การปลูกป่า 3 อย่างได้ประโยชน์ 4 อย่าง
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงแนะนำการปลูกป่าในเชิงผสมผสาน ทั้งด้านเกษตรวนศาสตร์และเศรษฐกิจสังคมไว้เป็นมรรควิธีปลูกป่าแบบลักษณะเบ็ดเสร็จนั้นไว้ด้วย
ลักษณะทั่วไปของป่า 3 อย่าง
พระราชดำริปลูกป่า 3 อย่างนั้น มีพระราชดำรัส ความว่า...ป่าไม้ที่จะปลูกนั้น สมควรที่จะปลูกแบบป่าใช้ไม้หนึ่ง ป่าสำหรับใช้ผลหนึ่ง ป่าสำหรับใช้เป็นฟืนอย่างหนึ่ง อันนี้แยกออกไปเป็นกว้างๆใหญ่ๆ การที่จะปลูกต้นไม้สำหรับได้ประโยชน์ดังนี้ ในคำวิเคราะห์ของกรมป่าไม้รู้สึกจะไม่ใช่ป่าไม้ แต่ในความหมายของการช่วยเหลือเพื่อต้นน้ำลำธารนั้น ป่าไม้เช่นนี้จะเป็นสวนผลไม้ก็ตามหรือเป็นสวนไม้ฟืนก็ตามนั่นแหละเป็นป่าไม้ที่ถูกต้อง เพราะทำหน้าที่เป็นป่า คือ เป็นต้นไม้และทำหน้าที่เป็นทรัพยากรในด้านสำหรับให้ผลที่มาเป็นประโยชน์แก่ประชาชนได้...
ประโยชน์ที่ได้รับ
ในการปลูกป่า 3 อย่างนั้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระราชาธิบายถึงประโยชน์ในการปลูกป่าตามพระราชดำริว่า
...การปลูกป่า 3 อย่าง แต่ให้ประโยชน์ 4 อย่าง ซึ่งได้ไม้ผล ไม้สร้างบ้าน และไม้ฟืนนั้น สามารถให้ประโยชน์ได้ถึง 4 อย่าง คือ นอกจากประโยชน์ในตัวเองตามชื่อแล้ว ยังสามารถให้ประโยชน์อันที่ 4 ซึ่งเป็นข้อสำคัญ คือ สามารถช่วยอนุรักษ์ดินและต้นน้ำลำธารด้วย...
และได้มีพระราชดำรัสเพิ่มเติมว่า
...การปลูกป่าถ้าจะให้ราษฎรมีประโยชน์ให้เขาอยู่ได้ ให้ใช้วิธีปลูกไม้ 3 อย่าง แต่มีประโยชน์ 4 อย่าง คือ ไม้ใช้สอย ไม้กินได้ ไม้เศรษฐกิจ โดยรองรับการชลประทาน ปลูกรับซับน้ำ และปลูกอุดช่วงไหล่ตามร่องห้วย โดยรับน้ำฝนอย่างเดียว ประโยชน์อย่างที่ 4 ได้ระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ...
พระราชดำริเพื่ออนุรักษ์และฟื้นฟูป่าไม้ดำเนินการในหลายส่วนราชการ ทั้งกรมป่าไม้และศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริทุกแห่ง คือ การปลูกป่าใช้สอย โดยดำเนินการปลูกพันธุ์ไม้โตเร็วสำหรับตัดกิ่งมาทำฟืนเผาถ่าน ตลอดจนไม้สำหรับใช้ในการก่อสร้างและหัตถกรรมส่วนใหญ่ได้มีการปลูกพันธุ์ไม้โตเร็วเป็นสวนป่า เช่น ยูคาลิปตัส ขี้เหล็ก ประดู่ แค กระถินยักษ์ และสะเดา เป็นต้น
(คัดลอกข้อมูลจากมูลนิธิชัยพัฒนา)
เรียนรู้เพิ่มเติม...
มีมุมมองจากนักปราชญ์และนักปฏิบัติหลายท่านที่นำทฤษฎีปลูกป่า 3 อย่างได้ประโยชน์ 4 อย่าง มาปรับใช้ทำให้ได้มองเห็นภาพมากขึ้น ลองมาดูกัน
พ่อเลี่ยม บุตรจันทา...
เคยทำไร่มันสำปะหลัง ไร่ข้าวโพดและไร่อ้อย จนเป็นหนี้เป็นสินมากมาย เลยเปลี่ยนแนวคิดมาปลูกต้นไม้ที่กินได้ให้หลากหลาย กินใบ กินผล กินหัว เช่นผักต่างๆ ผักหวานป่า ไผ่ สมุนไพรต่างๆ แล้วก็ปลูกไม้สำหรับใช้สอย เช่นซ่อมแซมบ้าน และเป็นไม้บำนาญชีวิตในยามแก่เฒ่าโดยได้ปลูกไม้ตะเคียน ยางนา มะค่าโมง มะฮอกกานีและพะยูง วางแผนเมื่อต้นไม้อายุครบ 20 ปีจะสามารถนำมาขายเพื่อเลี้ยงดูตัวเองในยามชรา ส่วนไม้อีกชนิดที่ปลูกคือพวกไม้ที่โตไวเช่น ขี้เหล็ก กระถินเทพา เพื่อนำไม้มาใช้ประโยชน์เป็นฟืนหรือนำมาเผาถ่านเป็นเชื้อเพลิงหุงต้มสำหรับใช้ในชีวิตประจำวัน ทำให้ประหยัดไม่ต้องซื้อแก๊สหุงต้ม ขี้เถ้าที่ได้จากการเผาไหม้ก็นำมาทำน้ำยาล้างจาน น้ำยาซักผ้าและในช่วงระหว่างที่ต้นไม้กำลังเจริญเติบโตก็นำใบไม้มาทำปุ๋ยหมักใส่ในแปลงผัก ใส่ในแปลงนา และเริ่มปลูกต้นไม้บนคันนาเพื่อไว้ใช้ประโยชน์ และจากการปลูกต้นไม้ก็ทำให้ยังประโยชน์ข้อที่สี่คือเป็นการบำรุงดินและอนุรักษ์ต้นน้ำ สำหรับพ่อเลี่ยม บุตรจันทา ใช้เวลาไม่นานก็สามารถปลดหนี้สินได้ในที่สุด
กรมประชาสัมพันธ์
หลักการปลูกป่า 3 อย่างได้ประโยชน์ 4 อย่าง เป็นแนวคิดการผสมผสานการอนุรักษ์ดิน น้ำ และการฟื้นฟูทรัพยากรป่าไม้ควบคู่กับความต้องการทางเศรษฐกิจ ด้วยการจำแนกป่าสามอย่างดังนี้
1.ป่าไม้ใช้สอย คือไม้โตเร็วสำหรับใช้ในครัวเรือน เช่น สะเดา ไม้ไผ่
2.ป่าไม้กินได้ คือไม้ผลเช่น มะม่วง ผักกินใบต่างๆ
3.ป่าไม้เศรษฐกิจ คือไม้ที่ปลูกไว้ขายหรือไม้เศรษฐกิจ เช่นไม้สัก
ประโยชน์สี่อย่าง จำแนกประโยชน์แต่ละอย่างออกเป็น
1.ป่าไม้ใช้สอย นำมาสร้างบ้าน ทำเล้าเป็ด เล้าไก่ ด้ามจอบเสียม ทำหัตถกรรมหรือกระทั่งใช้เป็นเชื้อเพลิงในการหุงต้ม
2.ป่าไม้กินได้ นำมาทำเป็นอาหาร ทั้งพืชกินใบ กินผล กินหัวและเป็นยาสมุนไพร
3.ป่าไม้เศรษฐกิจ เป็นแหล่งรายได้ของครัวเรือน เป็นพืชที่สามารถนำมาจำหน่ายได้ ซึ่งควรปลูกพืชหลากหลายชนิดเพื่อลดความเสี่ยงเรื่องราคาตกต่ำและไม่แน่นอน
4.ประโยชน์ในการช่วยอนุรักษ์ดินและน้ำ การปลูกพืชที่หลากหลายอย่างเป็นระบบ จะช่วยสร้างสมดุลของระบบนิเวศน์ในสวน ช่วยปกป้องผิวดินให้ชุ่มชื้น ดูดซับน้ำฝนและค่อยๆปลดปล่อยความชื้นสู่สวนเกษตรกรรม
- 2
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
