แม่จีไฟ (เตาไฟ)
...........แม่จีไฟ............
สงสัยแล้วใช่ไหมว่า แม่จีไฟ คืออะไร ตามมาๆ. คนล้านนาโบราณทุกคนจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องรู้จักกันดี แม่จีไฟหรือเตาไฟ ซึ่งจะมีทุกครัวเรือน สร้างด้วยไม้คล้ายกะบะสี่เหลี่ยม รองพื้นด้วยหยวกกล้วยกลบด้วยดินอีกให้เต็ม ส่วนที่ตั้งของภาชนะปรุงอาหาร หม้อและกระทะ ใช้ก้อนหินมาฝังด้วยกันสามก้อน เรียกว่า"ก้อนเส้า"
สำหรับความเชื่อของคนล้านนานั้นถือว่าแม่จีไฟ(เตาไฟ)เป็นสิ่งที่ต้องเคารพ เพราะเชื่อว่าแม่จีไฟเป็นที่สิ่งสถิตของผีก้อนเส้าเตาไฟ และปู่ดำย่าดำ สิ่งมีอิทธิฤทธิ์และส่งผลต่อการดำรงชีวิตประจำวันของคนในบ้านได้ ความเชื่อคนล้านนาถือว่าแม่จีไฟเป็นจุดเกิดและจุดดับ จุดเกิดเริ่มตั้งแต่ การปรุงอาหารและยาเพื่อหล่อเลี้ยงชีวิต จุดดับหมายถึงสัตว์และพืชทุกชนิดที่ใช้นำมาเป็นวัถุดิบในการปรุงอาหารก็ต้องถูกนำมาปรุงบนเตาไฟนี้เช่นกัน
มีคำพูดทายปัญหาของชาวล้านนาที่ว่า "อะหยังเอ๊าะๆ เต๋าแสนผี หีแสนลูก"
การสร้างแม่จีไฟขั้นตอนที่สำคัญที่สุดอยู่ที่การนำดินมาถม ซึ่งเป็นที่รู้กันว่าต้องนำดินมาจากทิศไหนของเรือน ตามโบราณจารย์ได้กล่าวไว้ว่า
กันจักถมแม่จีไฟ
*กันถมเดือนเกี๋ยง-เดือนยี่ หื้อเอาดินหนวันตกและวันตกแจ่งใต้มาถม
*เดือน3 เอาดินทิศหนใต้มาถม
*เดือน4-5 เอาดินทิศหนวันออกแจ่งใต้มาถม *เดือน6-7 หื้อเอาดินหนเหนือมาถม
*เดือน8-9 หื้อเอาดินหนวันออกแจ่งเหนือและดินหนเหนือมาถม
*เดือน10 หื้อเอาดินหนวันตกแจ่งเหนือและวันตกแจ่งใต้มาถม
*เดือน11-12 หื้อเอาดินทิศหนวันตกจิ่งจักมาถมเต๋าไฟ จักอยู่ดีมีสุข วุฒิจำเริญ จุ่มเย็นเคหะหอเฮือนดีนักแลฯ
นี่ถือว่าเป็นอีกภูมิปัญญาของบรรพบุรุษของเรา ควรที่จะเรียนรู้ และ สืบสานรักษาไว้อย่างยิ่ง
- 4
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
