30 เม.ย. 2021 เวลา 13:24 • อาหาร
Author’s Talk: World Tuna Day 2021
“ปลาทูน่า: สัตว์ทะเล อาหาร และความยั่งยืน”
สวัสดีครับ เนื่องในวัน World Tuna Day นี้ เราอยากมาแบ่งปันวิธีการเลือกกินปลาทูน่าที่จะทำให้ทั้งเราและโลกยังสุขภาพดีกันอยู่ โดยผ่านการทำความรู้จักกับปลาทูน่าตั้งแต่ยังเป็นปลาในทะเลจนมาอยู่บนจานของเรากันครับ
หากมีคำถามในหัวดังขึ้นมาว่า การกินปลาทำให้ยั่งยืนได้ด้วยหรอ ขอให้อดใจรอบทความชิ้นต่อไปครับ เราจะมาคุยกันว่า “หลังดู Seaspiracy จบ สิ่งที่ต้องทำคือ หยุดกินปลา.. จริงหรอ?”
ปลาทูน่ามีความสำคัญยังไงกับท้องทะเลและผู้คน?
1. ปลาทูน่าเป็นปลาผู้ล่าในท้องทะเล ถือเป็นผู้พิทักษ์แห่งท้องทะเล เพราะช่วยรักษาสมดุลด้วยการกินปลาตัวเล็กกว่า หมึก หรือพวกสัตว์เปลือกแข็ง บางทีก็กินแพลงก์ตอน สาหร่าย
2. ทูน่าเป็นปลานักอพยพ ว่ายน้ำเก่ง และไปกันเป็นกลุ่ม เป็นสาเหตุที่เราสามารถจับได้เป็นแก๊ง บางทีก็มีโลมาติดสอยห้อยตามไปด้วย เพื่อป้องกันตัวจากฉลาม ซึ่งเป็นสาเหตุที่ว่าทำไมจับทูน่าแล้วติดโลมามาเป็น bycatch* ด้วยบ่อย
*Bycatch คือสัตว์หรือสิ่งมีชีวิตอื่น ที่ไม่ได้อยู่ในเป้าหมาย แต่ถูกจับมาด้วยกัน ต่อให้ราคาอาจจะสูง แต่ถ้าไม่ใช่เป้าหมาย ก็มักจะถูกปล่อยลงทะเล ซึ่งอาจจะเป็นหรือตายก็บอกไม่ได้ bycatch มีได้ทั้งโลมา เต่า นก ฉลาม วาฬ หรือสัตว์อื่น ๆ
3. เป็นแหล่งสารอาหาร เช่น โปรตีน โอเมก้า 3 และแร่ธาตุอื่น ๆ ให้กับคนทั่วโลก และยังเป็นอาชีพของคนจำนวนมาก
4. เป็นปลาที่มีมูลค่าทางเศรษฐกิจสูง เกินครึ่งถูกนำมาทำทูน่ากระป๋อง นอกนั้นเป็นซูชิหรือซาชิมิ หรือที่รู้จักกันในชื่อ “มากุโระ” ยิ่งในช่วงโควิด-19 พบว่ามีการบริโภคทูน่ากระป๋องมากขึ้น
เห็นได้ว่า ความต้องการทูน่าในโลกนี้จะต้องเยอะมากแน่ ๆ ซึ่งก็เห็นได้จากการประมาณตัวเลขว่า ทูน่าหลายสายพันธุ์ในหลายพื้นที่มีความเสี่ยงที่จะสูญพันธุ์ หากมีอัตราการจับกินแบบนี้ต่อไปเรื่อย ๆ
ถ้าอย่างนั้นเราเลือกกินทูน่ายังไงดี?
ก่อนอื่นเลย เราอยากให้ดูเรื่องความยั่งยืนผ่านชนิดปลา พื้นที่ และวิธีจับ
1. การดูชนิดปลาและแหล่งที่จับจะทำให้เราสามารถบอกได้ว่าปลาที่เรากินอยู่นี้ไม่กระทบกับจำนวนของปลาในอนาคต ซึ่งมีมาตรวัดคือ Overfished แล้วหรือยัง (ใน Infographic พันธุ์ปลาข้างล่าง เราระบุเป็น Healthy/Intermediate/Overfished ไว้ ซึ่งอ้างอิงข้อมูลมาจาก ISSF Report 2021)
2. ส่วนการดูวิธีจับ จะช่วยให้เราเห็นว่านอกจากปลาทูน่าในจาน ยังมีสัตว์อื่น ๆ หรือ bycatch ที่ติดมาด้วยจากการจับวิธีนี้หรือเปล่า
พันธุ์ที่นิยมทำทูน่ากระป๋อง
พันธุ์ที่นิยมทำซูชิ/ซาชิมิ
ถ้าเป็นทูน่าซูชิ เราแนะนำให้ถามคนขายหรือเชฟ จะได้เรียนรู้เรื่องเนื้อปลาไปด้วยในตัว แต่สำหรับทูน่ากระป๋องที่เราเลือกเองได้ เราจะเลือกแบบไหนดี?
วิธีเลือกทูน่ากระป๋อง
เวลาเราเดินดูทูน่ากระป๋อง ไม่ว่าจะซื้อบ่อยแล้วหรือนาน ๆ ทีซื้อ ก็ต้องมีมึนหัวกันบ้างกับตัวเลือกที่หลากหลายเหลือเกิน ไม่ว่าจะเป็นยี่ห้อ ชนิดของเหลวหรือแม้กระทั่งรุ่นเพื่อสุขภาพ ในฐานะคนที่กินทูน่ากระป๋องมาหลายแบบ และไปหาข้อมูลรีวิวเพิ่มเติมมา เราขอนำมาแชร์ให้ทุกคนเพื่อนำไปเป็นไกด์เวลาเลือกซื้อกันครับ
1. ดูชนิดพันธุ์ปลา แหล่งที่มา และวิธีการจับ
โดยทั่วไปสามารถพลิกดูที่ฝาทูน่ากระป๋องได้เลย บางยี่ห้อมีหน้าเว็บให้เราเข้าไปกรอกรหัสบนฝา เพื่อดูแหล่งที่มาและวิธีการจับเพิ่มเติมได้ด้วย
Sealect (บอกชนิดปลา, ที่มา และวิธีการจับ) https://www.sealect.co.th/story.php
Nautilus (บอกชนิดปลาและที่มา) ดูบนฝาได้เลย
Super C Chef (บอกชนิดปลา, ที่มา และวิธีการจับ) http://www.seavaluegroup.com/trace-my-catch/
นอกจากนี้สามารถดูเรื่องความยั่งยืนของทูน่ากระป๋องในประเทศไทยได้ผ่านเว็บเท่ ๆ ของ Greepeace ได้ที่ https://tuna2020.greenpeace.or.th/
2. เลือกทูน่าในน้ำมัน/น้ำเกลือ/น้ำแร่
ทูน่าในน้ำมัน: ไม่แนะนำเท่าไหร่ ถ้าเน้นเรื่องสุขภาพ เพราะ 1. มีไขมันจากน้ำมัน 2. Omega-3 สามารถละลายได้ในน้ำมัน ดังนั้นถ้าเราเทน้ำมันออก เจ้า Omega-3 ที่เป็นไขมันดีก็จะหายไปด้วย
คำแนะนำ: หากต้องการนำมาประกอบอาหารที่มีน้ำมัน แนะนำให้ใส่น้ำมันเองทีหลัง หรือถ้าต้องการรสชาติที่เข้มข้นจากกระป๋องเลย ให้เลือกน้ำมันที่ไม่แย่ต่อสุขภาพเกินไป เช่น น้ำมันทานตะวัน น้ำมันมะกอกหรือน้ำมันรำข้าว
ทูน่าในน้ำเกลือ: มีรสชาติจากน้ำเกลือที่แช่และน้ำซูปที่มักจะถูกใส่ลงไปด้วย เหมาะกับการนำไปประกอบอาหาร แต่ระวังโซเดียมด้วยนะ การเทน้ำเกลือออกก็อาจจะช่วยลดโซเดียมได้ประมาณหนึ่ง
ทูน่าในน้ำแร่: ถ้าเน้นสุขภาพ แนะนำให้หยิบกระป๋องนี้ สามารถกินเปล่า ๆ ได้เลย ถ้าต้องการรสชาติเพิ่ม ค่อยปรุงตามชอบทีหลัง
3. เลือกแบบแซนด์วิช/แบบก้อน
แบบแซนด์วิชจะเป็นชิ้นเล็ก ๆ หลายครั้งเนื้อมักจะนุ่มกว่า ถ้าจะเอาไปทำเมนูไข่เจียวทูน่า แนะนำแบบนี้เลย ส่วนแบบก้อนจะเป็นชิ้นใหญ่ อาจจะนำไปกินคู่กับสลัด หรือทำเป็นสเต็กก็ได้ครับ
4. ดูฉลากโภชนาการ
ถึงจะเป็นทูน่าในน้ำ.. เหมือนกัน ก็ใช่ว่าจะมีประมาณสารอาหารเท่ากัน บางทีแบบแซนด์วิชหรือแบบก้อนก็มีโซเดียมไม่เท่ากัน ลองหยิบมาเทียบกันหลาย ๆ แบบ และเลือกแบบที่เหมาะกับตัวเองที่สุดดูนะครับ
ถ้าอ่านจบแล้วมาพูดคุยแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับ little big green ผ่านทางหน้าเพจ Facebook / Blockdit / Instagram ได้นะครับ
สำหรับครั้งหน้า เรามาพูดคุยให้ลึกขึ้นในเรื่องของปัญหาที่เกิดขึ้นในทะเล โดยเฉพาะในเรื่องของ Sustainable Fisheries กับ “หลังดู Seaspiracy จบ สิ่งที่ต้องทำคือ หยุดกินปลา.. จริงหรอ?” กันครับ
สุขสันต์วันทูน่า
แล้วพบกันใหม่ครับ :)
//บีม
โฆษณา