Greenshoe option กับการรักษาเสถียรภาพราคา
ช่วงนี้มักจะได้ข่าวว่า Greenshoe option นั้น มีไว้เพื่อรักษาเสถียรภาพราคาในตลาดรอง ทำไมเป็นแบบนั้น มาอ่านโพสนี้กัน...
มาเริ่มกันที่ มารู้จักกันก่อนว่า Grrenshoe option นี้คืออะไร??
ในการทำ IPO ของบริษัท นอกจากบริษัทที่ออกหุ้น IPO จะมีหลายส่วนที่เข้ามาเกี่ยวข้อง หนึ่งในนั้นคือ ผู้จัดจำหน่ายหลักทรัพย์ หรือที่เรียกว่า underwriter ซึ่งก็คือบริษัทหลักทรัพย์ (บล.) ที่ได้รับอนุญาตเพื่อทำหน้าที่เสนอขายหลักทรัพย์แก่ประชาชนทั่วไปแทนบริษัทผู้ออกหลักทรัพย์นั้นๆ
ส่วน Greenshoe Option คือ การจัดสรรหุ้นส่วนเกินจากจำนวนหุ้นที่บริษัทที่ออกหุ้นนั้น ตั้งใจจะเสนอขายให้แก่นักลงทุน จริงๆ ก็คือ over-allotment option โดยการจะทำได้ ต้องอยู่บนพื้นฐานที่ว่า หุ้น IPO นั้น มีคนต้องการซื้อหุ้น มากกว่าจำนวนหุ้นที่บริษัทที่ออกตั้งใจจะเสนอขายออกมา
ซึ่งการทำแบบนี้ต้องได้รับอนุญาตจาก กลต. และบริษัทผู้ออกหลักทรัพย์นั้นๆ ซึ่งตรงนี้ underwriter จะเป็นคนจัดการ คือ ขายหุ้น IPO ออกไปมากกว่า จำนวนที่บริษัทผู้ออกต้องการเสนอขาย
โดยบริษัทหลักทรัพย์ที่รับหน้าที่เป็น underwriter จะทำการยืมหุ้นจากเจ้าของเดิม (ผู้ถือหุ้นเดิม) ซึ่งส่วนนี้จริงๆ เขาไม่ได้ต้องการขายให้ แค่ให้บล. ขอยืมมาเพื่อขายก่อน ดังนั้น บล. ต้องหาทางหาหุ้นมาคืนเจ้าของเดิม
ซึ่งเงินที่ได้จากการขายหุ้นส่วนเกินตรงนี้ บล. จะกันไว้ต่างหาก เพื่อไว้ไปหาซื้อหุ้นมาคืน ซึ่งการไปหาหุ้นมาคืนเจ้าของหุ้นเดิมนั้น จะสามารถทำได้ 2 กรณี
คือ 1. เพื่อไว้ไปซื้อกลับมาจากตลาดหุ้นช่วงที่เข้าไปซื้อขาย ภายใน 30 แรก โดยราคาหุ้นที่ไปซื้อคืนมา ราคาต้องต่ำกว่า ราคา IPO เช่น ราคา IPO 10 บ. ต่อหุ้น บล. จะสามารถเข้าไปซื้อคืนมาจากตลาดหุ้นได้ ก็ต่อเมื่อราคาต่ำกว่าราคานี้
ตลาดหุ้น คือ ตลาดรองในการซื้อขายหุ้นนะ
กรณีที่ 2 คือ ถ้าไม่สามารถซื้อคืนจากตลาดหุ้นได้ เช่น เมื่อหุ้น IPO นี้เข้าไปซื้อขายในตลาดหุ้นแล้ว ราคาสูงกว่า ราคาจองตลอดใน 30 วันแรก ทาง บล. มีสิทธินำเงินตรงนี้ไปขอซื้อหุ้นเพิ่มเติมจากบริษัทที่ออกหุ้น IPO มาในราคา IPO ตามปกติได้ เพื่อนำไปคืนหุ้นที่ยืมมา
ลองมาดูตัวอย่างกันจะเข้าใจมากขึ้น
แนะนำตัวละครก่อนนะ
บริษัทมานะ ต้องการมาเสนอขายหุ้นบริษัทตัวเองเป็นครั้งแรกแก่ประชาชนทั่วไป (IPO: initial public offering) โดยใช้ชื่อย่อหุ้น MANA
บล. ปิติ เป็น underwriter ให้บริษัทมานะ
ชูใจเป็นผู้ถือหุ้นเดิมบริษัทอยู่
บริษัทมานะ ต้องการเสนอขายหุ้น IPO ทั้งหมด 100 ล้านหุ้น และมีแผนทำ Greenshoe option อีก 10 ล้านหุ้น (โดยชูใจจะเป็นผู้ให้ยืมหุ้น) ถ้ามีผู้สนใจเสนอซื้อมาจำนวนมาก โดยตั้งราคาเสนอขายที่ 10 บ. โดยผู้จัดจำหน่ายหลักทรัพย์ หรือ underwriter คือ บล. ปิติ
หุ้น MANA ได้รับความสนใจและมีผู้จองซื้อจำนวนมาก บล. ปิติ จึงรวมแล้วขายหุ้น IPO ออกไปทั้งหมด 110 ล้านหุ้น (รวมหุ้นที่จัดสรรเกิน) จะเห็นว่า เกินไป 10 ล้านหุ้น จากที่บริษัทมานะตั้งใจจะขายออกมา
ดังนั้นจะมีหุ้นที่ขายเกินไป 10 ล้านหุ้น ขายหุ้นละ 10 บ. และขายได้เงินส่วนเกินตรงนี้ 100 ล้านบาท โดยหุ้น 10 ล้านหุ้นที่มาจัดสรรเกินไปนั้น บล.ปิติ ยืมมาจากชูใจที่เป็นผู้ถือหุ้นเดิมของบริษัท MANA แต่ก็มีเงื่อนไขต้องคืนหุ้นที่ยืมตรงนี้มาภายใน 30 วันหลังจากที่หุ้นนั้นเข้าซื้อขายในตลาด
โดยนักลงทุนอย่างเราๆ ไม่ต้องกังวลนะ เพราะเราก็จะได้รับการจัดสรรหุ้นนี้อออกมาตามปกติ
เมื่อหุ้นนี้เข้าซื้อขายในตลาด ในช่วง 30 วันแรก แล้วราคาต่ำกว่า ราคา IPO ที่ 10 บ. (ราคาต่ำจอง) บล. ปิติก็จะนำเงินส่วนเกินตรงนั้น เข้าไปซื้อหุ้นคืนมาจากตลาด เพื่อให้ได้ 10 ล้านหุ้นคืนชูใจ ซึ่งเงินส่วนต่างตรงนี้จะเป็นของ underwriter แต่ก็ไม่ต้องกังวลว่า บล. ที่เป็น underwriter จะพยายามทำให้ราคาหุ้นลงนะ เพราะเงินตรงนี้ก็ไม่ได้มาก เมื่อเทียบกับความน่าเชื่อและการได้เป็น underwriter ของบริษัทที่ต้องการทำ IPO
แต่ถ้าหุ้น IPO นั้นพอเข้าซื้อขายในตลาดช่วงแรกแล้ว ราคาขึ้นไปสูงกว่า ราคา IPO คือสูงกว่า 10 บ. บล. ปิติ มีสิทธิขอซื้อหุ้นที่ เกินมา 10 ล้านหุ้น ในราคา IPO 10 บ. จากบริษัทมานะได้ เพื่อนำไปคืนหุ้นที่ยืมมา
จะเห็นว่า การทำ Greenshoe option นั้น เป็นกลไกที่พยายามทำให้หุ้น IPO ที่เข้ามาซื้อขายในตลาดในช่วงแรกที่อาจมีความผันผวนนั้น มีเสถียรภาพเพิ่มขึ้น ไม่ได้มุ่งหวังกำไรจากส่วนต่างจากการทำ Greenshoe option
โดยในช่วงที่เข้ามาวื้อขายในตลาดจะมีการขึ้นเครื่องหมาย ST (Stabilization) เพื่อบอกให้ผู้ลงทุนทราบว่า ระหว่างนี้จะมีการซื้อหุ้นเพื่อส่งมอบหุ้นที่จัดสรรเกินไปคืนเจ้าของเดิมที่ได้มีการยืมหุ้นมานั่นเอง โดยจะมีการขึ้นอยู่ไม่เกิน 30 วัน ตามเวลาที่ตลาดหลักทรัพย์กำหนดไว้ ในระยะเวลาการคืนหุ้นที่ยืมแก่เจ้าของเดิม
ส่วนที่มักเรียกว่า Greenshoe option แทนที่จะเรียกว่า over-allotment option ตามวิธีการจริงๆ นั้น เพราะบริษัทที่เริ่มทำวิธีการนี้ครั้งแรกคือ บริษัท Greenshoe manufacturing company เท่านั้นเอง
#หมอยุ่งอยากมีเวลา
#IPO
#GreenshoeOption
#หุ้น
#Greenshoe
#option
- 7
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
