26 พ.ค. 2021 เวลา 13:11 • ประวัติศาสตร์
ประวัติรางวัลโนเบลและสิ่งที่คุณอาจยังไม่รู้เกี่ยวกับรางวัลโนเบล
รางวัลโนเบลคือ
รางวัลโนเบล (Nobel Prize) เป็นรางวัลประจำปีระดับนานาชาติ ซึ่งจัดโดยคณะกรรมการสแกนดิเนเวีย พิจารณาผลงานวิจัยหรือความอัจฉริยะและความเชี่ยวชาญที่โดดเด่น หรือสร้างคุณประโยชน์ให้กับมนุษยชาติ ทั้งในด้านวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรม ตามเจตจำนงของอัลเฟรด โนเบล นักเคมีชาวสวีเดน ผู้ประดิษฐ์ไดนาไมท์ โดยก่อตั้งขึ้นครั้งแรกในปี ค.ศ. 1895 แต่การมอบรางวัลในสาขาฟิสิกส์ สาขาเคมี สาขาสรีรวิทยาหรือการแพทย์ สาขาวรรณกรรม และสาขาสันติภาพ เริ่มมอบรางวัลครั้งแรกในปี ค.ศ. 1901
การมอบรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพจัดขึ้นที่เมืองออสโล ประเทศนอร์เวย์ ส่วนสาขาอื่น ๆ จัดที่เมืองสต็อกโฮล์ม ประเทศสวีเดน ผู้ได้รับรางวัลโนเบลในแต่ละสาขานั้นถือว่าเป็นเกียรติยศสูงสุดในสาขาวิชาชีพนั้น ๆ
การมอบรางวัลโนเบลจัดขึ้นเป็นประจำทุกปี ในวันที่ 10 ธันวาคม โดยผู้พระราชทานคือ สมเด็จพระราชาธิบดีแห่งราชอาณาจักรสวีเดน ถึงแม้ว่าบางปีรางวัลบางสาขาอาจไม่มีการตัดสิน แต่มีข้อกำหนดว่าระยะการเว้นการมอบรางวัลต้องไม่เกิน 5 ปี สำหรับผู้ได้รับรางวัลจะได้รับเหรียญรางวัลโนเบล ใบประกาศเกียรติคุณ เงินรางวัลประมาณ 10 ล้านโคร์นหรือประมาณ 44 ล้านบาท
ประวัติ
รางวัลโนเบลเป็นความตั้งใจก่อนเสียชีวิตของ อัลเฟรด โนเบล (Alfred Nobel) นักเคมีชาวสวีเดน ผู้คิดค้นระเบิดไดนาไมต์ ซึ่งรู้สึกเสียใจจากการที่ระเบิดของเขาถูกนำไปใช้ในการคร่าชีวิตมนุษย์ เขาจึงมอบ 94% ของทรัพย์สินมาให้เป็นเงินทุนในรางวัลโนเบล 5 สาขา (เคมี, การแพทย์, วรรณกรรม, สันติภาพ และฟิสิกส์)
สำหรับสาขาเศรษฐศาสตร์นั้น ได้เพิ่มเข้ามาเมื่อ พ.ศ. 2512 (ค.ศ. 1969) โดยธนาคารแห่งชาติสวีเดน โดยชื่ออย่างเป็นทางการคือ Bank of Sweden Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel (รางวัลธนาคารกลางสวีเดน สาขาเศรษฐศาสตร์ ในความทรงจำถึง อัลเฟรด โนเบล) หรือเรียกสั้น ๆ ว่า Nobel Memorial Prize in Economics โดยผู้ตัดสินรางวัลคือ Royal Swedish Academy of Sciences. เนื่องจากรางวัลนี้ไม่ได้อยู่ในความตั้งใจก่อนเสียชีวิตของ อัลเฟรด โนเบล ดังนั้นจึงไม่ได้รับเงินรางวัลจากมูลนิธิโนเบล แต่ได้รับเงินจากธนาคารกลางสวีเดน อย่างไรก็ตาม รางวัลโนเบลสาขาเศรษฐศาสตร์มีศักดิ์และสิทธิ์เท่ากับรางวัลในสาขาอื่น ๆ การมอบรางวัลนี้ ก็จะมอบในวันเดียวกันกับรางวัลโนเบลสาขาอื่น โดยมีกษัตริย์สวีเดนเป็นผู้มอบตั้งแต่ปี 1902 เป็นต้นมา ได้รับเหรียญตรา และจำนวนเงินเท่าเทียมกัน ซึ่งในตอนแรกนั้นกษัตริย์ออสการ์ที่ 2 แห่งสวีเดนทรงไม่เห็นด้วยที่จะให้มีการมอบรางวัลที่สำคัญสูงสุดระดับประเทศนี้ให้กับคนต่างชาติ แต่สุดท้ายพระองค์ก็ทรงเปลี่ยนพระทัยเนื่องจากทรงเล็งเห็นว่ารางวัลที่สำคัญนี้จะสร้างชื่อเสียงให้กับประเทศ
ประเทศ
สวีเดน (ทุกรางวัลยกเว้นสาขาสันติภาพ)
รางวัลแรก
1901 120 ปีที่แล้ว
เว็บไซต์
คนประเทศไหนได้รางวัลมากที่สุด
อันดับ 1 คือ ชาวอเมริกัน 376 คน ส่วนใหญ่เป็นรางวัลในสาขาการแพทย์
อันดับ 2 คือ ชาวสหราชอาณาจักร 127 คน ส่วนใหญ่เป็นรางวัลในสาขาการแพทย์และเคมี
อันดับ 3 คือ ชาวเยอรมัน เคยได้รับรางวัล 109 คน ส่วนใหญ่เป็นรางวัลในสาขาเคมี
อันดับ 4 คือ ชาวฝรั่งเศส เคยได้รับรางวัล 68 คน ส่วนใหญ่เป็นรางวัลในสาขาวรรณกรรม
อันดับ 5 คือ ชาวสวีเดน เคยได้รับรางวัล 31 คน ส่วนใหญ่เป็นรางวัลในสาขาการแพทย์และวรรณกรร
คนที่อายุน้อยที่สุดที่ได้รางวัลโนเบล
Malala Yousafzai เจ้าของรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพ ปี 2014 ร่วมกับ Kailash Satyarthi จากการต่อสู้กับการกดขี่สิทธิของเด็กและเยาวชนทั้งในด้านชีวิตและการศึกษา โดยมีอายุ 17 ปี
คนที่อายุมากที่สุดที่ได้รางวัลโนเบล
Leonid Hurwicz เจ้าของรางวัลโนเบลสาขาเศรษฐศาสตร์ ปี 2007 ร่วมกับ Eric S. Maskin และ Roger B. Myerson จากการพัฒนาทฤษฎีการออกแบบกลไก (Mechanism design theory) โดยมีอายุ 90 ปี
2 คนที่เคยปฏิเสธรางวัลโนเบล คือ Jean-Paul Sartre ปฏิเสธรางวัลโนเบลสาขาวรรณกรรมในปี 1964 และ Le Duc Tho อดีตนายกรัฐมนตรีเวียดนามที่ปฏิเสธการเข้ารับรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพในปี 1973 ร่วมกับ รัฐมนตรีว่ากการกระทรวงต่างประเทศของสหรัฐฯ
คนที่อดได้รางวัลบ่อยที่สุดคือ Sigmund Freud นักจิตวิทยาชื่อดังที่ถูกเสนอชื่อเข้ารับรางวัลถึง 12 ครั้ง แต่คณะกรรมการรางวัลปฏิเสธทุกครั้ง
มี 2 คนที่ได้รับรางวัลหลังจากเสียชีวิตแล้ว นั่นก็คือ Erik Axel Karlfeldt เจ้าของรางวัลโนเบลสาขาวรรณกรรมในปี 1931 และ Dag Hammarskjöld เจ้าของรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพในปี 1961 ต่อมาจึงมีข้อกำหนดว่าไม่สามารถมอบรางวัลให้กับคนที่เสียชีวิตได้ตังแต่ปี1974
20 ผู้มีชื่อเสียงที่ได้รับรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพ
ปี 1901: Henry Dunant และ Frédéric Passy
ปี 1902: Élie Ducommun และ Charles Albert Gobat
ปี 1903: William Randal Cremer
ปี 1905: Bertha von Suttner
ปี 1906: Theodore Roosevelt
ปี 1907: Ernesto Teodoro Moneta และ Louis Renault
ปี 1908: Klas Pontus Arnoldson และ Fredrik Bajer
ปี 1920: Léon Bourgeois
ปี 1926: Aristide Briand และ Gustav Stresemann
ปี 1929: Frank B. Kellogg
ปี 1952: Albert Schweitzer
ปี 1958: Georges Pire
ปี 1964: Martin Luther King, Jr.
ปี 1974: Seán MacBride และ Eisaku Sato
ปี 1989: ดาไลลามะที่ 14 (Tenzin Gyatso)
ปี 1991: Aung San Suu Kyi
ปี 1993: Nelson Mandela และ Frederik Willem de Klerk
ปี 2000: Kim Dae-jung
ปี 2009: Barack H. Obama
ปี 2018: Denis Mukwege และ Nadia Murad
ผลรางวัลโนเบลทุกสาขาปี 2020
สาขาฟิสิกส์
- โรเจอร์ เพนโรส (สหราชอาณาจักร)
ผลงาน ค้นพบว่าการเกิดของหลุมดำสอดคล้องกับคำทำนายจากทฤษฎีสัมพัทธภาพทั่วไปของ อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์
- เรนฮาร์ด เกนเซล (เยอรมนี) และ แอนเดรีย เอ็ม.เจช (สหรัฐอเมริกา)
ผลงาน ค้นพบวัตถุอัดแน่นมวลยิ่งยวดใจกลางกาแล็กซี
สาขาเคมี
- เอ็มมานูแอลล์ ชาร์ปงทิเย (ฝรั่งเศส) และ เจนนิเฟอร์ เอ.ดอดนา (สหรัฐอเมริกา)
ผลงาน พัฒนาวิธีตัดแต่งจีโนม
สาขาการแพทย์
- ฮาร์วีย์ เจ.อัลเทอร์ (สหรัฐอเมริกา) และ ชาร์ลส์ เอ็ม.ไรช์ (สหรัฐอเมริกา) และ ไมเคิล ฮอตัน (สหราชอาณาจักร)
ผลงาน ค้นพบไวรัสตับอักเสบซี
สาขาเศรษฐศาสตร์
- พอล อาร์.มิลกรอม (สหรัฐอเมริกา) และ โรเบิร์ต บี.วิลสัน (สหรัฐอเมริกา)
ผลงาน พัฒนาทฤษฎีการขายโดยการประมูลและคิดค้นรูปแบบการประมูลแบบใหม่
สาขาสันติภาพ
- โครงการอาหารโลก (WFP)
ผลงาน ความพยายามอย่างยิ่งยวดในการต่อสู่กับความหิวโหยและขับเคลื่อนสันติภาพในพื้นที่พิพาทและมีความขัดแย้งรวมถึงป้องกันการใช้ความหิวโหยเป็นหนึ่งในเครื่องมือการทำสงครามและความขัดแย้ง
สาขาวรรณกรรม
- ลูอีส กลิค (สหรัฐอเมริกา)
ผลงาน บทกวีที่ไร้ติสะท้อนความงามอันเรียบง่ายที่ทำให้การดำรงอยู่ของปัจเจกมีความเป็นสากล
"รางวัลที่ยิ่งใหญ่อย่างแท้จริง ไม่ใช่รางวัลที่ผู้คนบอกว่ามันยิ่งใหญ่ แต่รางวัลที่ยิ่งใหญ่เกิดจากการกระทำและใจของคุณที่มันใหญ่กว่าสิ่งใด"
ฝากกดติดตามทุกๆช่องทางเพื่อรับรับข่าวสารที่น่าสนใจ
.
.
.
.
.
.
.
โฆษณา