ปรากฎการณ์ Halo Effect
ทำไมคนที่ใช่ ทำอะไรก็ไม่ผิด
ภาพจากซีรี่ย์ นรกคือคนอื่น(stranger from hell)
เคยสงสัยกันไหมคะว่าอะไรที่ทำให้มนุษย์ "ปักใจ"
ว่าคนที่เราชอบ เชียร์ หรือประทับใจเมื่อแรกพบ
จะมีด้านอื่นๆที่ดีตามไปด้วย
เมื่อแปะป้ายว่า "คนนี้ดี"
เราจะมองว่าคนๆนั้นดีงามในทุกๆแง่มุม
"เขาหล่อดี หนูก็เลยชอบเขา"
“หน้าตาดี ไม่น่าจะใจร้ายหรอก"
"คนรวย เค้าไม่โกงหรอก"
Edward Thorndike นักจิตวิทยาชาวอเมริกัน
เป็นผู้บัญญัติคำว่า Halo Effect
ในบทความชื่อ “The Constant Error in Psychological Ratings” (1920)
คำว่า ‘halo’ มาจากแนวคิดทางศาสนา
หมายถึงรัศมีวงกลมส่องสว่างเหนือศีรษะ
ของนักบุญและบุคคลแสดงถึงความโดดเด่น
หรือรัศมีความศักดิ์สิทธิ์ของบุคคลนั้น ๆ
กลายเป็นที่มาของชื่อปรากฏการณ์ Halo Effect
ที่ใช้อธิบายเหตุการณ์เมื่อเรานำข้อดี ‘บางอย่าง’
ของคนคนนั้นมาสรุปว่าเขาเป็นคนดี
หรือมีข้อดีด้านอื่นๆ(ที่ไม่เกี่ยวข้องกัน)ตามไปด้วย เช่น เมื่อได้พูดคุยกับคนที่เป็นมิตร
แล้วคิดว่าคนคนนี้น่าจะเป็นคนเก่ง ใจกว้าง
และมีน้ำใจ ทั้งที่ยังไม่เคยมีเหตุการณ์
หรือหลักฐานสนับสนุนคุณสมบัติเหล่านั้นเลย
ตัวอย่างภาพวาด halo
คำอธิบายของการ ‘ด่วนสรุป’ ดังกล่าว
คือ มนุษย์มีแนวโน้มจะหาอะไรมา ‘ยืนยัน’
หรือมองหาสิ่งที่ ‘สอดคล้อง’ กับความเชื่อ
หรือความคิดเดิมของตัวเองมากกว่าสิ่งที่ขัดแย้ง
กับเรื่องที่ ‘ปักใจ’ เชื่อไปแล้ว
เพื่อไม่ให้เกิดความรู้สึกตึงเครียด อึดอัด
หรือไม่สบายใจ (ในทางจิตวิทยาเรียกว่า cognitive dissonance หรือ ความไม่คล้องจองของปัญญา)
“…เขาหล่อดี หนูก็เลยชอบเชา..” เป็นเนื้อเพลงที่พุ่มพวง ดวงจันทร์ ราชินีลูกทุ่ง
เคยร้องไว้เมื่อ20 กว่าปีมาแล้ว
เนื้อเพลงเป็นการรำพึงรำพันว่าเมื่อเห็นหน้าตาดี
ก็เลยไม่ได้พิจารณาด้านอื่นๆให้รอบคอบ
หรือแม้กระทั่งเราเห็นโจรขโมยของ หรือข่มขืน
ที่หน้าตาดี คำพูดที่จะได้ยินบ่อยๆคือ
"หน้าตาก็ดีเนอะ ไม่น่าเชื่อว่าเป็นแบบนี้เลย"
เราทุกคนอาจมีปัญหาในลักษณะเดียวกับแม่ผึ้ง เพราะสิ่งที่เรียกว่า Halo Effect นั้นมันบดบังตา
นอกจากหน้าตา ที่ทำให้เกิดปรากฎการณ์ดังกล่าว
ยังมีเรื่อง ความร่ำรวย การศึกษา ฐานะทางสังคม
ความสามารถ ความเก่งอื่นๆ ฯลฯ ทุกอย่างในด้านดีอื่นๆ ที่ทำให้เกิดปรากฎการณ์นี้ได้ด้วย
นอกจากนี้ Halo Effect ยังทำให้เกิดการตลาด
ที่ใช้พรีเซนเตอร์ที่ดูดี น่าเชื่อถือ เป็นตัวแทนสินค้า
และบางครั้งเราเองก็เลือกซื้ออาหารที่หน้าตาน่าทาน เพราะคิดว่า อาหารนั้นต้องอร่อย สะอาด ถูกหลักอนามัยแน่นอน
ปรากฏการณ์ Halo Effect นี้
ทำให้เราได้ย้อนกลับมาทบทวนและตั้งคำถาม
กับตัวเองว่ามุมมองที่เรามีต่อสิ่งต่างๆ
มาจากการใช้เหตุและผลพิจารณาอย่างถี่ถ้วนแล้ว
หรือมาจากปรากฏการณ์ Halo Effect กันแน่
เพราะสิ่งต่างๆ ล้วนมีทั้งข้อดีและข้อเสีย
คนที่ใช่ก็อาจจะทำผิดได้ในบางครั้ง
และคนที่ไม่ชอบก็อาจจะมีข้อดีบางอย่าง
ดังนั้นเราไม่อาจสรุปสิ่งต่างๆ
จากคุณสมบัติเพียงอย่างใดอย่างหนึ่งเท่านั้น
เหมือนที่มีคนบอกว่า ทุกคนไม่ใช่สีขาว หรือ สีดำ
ทุกคนเป็นสีเทาๆ มีข้อดีข้อเสียในคนๆเดียว
แล้วคุณคิดว่า Halo Effect มีผลอะไรกับคุณบ้าง
- 12
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
