พินัยกรรม (Will or testament)
พินัยกรรม คือ การแสดงเจตนาเผื่อตายของผู้ทำพินัยกรรมว่า เมื่อตนได้เสียชีวิตแล้วจะประสงค์ให้ยกทรัพย์สิน สิทธิและประโยชน์ต่าง ๆ แก่ผู้รับพินัยกรรม รวมถึงประสงค์ให้ดำเนินการต่าง ๆ เช่น แต่งตั้งผู้จัดการมรดก ให้กองมรดกตกเป็นของแผ่นดิน งานฌาปนกิจของผู้ทำพินัยกรรม หรือจัดตั้งมูลนิธิเพื่อการกุศล เป็นต้น (ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1646)
การทำพินัยกรรมต้องแสดงเจตนาให้ชัดแจ้งว่า มีผลบังคับทางกฎหมายเมื่อผู้ทำพินัยกรรมเสียชีวิตแล้วเท่านั้น รวมถึงต้องทำตามแบบที่กฎหมายกำหนด (ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1648 ประกอบกับมาตรา 1655)
และได้กำหนดเป็นคำสั่งสุดท้ายในพินัยกรรม (ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1647) รวมถึงบรรดาเงื่อนไขต่าง ๆ ที่กฎหมายกำหนดในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ บรรพ 6 มรดก ลักษณะ 3 ว่าด้วยพินัยกรรม
พินัยกรรมตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มีทั้งหมด 5 ประเภท ได้แก่
1) พินัยกรรมแบบธรรมดา (มาตรา 1656) ต้องทำเป็นหนังสือ ลงวัน เดือน ปีในขณะทำ โดยผู้ทำพินัยกรรมต้องลงลายมือชื่อหรือพิมพ์นิ้วมือไว้ต่อหน้าพยานอย่างน้อย 2 คนเท่านั้น แต่พยานต้องลงลายมือชื่อเท่านั้น
2) พินัยกรรมแบบเขียนเองทั้งฉบับ (มาตรา 1657) ต้องทำเป็นหนังสือ ลงวัน เดือน ปีในขณะทำ โดยผู้ทำพินัยกรรมต้องเขียนพินัยกรรมทั้งฉบับด้วยตนเองและต้องลงลายมือชื่อเท่านั้น ห้ามพิมพ์ ไม่ต้องมีพยานก็ได้
3) พินัยกรรมแบบเอกสารฝ่ายเมือง (มาตรา 1658) ผู้ทำพินัยกรรมต้องยื่นคำร้องขอ ณ ที่ว่าการอำเภอ หรือสำนักงานเขต โดยแจ้งข้อความพินัยกรรมของตนให้แก่นายอำเภอหรือผู้อำนวยการเขตต่อหน้าพยานอย่างน้อย 2 คนเพื่อจดและอ่านข้อความดังกล่าวให้แก่ผู้ทำพินัยกรรมและพยานทั้งสองคน เมื่อข้อความดังกล่าวถูกต้องตามเจตนาของผู้ทำพินัยกรรม ใหห้ผู้ทำพินัยกรรมและพยานลงลายมือชื่อไว้เป็นหลักฐาน รวมถึงให้นายอำเภอหรือผู้อำนวยการเขตลงลายมือชื่อ และลงวัน เดือน ปี ที่ทำด้วยตนเองเป็นสำคัญว่า พินัยกรรมนั้นได้ทำไว้อย่างถูกต้องตามกฎหมาย แล้วจึงประทับตราตำแหน่งเป็นหลักฐาน
4) พินัยกรรมแบบเอกสารลับ (มาตรา 1660) เหมือนกับพินัยกรรมแบบเอกสารฝ่ายเมือง แต่ต้องทำพินัยกรรมและลงลายมือชื่อของผู้ทำพินัยกรรมไว้แล้วจึงผนึกพินัยกรรม แล้วจึงลงลายมือชื่อคาบรอยผนึก นำพินัยกรรมที่ผนึกนั้นไปแสดงต่อนายอำเภอหรือผู้อำนวยการเขตและพยานอย่างน้อย 2 คนและให้ถ้อยคำต่อบุคคลทั้งหมดว่าเป็นพินัยกรรมของตน ถ้าพินัยกรรมนั้นเขียนเอ ให้ผู้ทำพินัยกรรมต้องแจ้งชื่อและภูมิลำเนาของผู้เขียนด้วย เมื่อนายอำเภอหรือผู้อำนวยการเขตจดถ้อยคำของผู้ทำพินัยกรรมและวัน เดือน ปี ที่ทำ มาแสดงไว้ในซองพับและประทับตราตำแหน่ง แล้วบุคคลทั้งหมดลงลายมือชื่อบนซองนั้น
5) พินัยกรรมทำด้วยวาจา (มาตรา 1663) ใช้ในเฉพาะกรณีพิเศษที่ไม่สามารถทำพินัยกรรมตามแบบของกฎหมายได้ เช่น สงคราม ภัยพิบัติ ตกอยู่ในเหตุอันตราย เป็นต้น โดยผู้ทำพินัยกรรมเพียงแค่แสดงเจตนาต่อหน้าพยานอย่างน้อย 2 คน ซึ่งอยู่พร้อมกัน ณ ที่นั้น จากนั้นให้พยานทั้งสองไปแสดงตนและแจ้งให้นายอำเภอทราบถึงข้อความพินัยกรรมและเหตุที่ต้องทำพินัยกรรมด้วยวาจา
ผู้ทำพินัยกรรมต้องมีอายุตั้งแต่ 15 ปีบริบูรณ์ (ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 25 และมาตรา 1703) และไม่เป็นผู้ที่ศาลสั่งให้เป็นคนไร้ความสามารถ จึงทำพินัยกรรมได้ (ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1704) รวมถึงผู้ทำพินัยกรรมต้องมีสติสัมปชัญญะสมบูรณ์ในขณะทำพินัยกรรม (ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1654)
สนใจบทความดีๆ ในรูปแบบต่างๆ อ่านเพิ่มเติมได้ที่. . .
เพจ : สำนักงานกฎหมาย นิติปริญญ์ธรรม
IG : nitiparintham_official
twitter : nitiparintham
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
