@...ลำดับโปเจียมแห่งราชอาณาจักรไทย
ณ ปัจจุบัน...@
ลำดับโปเจียมแห่งราชอาณาจักรไทย หรือ ธรรมเนียมที่พระบรมวงศานุวงศ์ทรงพระดำเนินเป็นลำดับกัน เป็นลำดับการเสด็จพระราชดำเนิน ทรงพระดำเนินหรือดำเนินก่อนหลังกันตามฐานะในพระราชวงศ์ ดังที่เราเห็นในการถ่ายทอดการพะราชพิธีต่างๆ รวมไปถึงลำดับของการเสนอข่าวในพระราชสำนัก
ทั้งนี้ คำว่า "โปเจียม" นั้น สันนิษฐานว่ามาจากภาษาจีน แปลว่าลำดับก่อนหลังกัน โดยลำดับโปเจียมในปัจจุบัน (มีนาคม 2564) มีดังนี้
๑.พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
๒.สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง
๓.สมเด็จพระนางเจ้าสุทิดา พัชรสุธาพิมลลักษณ พระบรมราชินี
๔.สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
๕.สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี
๖.ทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี
๗.พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี กรมหมื่นสุทธนารีนาถ
พระราชธิดาและพระราชโอรส ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
๘.สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมหลวงราชสาริณีสิริพัชร มหาวัชรราชธิดา
๙.สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญา
๑๐.สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าทีปังกรรัศมีโชติ
พระราชนัดดา (หลานพระมหากษัตริย์) ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
๑๑.พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสิริภาจุฑาภรณ์
๑๒.พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอทิตยาทรกิติคุณ
๑๓.เจ้าคุณพระสินีนาฏ พิลาสกัลยาณี (พระสนม ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว นับเป็นสตรีคนแรกที่เป็นพระสนมของพระมหากษัตริย์ไทยในรอบเกือบร้อยปีหลัง)
สามัญชน พระราชนัดดา (หลานพระมหากษัตริย์) ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
๑๔.ท่านผู้หญิงพลอยไพลิน เจนเซน
๑๕.ท่านผู้หญิงสิริกิติยา เจนเซน
สามัญชน พระราชภาคิไนย (หลานพระมหากษัตริย์ซึ่งเป็นลูกของพี่สาว) ในในพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
๑๖.ท่านผู้หญิงทัศนาวลัย ศรสงคราม
สามัญชน พระราชปนัดดา (เหลนพระมหากษัตริย์) ในพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
๑๗.ร้อยเอกจิทัศ ศรสงคราม
(พระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้า พระราชนัดดา (หลานพระมหากษัตริย์) ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว)
๑๘.นาวาตรี หม่อมเจ้าเวียงวัฒนา ชยางกูร
๑๘.หม่อมเจ้าอุทัยเที่ยง ชยางกูร
๒๐.หม่อมเจ้าจรูญฤทธิเดช ชยางกูร
๒๑.พลเรือเอก หม่อมเจ้าปุสาณ สวัสดิวัตน์
พระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้า พระนัดดา (หลาน) ในกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ
๒๒.หม่อมเจ้าภีศเดช รัชนี
พระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้า พระราชปนัดดา (เหลนพระมหากษัตริย์) ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
๒๓.หม่อมเจ้าอุทัยกัญญา ภาณุพันธุ์
พระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้า พระโอรสในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธุ์ยุคล
๒๔.พันโท หม่อมเจ้านวพรรษ์ ยุคล
พระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้า พระโอรสและธิดาในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมพลฑิฆัมพร
๒๕.หม่อมเจ้ามงคลเฉลิม ยุคล
๒๖.พลเอก หม่อมเจ้าเฉลิมศึก ยุคล
๒๗.หม่อมเจ้าฑิฆัมพร ยุคล
พระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้า พระโอรสและธิดาในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอนุสรมงคลการ
๒๘.หม่อมเจ้าชาตรีเฉลิม ยุคล
๒๙.พลเอก หม่อมเจ้าจุลเจิม ยุคล
๓๐.หม่อมเจ้านภดลเฉลิมศรี ยุคล
๓๑.อินทุรัตนา บริพัตร (นามเดิมว่า หม่อมเจ้าอินทุรัตนา และ พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอินทุรัตนา เป็นพระธิดาในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต กับหม่อมสมพันธุ์ บริพัตร ณ อยุธยา และเป็นพระอนุวงศ์ชั้นพระองค์เจ้าที่มีพระชันษาสูงที่สุดในราชวงศ์จักรี
สามัญชน พระราชโอรส ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
๓๒.จุฑาวัชร วิวัชรวงศ์
๓๓.วัชรเรศร วิวัชรวงศ์
๓๔.จักรีวัชร วิวัชรวงศ์
๓๕.วัชรวีร์ วิวัชรวงศ์
๓๖.คุณหญิงวุฒิเฉลิม วุฒิชัย (เดิม: หม่อมเจ้าวุฒิเฉลิม วุฒิชัย; พระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้า พระราชนัดดา (หลานพระมหากษัตริย์) ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว)
๓๗.อินทุรัตนา บริพัตร (นามเดิมว่า หม่อมเจ้าอินทุรัตนา และ พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอินทุรัตนา เป็นพระธิดาในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต กับหม่อมสมพันธุ์ บริพัตร ณ อยุธยา และเป็นพระอนุวงศ์ชั้นพระองค์เจ้าที่มีพระชันษาสูงที่สุดในราชวงศ์จักรี)
๓๘.ท่านผู้หญิงพันธุ์สวลี กิติยากร (เดิม หม่อมเจ้าพันธุ์สวลี ยุคล พระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้า พระโอรสและธิดาในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธุ์ยุคล)
๓๙.ภานุมา ยุคล (เดิม: หม่อมเจ้าภานุมา ยุคล พระธิดาในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธุ์ยุคล ประสูติแต่หม่อมไฉไล ยุคล ณ อยุธยา)
๔๐.ศรีสว่างวงศ์ บุญจิตราดุลย์ (เดิม หม่อมเจ้าศรีสว่างวงศ์ ยุคลพระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้า พระโอรสและธิดาในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมพลฑิฆัมพร)
๔๑.ภุมรีภิรมย์ เชลล์
๔๒.มาลินีมงคล อมาตยกุล
๔๓.ปัทมนรังษี เสนาณรงค์
(ทั้ง สามท่านเดิมเป็นพระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้า พระโอรสและธิดาในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอนุสรมงคลการ)
จะเห็นว่า ลำดับโปเจียมในราชสำนักไทยนั้น สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงสถิตในโปเจียมลำดับ ๒ ต่อจากพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว นำหน้าสมเด็จพระนางเจ้าสุทิดาฯ พระบรมราชินี ผู้เป็นพระอัครมเหสีในรัชกาลปัจจุบัน หลายคนยังสงสัยและตั้งข้อสังเกตว่าเหตุใดจึงเป็นเช่นนั้น?
ลำดับชั้นพระอิสริยยศในราชสำนักไทยนั้น มีหลายชั้นและค่อนข้างซับซ้อนที่บางท่านอาจต้องใช้เวลาในการทำความเข้าใจ อ้างอิงตามราชกิจจานุเบกษาว่าด้วยระเบียบส่วนราชการในพระองค์ ในการถวายพระเกียรติยศพระบรมวงศานุวงศ์ ที่เผยแพร่หลังการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก อีกทั้งการออกพระอิสริยยศของพระบรมวงศานุวงศ์ในข่าวราชสำนัก สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงถูกจัดให้อยู่ในลำดับโปเจียมต่อจากพระมหากษัตริย์ อันมาจากปัจจัยดังต่อไปนี้
- ลำดับชั้นพระภรรยาเจ้าในพระมหากษัตริย์ ที่มีการเรียงลำดับตั้งแต่พระอัครมเหสี พระมเหสี พระราชเทวี ไปจนถึงพระสนมเจ้าจอมทั้งหลาย รวมแล้วเกือบ ๒๐ ลำดับชั้นเลยทีเดียว สำหรับสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ ทรงได้รับการสถาปนาขึ้นจากสมเด็จพระบรมราชินี เป็นสมเด็จพระบรมราชินีนาถ เมื่อ พ.ศ. ๒๔๙๙ หลังจากที่ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้เป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ โดยสมเด็จพระบรมราชินีนาถ มีลำดับสูงที่สุดในฐานะพระอัครมเหสี สูงกว่าสมเด็จพระนางเจ้าสุทิดา ซึ่งเป็นพระอัครมเหสีทว่ามิได้เป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์
- ในการที่พระมหากษัตริย์จะสถิตอยู่ในลำดับที่ ๑ ของลำดับโปเจียมเสมอ และอีกทั้งสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ ทรงเป็นพระกุลเชษฐ์ กล่าวคือ การเป็นพระบรมวงศานุวงศ์ที่มีพระชนมพรรษามากที่สุดในขณะนี้ อีกทั้งทรงเป็นที่เคารพอย่างยิ่ง ในฐานะพระบรมราชชนนีในพระมหากษัตริย์ปัจจุบัน และสมเด็จพระอัครมเหสีในพระมหากษัตริย์รัชกาลก่อน จึงอนุมานได้ว่าจึงเป็นเหตุสมควรสถิตในลำดับโปเจียมต่อจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวด้วย
นอกจากนี้ มีหลายรายนาม ที่เป็นสตรีเดิมมียศเป็นพระอนุวงส์ชั้นหม่อมเจ้า เมื่อสมรสกับสามัญชน ต้องกราบบังคมทูลลาออกจากฐานันดรศักดิ์ เป็นสามัญชน แต่โดยการสืบสายโลหิตยังนับเป็นพระราชวงศ์ แต่เลื่อนลำดับโปเจียมลงมา ตามแต่ความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับพระบรมวงศ์ มากน้อยเพียงใด
ด้วยความปารถนาดี
ทิวสน ชลนรา
แหล่งที่มา สรานุกรมเสรีวิกิพีเดียไทย และสำนักราชเลขานุการในพระองค์ กรมกิจการในพระบรมวงศานุวงศ์
* * * * * * * * * *
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
