12 พ.ค. 2021 เวลา 06:01 • ประวัติศาสตร์
ยากที่จีน-รัสเซียจะทะเลาะกัน (1)
โดย
นิติภูมิธณัฐ
มิ่งรุจิราลัย
https://eurasianet.org/infodemic-infects-chinese-russian-relations
ประเด็นดรามาตอนนี้ คือมีการรื้อประวัติศาสตร์ความขัดแย้งของจีนกับรัสเซียมาแพร่ขยายกระจายในโซเชียลมีเดีย อ่านแล้วก็รู้ว่ามีบางองค์กรระดับโลกต้องการแยกรัสเซียออกจากจีน เพื่อที่จะรุมสกัมจีนกันได้อย่างถนัด
ผมตามข้อความในโซเชียลหลายแห่งแล้วก็คิดว่า ถ้าปล่อยให้จีนล้มเหมือนในอดีต ประวัติศาสตร์ก็จะหมุนไปให้คนเอเชียและแอฟริกาถูกฝรั่งกดหัวกันรอบใหม่ จึงขอนำข้อเท็จจริงในอดีตมารับใช้กันครับ
2
หลายคนวิเคราะห์ว่าความขัดแย้งของรัสเซียกับจีนในอนาคตอาจมาจากพรมแดนด้านตะวันออกเฉียงเหนือสุดของประเทศ คนที่วิเคราะห์อย่างนี้อาจไม่เคยไปเยือนภูมิภาคนี้ หรือเคยไปแต่อยากสร้างกระแสให้คนเข้าใจผิด
ขอเรียนว่าจีนกับรัสเซียไม่มีทางทะเลาะกันในเรื่องนี้ เพราะมีการแบ่งพรมแดนกันอย่างชัดเจนด้วยแม่น้ำอามูร์
แม่น้ำอามูร์มีต้นกำเนิดจากแม่น้ำชิลคาและไหลมาบรรจบกับแม่น้ำอาร์กุน ไปลงทะเลทางตอนเหนือสุดของช่องแคบตาตาร์ในรัสเซีย ระหว่างแผ่นดินใหญ่กับตอนเหนือของเกาะซาคาลิน
แม่น้ำอามูร์ทั้งสายยาว 2,874 กิโลเมตร แม่น้ำอามูร์กันเขตแดนระหว่างมณฑลเฮย์หลงเจียงของจีนกับแผ่นดินของรัสเซียถึง 1,600 กิโลเมตร
พรมแดนของสองประเทศตรงนี้ไม่เหมือนกับพรมแดนของทิเบตซึ่งเป็นเขตปกครองตนเองของจีนกับอินเดีย อันนี้ชัดครับ พวกปั่นกระแสให้คนมีความเชื่อว่าสองประเทศนี้มีโอกาสจะทะเลาะกันในเรื่องพรมแดนจะได้หยุดปั่น
1
https://www.russia-briefing.com/news/first-russia-china-bridge-across-amur-river-border-completed.html/
ส่วนเรื่องความขัดแย้งในอดีต ผมขอเล่ารับใช้อย่างนี้ครับ เมื่อคริสต์ศตวรรษที่  17 พระเจ้าซาร์ของรัสเซียอยากขยายอิทธิพลลงมาในแถบลุ่มแม่น้ำอามูร์ ที่คนจีนเรียกแม่น้ำเฮย์หลงเจียง (แปลว่าแม่น้ำมังกรดำ) พระเจ้าซาร์จึงสั่งให้อพยพครอบครัวของพวกทหารคอสแซกและครอบครัวชาวไร่ชาวนาของรัสเซียมาลงหลักปักฐานจับจองที่ดินแถบลุ่มแม่น้ำนี้ ซึ่งตอนนั้น มีคนท้องถิ่นซึ่งเป็นคนจีนทำมาหากินกันอยู่แล้ว ทั้งทำไร่ไถนาและเลี้ยงสัตว์
พวกทหารคอสแซกมาพร้อมอาวุธยุโธปกรณ์ ความมีอาวุธทำให้กดขี่ข่มเหงชาวพื้นเมืองอยู่เป็นประจำ ขัดแย้งเมื่อใดก็ลากมาอาวุธมาฆ่า ไม่มีเนื้อสัตว์กินก็ใช้อาวุธไปบังคับพวกชนเผ่าที่เร่ร่อนให้ส่งสัตว์มาเป็นบรรณาการ แถมพระเจ้าซาร์ยังสั่งให้สร้างป้อมทหารไว้ที่เมืองอัลบาซีโนบนฝั่งเหนือของแม่น้ำอามูร์ สร้างความเดือดร้อนให้ชาวพื้นเมืองมาก
โดนปล้นบ่อยๆ พวกชนเผ่าก็จึงไปขอความช่วยเหลือจากพวกแมนจู ราชวงศ์ชิงของจีนจึงส่งทหารมาทำหน้าที่บริหารและดูแลดินแดนทางแถบนี้ตั้งแต่ ค.ศ.1683 (338 ปีก่อน) ทำให้มีการเผชิญหน้ากันระหว่างทหารคอสแซกของรัสเซียกับทหารของราชวงศ์ชิง
ต่อมา ทหารจีนบุกเข้าไปทำลายป้อมของรัสเซียที่เมืองอัลบาซีโน สู้กันคราวนั้น รัสเซียแพ้จีน รัสเซียจึงต้องลงนามในสนธิสัญญาเนียร์ชินสค์ ยอมรับอำนาจอธิปไตยของจีนเหนือดินแดน 2 ฝั่งของแม่น้ำอามูร์ ตามสนธิสัญญานี้ เฮย์หลงเจียงจึงเป็นของจีนอย่างเด็ดขาด
1
https://asianreviewofbooks.com/content/beyond-the-amur-by-victor-zatsepine/
สมัยก่อน ตอนที่มีปัญหากันบ่อยๆ (แบบที่พวกดรามาอยากให้จีนกับรัสเซียทะเลาะกัน) พรมแดนของจีน-รัสเซียอยู่ที่แนวเทือกเขาสตาโนวอยและแม่น้ำอาร์กุน รัสเซียสมัยนั้นจึงขยายดินแดนออกไปทะเลโอคอตสค์และการขยายอิทธิพลเข้ามาในตลาดตะวันออกไกลจึงถูกจำกัด
1
รัสเซียสมัยนั้นยังโชคดีที่มีสิทธิเหนือดินแดนทรานส์ไบคาเลีย ซึ่งอยู่ทางตะวันออกของทะเลสาบไบคาล ทำให้ขบวนคาราวานซื้อขายสินค้าของรัสเซียยังวิ่งไปกรุงปักกิ่งได้
1
สมัยนั้น พระเจ้ากรุงปักกิ่งบางองค์ก็สั่งคนจีนให้ไปลงหลักปักฐานในแมนจูเรีย เพื่อ 1. กระตุ้นเศรษฐกิจ และ 2.กดดันไม่ให้รัสเซียขยายอิทธิพล แต่คนจีนก็ไปอยู่น้อยเพราะการคมนาคมลำบาก แถมยังหนาวจัด
1
ขอมาเล่ารับใช้ต่อในตอนหน้าครับ.
โฆษณา