@@@...อธิบายคำว่า...สติปัฏฐาน...
เพื่อประโยชน์ของการปฏิบัติตามหลักมหาสติปัฏฐาน ควรทำความเข้าใจความหมายของคำว่า "สติปัฏฐาน" กันก่อนดังนี้
คำว่า "สติปัฏฐาน" มาจากคำว่า "สติ+ปัฏฐาน"
สติ...คือ ความระลึกถึงอารมณ์ใดอารมณ์หนึ่งในธัมมะฝ่ายกุสล
ปัฏฐาน...คือ ที่ตั้ง(ของสติ)
เมื่อเอาสองคำมรวมกันจึงเรียกว่า "สติปัฏฐาน"
แปลว่า...ที่ตั้งของสติ, ที่ตั้งของการระลึกถึง, ที่ตั้งของสติมี ๔ จึงเรียกว่า...สติปัฏฐาน ๔
สติตั้งอยู่ที่กาย เรียก กายานุปัสสนา
สติตั้งอยู่ที่เวทนา เรียก เวทนานุปัสสนา
สติตั้งอยู่ที่จิต เรียก จิตตานุปัสสนา
สติตั้งอยู่ที่ธัมมะ เรียก ธัมมานุปัสสนา
@@@...อธิบายคำว่า...กาย
คำว่า...กาย เป็นคำบาลี แปลว่า ที่ประชุม และที่ประชุมก็มีหลายอย่าง เช่น
@ ที่ประชุมของหัวข้อธัมมะ ๑๔ ข้อในสติปัฏฐานก้เรียกว่า กาย
@ ที่ประชุมของรูป ก็เรียกว่า รูปกาย
@ ที่ประชุมของนาม ก็เรียกว่า นามกาย
@ ที่ประชุมของธัมมะ ก็เรียกว่า ธัมมกาย
@ ที่ประชุมของเจตสิกที่ทำให้จิตสงบก้เรียกว่า กายปัสสัทธิ
@ ที่ประชุมของเจตสิกที่ทำให้เกิดความเบาก็เรียกว่า กายลหุตา เป็นต้น
ส่วนคำว่า กาย ในมหาสติปัฏฐานนั้น ไม่ได้หมายถึงร่างกาย แต่หมายถึง หมวดของธัมมะ ซึ่งมีอยู่ ๑๔ ข้อ รวมเรียกว่า กาย และหนึ่งใน ๑๔ ข้อนั้น ข้อใดข้อหนึ่ง ก็เรียกว่า ในกาย
ฉะนั้น คำว่า กายในกาย จึงหมายถึง ธัมมะข้อใดข้อหนึ่งในจำนวน ๑๔ ข้อนั้นเรียกว่า ...กายในกาย
บาลีที่พระพุทธเจ้าตรัสว่า ...กายเย กายานุปัสสี วิหะระติ
คำว่า...กาเย กายานุปัสสี วิหะระติ
แบ่งออกมาหาความหมายได้ ๔ คำคือ
กาเย+กายา+อนุปัสสี วิหรติ
@@@...อธิบายความตามนัยของการปฏิบัติ ดังนี้...
กาเย = กาย หมายถึง หมวดของธัมมะที่ประชุมกันอยู่ ๑๔ ข้อ
กายา= ในกาย หมายถึง ธัมมะข้อใดข้อหนึ่งใน ๑๔ ข้อ
อนุปัสสี=ตามรู้ (อยู่กับปัจจุบันของธัมมะข้อใดข้อหนึ่งนั้น)
วิหรติ=เนืองๆ อยู่ (กับธัมมะข้อใดข้อหนึ่งนั้น ) รู้แล้วก็รู้อีก
เมื่อเอามารวมกันแล้วก็จะได้ดังนี้
กาเย กายานุปัสสี วิหะระติ
แปลความว่า...ตามรู้เห็นกายในกายเนืองๆอยู่
หมายความว่า...น้อมนำเอาธัมมะที่ประชุมกันอยู่ ๑๔ ข้อ(เอาข้อใดข้อหนึ่ง)มาตามรู้เห็นอยู่เนืองๆ และที่ว่าตามรู้เห็นอยู่เนืองๆ นั้นก็หมายความว่า รู้แล้วก็รู้อีกในอารมณ์ปัจจุบันนั้น เช่น..
รู้ลมกำลังกระทบแล้ว..ก็รู้ลมที่กำลังกระทบนั้นอีก
หรือรู้ว่าเป็นรูปนั่งแล้ว...ก็รู้ว่าเป็นรูปนั่งอีก อย่างนี้เป็นต้น...
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
