่างหากครับ
ถ้าคุณผู้อ่านอยากลงมือทำในสิ่งที่อยากทำก็ลองโยน "เหตุผลที่ทำให้ไม่ได้เริ่มทำสักที" ทิ้งดูครับ
วันนี้ผมมีเทคนิคการฝึกมาฝากคุณผู้อ่านอีกเช่นเคยครับ
การฝึกนี้จะดีมากครับ ถ้าได้ทำเป็นคู่หรือหลาย ๆ คน หรือจะลองทำคนเดียวก็ได้ครับ (แต่คุณผู้อ่านต้องเป็นทั้งสองฝ่าย)
ฝ่ายแรกหรือ "ผู้อ้างเหตุผล" ถ้าคุณผู้อ่านเป็นฝ่ายนี้ให้เริ่มพูดประโยคว่า "เหตุผลที่ฉัน.." เช่น เหตุผลที่ฉันนอนดึกเพราะฉันต้องทำงานเยอะ
หลังจาก "ผู้อ้างเหตุผล" พูดประโยคดังกล่าวจบ ให้ฝ่ายที่สองหรือ "ผู้ตอบกลับเหตุผล" ตอบกลับไปว่า "นั่นเป็นเหตุผลที่ยอดเยี่ยมมมม" (อย่าลืมลากเสียงยาว ๆ เน้น ๆ นะครับ)
ยกตัวอย่างให้เห็นภาพชัดอีกครั้งครับ
ผู้อ้างเหตุผล: เหตุผลที่ฉันนอนดึกเพราะฉันต้องทำงานเยอะ
ผู้ตอบกลับเหตุผล: นั่นเป็นเหตุผลที่ยอดเยี่ยมมมม
ผู้อ้างเหตุผล: เหตุผลที่ฉันทำงานไม่เสร็จเพราะงานเยอะ
ผู้ตอบกลับเหตุผล: นั่นเป็นเหตุผลที่ยอดเยี่ยมมมม
ทำแบบนี้ไปเรื่อย ๆ พอครบ 5 นาที แล้วก็สลับบทบาทกัน แล้วก็ทำเช่นเดิมอีก 5 นาทีครับ
แบบฝึกหัดนี้จะช่วยให้เรามองการกระทำที่ไม่ดีของเราตามความเป็นจริง ("ก็มันไม่ดีอย่างที่เกิดขึ้นจริง ๆ") และมันจะทำให้เราคิดต่อว่า "ถ้าเรามีพฤติกรรมที่ไม่ดีอย่างนี้ มีทางไหนไหมนะ ที่เราจะทำให้มันดีขึ้นได้ ภายใต้ข้อจำกัด (เหตุผล) นี้"
เมื่อลองฝึกและลองปรับปรุงพฤติกรรมที่ไม่ดีของตัวเองแล้ว คุณผู้อ่านจะพบว่าตัวเองสามารถควบคุมชีวิตตัวเองได้มากขึ้นครับ
ไม่มีเหตุผลที่จะไม่ทำแล้ว ลองฝึกไปด้วยกันนะครับ :)
Reference
Bernard Roth, หลักสูตรลงมือทำทันที่จาก Stanford, แปลโดย วิโรจน์ ภัทรทีปกร, (กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์วีเลิร์น, 2020), หน้า 53-56.
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
