ความฉลาดทางดิจิทัล (DQ: Digital Intelligence)
ทักษะการใช้สื่อและการเข้าสังคมในโลกออนไลน์
ปัจจุบัน เทคโนโลยีด้านดิจิทัลเข้ามามีบทบาทสำคัญกับการดำเนินชิวิตประจำวันของเราเป็นอย่างมาก
บทความก่อนหน้าที่ได้กล่าวถึงเรื่อง ทักษะ 7Q อาจกล่าวได้ว่า ยังไม่สามารถตอบโจทย์การสื่อสารในยุคดิจิทัลที่ไร้พรมแดนได้อย่างสมบูรณ์
สิ่งหนึ่งที่จำเป็นต้องมีเพิ่มเติมคือ “ความฉลาดทางดิจิทัล (DQ: Digital Intelligence) "
ความฉลาดทางดิจิทัล (Digital Intelligence Quotient : DQ)
คือ กลุ่มของความสามารถทางสังคม อารมณ์ และการรับรู้ ที่จะทำให้คนคนหนึ่งสามารถเผชิญกับความท้าทายบนเส้นทางของชีวิตในยุคดิจิทัล
และสามารถปรับตัวให้เข้ากับชีวิตดิจิทัลได้ ความฉลาดทางดิจิทัลครอบคลุมทั้งความรู้ ทักษะ ทัศนคติและค่านิยมที่จำเป็นต่อการใช้ชีวิตในฐานะสมาชิกของโลกออนไลน์ กล่าวอีกนัยหนึ่งคือ ทักษะการใช้สื่อและการเข้าสังคมในโลกออนไลน์
ความฉลาดทางดิจิทัล (Digital Intelligence Quotient : DQ)
ประกอบไปด้วยทักษะสำคัญ 8 ประการ
1. ทักษะในการรักษาอัตลักษณ์ที่ดีของตนเอง (Digital Citizen Identity)
2. ทักษะในการรักษาข้อมูลส่วนตัว (Privacy Management)
3. ทักษะในการคิดวิเคราะห์มีวิจารณญาณที่ดี (Critical Thinking)
4. ทักษะในการจัดสรรเวลาหน้าจอ (Screen Time Management)
5. ทักษะในการรับมือกับการคุกคามทางโลกออนไลน์ (Cyberbullying Management)
6. ทักษะในการบริหารจัดการข้อมูลที่ผู้ใช้งานทิ้งไว้บนโลกออนไลน์ (Digital Footprints)
7. ทักษะในการรักษาความปลอดภัยของตนเองในโลกออนไลน์ (Cybersecurity Management)
8. ทักษะในการใช้เทคโนโลยีอย่างมีจริยธรรม (Digital Empathy)
ในส่วนตัวของผู้เขียน
ทักษะในการคิดวิเคราะห์มีวิจารณญาณที่ดี (Critical Thinking) ถือว่าเป็นหนึ่งในทักษะที่สำคัญประการหนึ่ง ที่มีความสำคัญต่อการสื่อสารในโลกออนไลน์ปัจจุบัน
Critical Thinking นั้น ประกอบด้วย 3 ส่วนหลัก คือ
การทำความเข้าใจ (Understanding) การวิเคราะห์ (Analysis) และ การอนุมาน (Inference)
ลักษณะคนที่ไม่มี Critical Thinking จะเป็นคนแบบไหน ?
ในยุคปัจจุบัน มีการติดต่อสื่อสารผ่านโซเชียลมีเดีย ไม่ว่าจะเป็น Facebook, Line, Twitter
บางครั้งเราได้รับการแชร์ข้อมูลที่ส่งต่อๆ กันมา ถ้าเราแชร์ต่อ โดยไม่คิดจะลองตรวจสอบข้อมูล ที่มาที่ไป หรือตั้งคำถามกับมัน
นั่นก็แสดงว่าเรากำลังเป็นคนที่ไม่มี Critical Thinking
แล้วทำยังไงถึงจะเป็นคนที่มี Critical Thinking ? ได้ เช่น
1. ฝึกตัวเองให้เป็นคนขี้สงสัย โดยตั้งคำถามต่อสิ่งต่าง ๆ ให้มากขึ้น
2. ฝึกการใช้ ‘เหตุผล’ มากกว่า อารมณ์ ทิฐิ อคติ
3. สร้างตนเองให้มีการคิดและทำแบบมีระบบ มีแบบแผน
4. ค้นหาวิธีการคิดแบบใหม่ๆ ความรู้แบบใหม่ และลองมาปรับใช้
สิ่งหนึ่งที่จะปิดกั้น การไปสู่ Critical Thinking คือปรากฏการณ์ “Echo Chamber” ซึ่งจะพบได้เมื่อเราเข้าสู่โซเชียลมีเดีย
โดยส่วนใหญ่ คนเราก็มักจะเลือกรับข่าวสารจากคนที่มีรสนิยมและความคิดเห็นแบบเดียวกัน
สุดท้ายเราก็จะพบแต่คนแสดงความคิดเห็นที่เหมือนเรา
หากต้องออกมาจากสังคมเดิม ๆ แนวคิดแบบเดิม ลองหาคนในสังคมใหม่ คิดแบบที่ต่างไปจากเรา
จะทำให้เราได้พบแง่มุมใหม่ ๆ แนวคิดใหม่ๆ จะช่วยเปิดความคิดของเราให้กว้างขึ้น
สิ่งเหล่านี้จะช่วยให้ทักษะ Critical Thinking ของเราดีขึ้นอย่างแน่นอน
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
