ผู้จัดการมรดก (Administrator / Executor)
ผู้จัดการมรดกเป็นบุคคลผู้ได้รับแต่งตั้งจากคำสั่งศาล (Administrator) หรือพินัยกรรมได้กำหนดไว้ (Executor) เพื่อดำเนินการจัดการรวบรวม ทำบัญชีกองมรดก ชำระหนี้ในกองมรดกและจัดสรรแบ่งกองมรดกแก่บรรดาทายาทผู้มีสิทธิรับมรดก รวมถึงดำเนินการต่าง ๆ ตามที่พินัยกรรมกำหนดไว้ (ป.พ.พ. มาตรา 1711)
กรณีผู้จัดการมรดกโดยพินัยกรรมได้รับการแต่งตั้งตามที่พินัยกรรมกำหนด โดยผู้ทำพินัยกรรมกำหนดเอง หรือบุคคลซึ่งระบุไว้ในพินัยกรรมได้เป็นผู้แต่งตั้งให้ (ป.พ.พ. มาตรา 1712)
ขณะเดียวกันผู้ทำพินัยกรรมจะตั้งผู้จัดการมรดกคนเดียวหรือหลายคนก็ได้ เว้นแต่จะมีข้อกำหนดไว้ในพินัยกรรมเป็นอย่างอื่น ถ้ามีผู้จัดการมรดกหลายคน แต่ผู้จัดการมรดกบางคนไม่สามารถ หรือไม่เต็มใจที่จะจัดการ และยังมีผู้จัดการมรดกเหลืออยู่แต่คนเดียว ผู้นั้นมีสิทธิที่จะจัดการมรดกได้โดยลำพัง แต่ถ้ามีผู้จัดการมรดกเหลืออยู่หลายคน ให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่า ผู้จัดการเหล่านั้นแต่ละคนไม่อาจจัดการโดยลำพังได้ (ป.พ.พ. มาตรา 1715) การทำการตามหน้าที่ของผู้จัดการมรดกหลายคนต้องถือเอาเสียงข้างมาก เว้นแต่จะมีข้อกำหนดพินัยกรรมเป็นอย่างอื่น ถ้าเสียงเท่ากัน เมื่อผู้มีส่วนได้เสียร้องขอ ก็ให้ศาลเป็นผู้ชี้ขาด (ป.พ.พ. มาตรา 1726)
คุณสมบัติของการเป็นผู้จัดการมรดก (ป.พ.พ. มาตรา 1718)
1) ต้องบรรลุนิติภาวะ
2) ไม่เป็นคนวิกลจริต คนไร้ความสามารถหรือคนเสมือนไร้ความสามารถ
3) ไม่เป็นบุคคลล้มละลาย
ผู้มีสิทธิยื่นคำร้องขอตั้งผู้จัดการมรดกต่อศาล (ป.พ.พ. มาตรา 1713)
1) ทายาทโดยธรรมและผู้รับพินัยกรรม
2) ผู้มีส่วนได้เสียในกองมรดก
3) พนักงานอัยการ
ผู้มีสิทธิดังกล่าวยื่นคำร้องขอตั้งผู้จัดการมรดกต่อศาลเมื่อเกิดกรณีอย่างหนึ่งอย่างใดต่อไปนี้
1) เมื่อเจ้ามรดกตาย ทายาทโดยธรรมหรือผู้รับพินัยกรรมได้สูญหายไป หรืออยู่นอกราชอาณาเขต หรือเป็นผู้เยาว์
2) เมื่อผู้จัดการมรดกหรือทายาทไม่สามารถ หรือไม่เต็มใจที่จะจัดการ หรือมีเหตุขัดข้องในการจัดการ หรือในการแบ่งปันมรดก
3) เมื่อข้อกำหนดพินัยกรรมซึ่งตั้งผู้จัดการมรดกไว้ไม่มีผลบังคับได้ด้วยประการใด ๆ
ศาลจะมีคำสั่งแต่งตั้งผู้จัดการมรดกตามพินัยกรรม แต่ถ้าไม่มีพินัยกรรม ให้ศาลแต่งตั้งผู้จัดการมรดก โดยพิจารณาตามพฤติการณ์และเจตนาของเจ้ามรดก
ผู้จัดการมรดกไม่ต้องทำบัญชีทรัพย์มรดก เว้นแต่มีความจำเป็น หรือศาลสั่งให้ทำ (ป.พ.พ. มาตรา 1714) ซึ่งต้องจัดทำบัญชีทรัพย์มรดกภายใน 15 วันนับแต่เจ้ามรดกตาย ถ้าผู้จัดการมรดกได้รู้ถึงการตั้งแต่งตามพินัยกรรมที่มอบหมายไว้ หรือนับแต่วันที่เริ่มหน้าที่ผู้จัดการมรดกตามมาตรา 1726 ในกรณีที่ศาลตั้งเป็นผู้จัดการมรดก หรือนับแต่วันที่ผู้จัดการมรดกรับเป็นผู้จัดการมรดกในกรณีอื่น (ป.พ.พ. มาตรา 1728) โดยต้องจัดทำให้แล้วเสร็จภายใน 1 เดือนนับแต่เวลาที่ระบุไว้ในมาตรา 1726 แต่ขยายต่อไปอีกก็ได้ด้วยการทำคำร้องขออนุญาตจากศาล บัญชีนี้ต้องทำต่อหน้าพยานอย่างน้อย 2 คน ซึ่งต้องเป็นผู้มีส่วนได้เสียในกองมรดกนั้น พยานบัญชีทรัพย์มรดกมีคุณสมบัติเหมือนกับพยานในการทำพินัยกรรมด้วย (ป.พ.พ. มาตรา 1729) ถ้าผู้จัดการมรดกไม่จัดทำบัญชีทรัพย์มรดกภายในเวลาและตามแบบที่กำหนดไว้ หรือถ้าบัญชีนั้นไม่เป็นที่พอใจแก่ศาล เพราะความประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง หรือการทุจริต หรือความไม่สามารถอันเห็นประจักษ์ของผู้จัดการมรดก ศาลจะถอนผู้จัดการมรดกเสียก็ได้ (ป.พ.พ. มาตรา 1731)
ผู้จัดการมรดกมีสิทธิ หน้าที่และความรับผิดดังต่อไปนี้
1) ผู้จัดการมรดกมีสิทธิและหน้าที่ ที่ต้องทำตามจำเป็น เพื่อเป็นไปตามคำสั่งแจ้งชัดหรือโดยปริยายแห่งพินัยกรรม และเพื่อจัดการมรดกและแบ่งทรัพย์มรดก (ป.พ.พ. มาตรา 1719)
2) ผู้จัดการมรดกต้องรับผิดต่อทายาทตามหลักกฎหมายสัญญาตัวการตัวแทน ซึ่งปรับใช้โดยอนุโลม (ป.พ.พ. มาตรา 1720)
3) ผู้จัดการมรดกไม่มีสิทธิที่จะได้รับเงินบำเหน็จจากกองมรดก เว้นแต่พินัยกรรม หรือทายาทส่วนมากจะได้กำหนดให้ไว้ (ป.พ.พ. มาตรา 1721)
4) ผู้จัดการมรดกไม่สามารถทำนิติกรรมใด ๆ ซึ่งตนมีส่วนได้เสียเป็นปฏิปักษ์ต่อกองมรดก เว้นแต่พินัยกรรมจะได้อนุญาตไว้ หรือได้รับอนุญาตจากศาล (ป.พ.พ. มาตรา 1722)
5) ผู้จัดการมรดกต้องจัดการกองมรดกโดยตนเอง เว้นแต่จะทำการโดยตัวแทนได้ตามอำนาจที่ให้ไว้ชัดแจ้งหรือโดยปริยายในพินัยกรรม หรือโดยคำสั่งศาล หรือในพฤติการณ์เพื่อประโยชน์แก่กองมรดก (ป.พ.พ. มาตรา 1723)
6) ทายาทย่อมผูกพันต่อบุคคลภายนอกในกิจการที่ผู้จัดการมรดกได้ทำไปภายในขอบอำนาจผู้จัดการมรดก ถ้าผู้จัดการมรดกเข้าทำนิติกรรมกับบุคคลภายนอกโดยเห็นแก่ทรัพย์สิน หรือประโยชน์อื่น ๆ ที่บุคคลภายนอกได้ให้ หรือได้ให้คำมั่นว่าจะให้เป็นของส่วนตัว ทายาทหาไม่ผูกพัน เว้นแต่จะได้ยินยอมด้วย (ป.พ.พ. มาตรา 1724)
7) ผู้จัดการมรดกต้องสืบหาตัวผู้มีส่วนได้เสียและแจ้งไปให้ทราบถึงพินัยกรรมที่เกี่ยวกับผู้มีส่วนได้เสียนั้นภายในเวลาอันสมควร (ป.พ.พ. มาตรา 1725)
สนใจบทความดีๆ ในรูปแบบต่างๆ อ่านเพิ่มเติมได้ที่. . .
เพจ : สำนักงานกฎหมาย นิติปริญญ์ธรรม
IG : nitiparintham_official
twitter : nitiparintham
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
