7 พ.ค. 2021 เวลา 13:58 • ประวัติศาสตร์
สูตรก๋วม
พิธีสูตรก๋วม
วันนี้จะขอนำเกร็ดความรู้เกี่ยวกับพิธีกรรมตนเมืองเหนือ พิธีนี้จะทำขึ้นเมื่อมีคนไม่สบาย รักษายังไงก็ไม่หาย เรียกกันว่า "สูตรก๋วม"
**สูตรก๋วม**
คือพิธีขับไล่ผีพรายอย่างหนึ่งที่ต้องพึ่งพาพระสงฆ์คือ พิธี “สูตรก๋วม” คำว่า “สูตร” เป็นคำ ๆ เดียวกับคำว่า “สวด” ส่วนคำว่า “ก๋วม” หมายถึง “ครอบ” หรือ “คุ้มครอง” การใช้บทสวดมนต์คุ้มครองคนพร้อม ๆ กับการบีบบังคับขับไล่ผีไปด้วยเรียกว่า “สูตรก๋วม”
ก่อนจะมีพิธี ญาติจะจัดเตรียมสิ่งของต่าง ๆ ไปจัดตั้ง ณ ทางสี่แพร่ง สิ่งของจะประกอบไปด้วย
ขันครู ได้แก่
- พานครูของพระสงฆ์
- ต๋าแหลว คือ เฉลว จำนวน ๔ อัน
- คาเขียว ได้แก่ เชือกที่ฟั่นด้วยหญ้าคาสด ยาวประมาณ ๔ วาของคนไข้
- ไม้ไผ่สดสำหรับทำเสาจีวร ยาวประมาณ ๑ วาของคนไข้ จำนวน ๔ อัน
- สะตวง คือกระทงกาบกล้วยบรรจุเครื่องบัดพลีที่ประกอบด้วยผักสด เนื้อสดและปลาสด ๔ กระทง
- น้ำส้มป่อย ซึ่งส้มป่อยต้องเป็นฝักส้มป่อยที่มีข้อเจ็ดข้อ จำนวน ๗ ฝัก
- ด้ายดิบสำหรับผูกข้อมือ
เมื่อเตรียมสิ่งของพร้อมแล้ว ให้ฝังไว้ ๔ เสา ปลายเสา แต่ละเสาผูกตาแหลวติดไว้ ล้อมเสาทั้งสี่ด้วยตาเขียว วางสะตวงไว้ที่โคนเสา เตรียมไว้รอพระสงฆ์ แล้วจึงไปนิมนต์พระสงฆ์จำนวน ๔ รูป มาทำพิธี
พิธีจะมีขึ้นในตอนบ่ายคล้อยหรือใกล้ค่ำ เมื่อพระสงฆ์ถึงบริเวณพิธี พระที่เป็นประธานจะทำพิธียกครู พระที่เตรียมจีวรมาจะคลี่จีวรผูกตรึงติดยอดเสาทั้งสี่ พระที่เตียมบาตรเปล่ามาจะให้คนไข้ถือบาตรทูนไว้เหมือนศีรษะลักษณะคว่ำลง แล้วให้นั่งยอง ๆ อยู่บริเวณกลางร่มผ้า เมื่อทุกอย่างพร้อมพระสงฆ์จะเริ่มสวดด้วยบทสวดพระปริตรตั้งแต่ต้นจนจบพระสงฆ์จะรดน้ำมนต์พร้อมผูกข้อมือให้คนไข้ ส่วนสะตวงให้รีบนำไปฝังทันที ก่อนพระอาทิตย์ตกดิน
ตัดพราย
วิธีการแยกผีพรายออกจากร่างของคนโดยผ่านพิธีกรรมอีกวิธีหนึ่ง คือ “ตัดพราย” ซึ่งผู้ประกอบพิธีมักเป็นผู้ทรงวิทยาคุณ มีกฤตยาคมเป็นที่เชื่อถือ สถานที่ประกอบพิธีต้องเป็นบริเวณทางสามแพร่ง ทางสี่แพร่งหรือป่าช้าเท่านั้น ก่อนทำพิธีจะต้องจัดเตรียมสิ่งของ ดังนี้
- ขันครู (พานครู)
- ต๋าแหลวที่มีขนาดโตพอให้คนลอดผ่านได้ พร้อมพันด้วยเชือกคาเขียว ด้ายดิบสีดำและสีขาว
- สะตวงบรรจุเครื่องบัดพลีที่ประกอบด้วยผักสด เนื้อสดและปลาสด ๑ กระทง พร้อมหุ่นปั้นรูปคน
- น้ำส้มป่อย ที่แช่ด้วยฝักส้มป่อยเจ็ดข้อ จำนวน ๗ ฝัก
- ด้ายดิบสีดำและสีขาวยาว ๑ วาของคนไข้
- เสื้อผ้าชุดใหม่สำหรับคนไข้
สำหรับพิธีจะเลือกเอาตอนเย็นใกล้ค่ำ พ่อหมอจะเริ่มพิธีโดยยกครูระลึกถึงครูอาจารย์ เสกเป่าร่ายอาคมทำน้ำมนต์ แล้ววางสะตวงไว้เฉพาะหน้าคนไข้ พ่อหมอจะผูกด้ายดิบสีดำและสีขาวที่คอคนไข้โยงไปผูกกับหุ่นปั้นในสะตวง จากนั้นจึงร่ายเวทย์สะกดผีพรายให้ลงไปสิงในหุ่นปั้นแล้วตัดด้ายตรงกึ่งกลางให้ขาดจากกันด้วยมีดหมอ แล้วจึงทำพิธีรดน้ำมนต์คนไข้ เมื่อรดเสร็จคนไข้ต้องเปลื้องเสื้อผ้าชุดเดิมออกเสร็จแล้วพ่อหมอจะให้คลานลอดต๋าแหลวโดยห้ามเหลียมกลับไปมองข้างหลัง เมื่อคลานพ้นแล้วให้สวมเสื้อผ้าชุดใหม่ รุดออกจากบริเวณพิธีทันทีโดยมิให้เหลียวมามอง ส่วนพ่อหมอจะทำพิธีต่อโดยม้วนด้าย ส่วนของหุ่นปั้นผูกมัดติดกับสะตวง ขุดหลุมฝังไว้บริเวณนั้นเป็นเสร็จพิธี
รมพราย
วิธีรมพราย มักเป็นวิธีสุดท้ายที่กระทำกัน เพราะวิธีนี้จะสร้างความทุกข์ทรมานให้กับคนไข้เป็นที่สุด และส่วนใหญ่คนไข้ต้องเสียชีวิตเกือบทุกรายไป ดังนั้น ญาติจะพิจารณาอย่างถ้วนถี่และแน่ใจว่าวิญญาณที่อยู่ในร่างมิใช่วิญญาณของเจ้าของร่างแน่นอน ซึ่งอาจสังเกตจากพฤติกรรม เช่นบางครั้งถลึงตา บางครั้งแสยะยิ้ม หัวเราะเสียงแหลมระยะยาว หมดแรงกลางวัน มีพลังตอนกลางคืน เป็นต้น สำหรับวิธีรมพราย ญาติจะจัดหาใบหนาด ใบล้านผีพ่าย ใบธรณีสาร เมล็ดพริกไทย ดีปลีและพริก นำทุกอย่างไปตากแห้งสนิทแล้วไปขอพระสงฆ์หรือผู้มีกฤตยาคุณปลุกเสก จากนั้นจึงนำไปจัดตั้งไว้ในห้องที่คนไข้นอนอยู่แล้วปิดประตูหน้าต่างทั้งหมด แรก ๆ ก็ลองเจรจาต่อรองก่อน ถ้าผียอมออกจากร่างจะไม่มีการรม แต่ถ้ายังดื้อดึงก็จุดไฟเผาสิ่งที่เตรียมไว้ให้ควันคละคลุ้งตลบไปทั่วห้อง คนไข้จะส่งเสียงร้องควรญครางอย่างไร จะไม่มีใครสงสารและให้ความช่วยเหลือ ในที่สุดแล้ว ผีพรายมักออกจากร่างคนไข้ไปพร้อม ๆ กับลมหายใจของเจ้าของร่าง
เหล่านี้คือพิธีกรรมเมืองเหนือแต่เก่าก่อน ซึ่งมีความเชื่อเกี่ยวกับภูตผีปีศาจ ที่มารังควาญมนุษย์ ให้ไม่สบาย ปัจจุบันนับว่า หาผู้ที่มีความแตกฉานในการทำพิธีนี้ยากมาก และเกือบจะไม่เห็นการทำพิธีนี้แล้ว
โฆษณา