30 พ.ค. 2021 เวลา 11:12 • อาหาร
อะไรคือ "ข้าวเปิ๊บ" เมืองสุโขทัย
อย่าเข้าใจคำว่า "เปิ๊บ" กับ "เปิบ" ว่าคือความหมายเดียวกันเชียวนะ แน่นอนว่าคำว่า "เปิบ" เป็นที่เข้าใจกันดีว่าคือการใช้นิ้วมือขยุ้มข้าวเข้าปาก หรือที่คุ้นหูกันว่า "เปิบข้าว"
ส่วนคำว่า "เปิ๊บ" ที่เติมไม่ตรีมานี้คงไม่รู้จักกันแพร่หลายสักเท่าไหร่ เพราะคำนี้เป็นภาษาท้องถิ่นที่หมายถึง "การพับ" และเป็นที่มาของชื่อ "ข้าวเปิ๊บ"
"ข้าวเปิ๊บ" เป็นอาหารพื้นบ้าน หากจัดประเภทคงอยู่ในจำพวกเดียวกับก๋วยเตี๋ยว มีถิ่นกำเนิดอยู่ที่บ้านนาต้นจั่น ตำบลบ้านตึก อำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุดโขทัย
ข้าวเปิ๊บเกิดขึ้นมาได้ไม่นานมานี้เพราะผู้คิดค้นคือยายคำเครื่อง ยังคงมีชีวิตและมีอาชีพขายข้าวเปิ๊บอันโด่งดังมาจนถึงปัจจุบันนี้ แต่เดิมยายคำเครื่องชาวบ้านนาต้นจั่นมีอาชีพทำข้าวแคบขายซึ่งรับวิธีการทำมาจากคุณแม่ (ข้าวแคบมีลักษณะเป็นแผ่น ทำด้วยแป้ง มีวีการทำคล้ายข้าวเกรียบปากหม้อคือละเลงแป้งลงไปบนผ้าที่ขึงบนหม้อที่ตั้งบนเตาถ่านจนร้อน จากนั้นปิดฝา เมื่อแป้งสุกเป็นแผ่นแล้วจะนำไปตากแดดให้แห้งจนแผ่นแป้งนั้นกรอบจึงได้เป็นข้าวแคบ)
จุดเริ่มต้นของข้าวเปิ๊บคือ หลานของเพื่อนบ้านยายเครื่องไม่สบายจึงไม่ยอมกินข้าว ยายเครื่องจึงลองทำข้าวแคบสด คือนำแป้งสุกที่ได้จากการละเลงในแผนผ้าที่ขึงบนหม้อราดด้วยน้ำมันหมูกระเทียมเจียวให้กินปรากฏว่าหลานคนดังกล่าวชอบมาก กระทั่งเด็กๆ ในหมู่บ้านก็ชอบเช่นกัน จนเด็กๆ ในชุมชนกินกันอย่างแพร่หลาย
ต่อมายายคำเครื่องคงพัฒนาเรื่อยมาจนมีหน้าตาเป็นข้าวเปิ๊บในปัจจุบัน คือ นำแป้งไปละเลงลงบนผ้าที่ขึงไว้กับหม้อเช่นเดิม จากนั้นปิดฝาเพื่อให้แป้งสุก พอแป้งสุกแล้วนำวุ้นเส้น และผัก คือ ถั่วงอก ผักบุ้ง กระหล่ำ วางลงไปบนแผ่นแป้ง ปิดฝาอีกครั้งเพื่อให้วุ้นเส้นและผักสุก เมื่อวุ้นเส้นและผักสุกแล้วก็เข้าสู้ขั้นตอนที่เรียกว่าการ "เปิ๊บ" นั่นคือการพับแป้งทั้งสี่ด้านเพื่อห่อผักและวุ้นเส้น จากนั้นตักใส่ถ้วย ตามด้วยหมูแดง กระเทียมเจียว ต้นหอมผักชี และไข่นึ่งที่ได้จากการตอกไข่ลงบนผ้าที่ใช้ละเลงแป้ง ปิดท้ายด้วยการราดน้ำซุปต้มกระดูกหมู เป็นอันเสร็จกรรมวิธีการทำข้าวเปิ๊บ
ส่วนการปรุงรสนั้น นิยมปรุงกันแบบก๋วยเตี๋ยว
ปัจจุบันร้านข้าวเปิ๊บยายเครื่องเป็นที่รู้จักอย่างโด่งดัง มีรายการทีวีที่ทั้งเข้ามาถ่ายทำและเชิญให้ยายเครื่องไปร่วมออกรายการเป็นจำนวนมาก ส่วนที่ร้านจะมีลูกค้านักท่องเที่ยวมารับประทานกันเป็นจำนวนมากจนเป็นหนึ่งในสิ่งต้องห้ามพลาดเมื่อมาเที่ยวสุโขทัยเลยที่เดียว เพราะนอกจากจะมีข้าวเปิ๊บแล้ว ร้านยายเครื่องยังมีเมนูพื้นบ้านอีกหลายอย่าง อาทิ ก๋วยเตี๋ยวแบ ข้าวพันน้ำซุป หมี่พัน เป็นต้น
ข้าวเปิ๊บแม้จะเกิดมาได้ราวๆ 30 กว่าปี แต่ชื่อเสียงเรียงนามนั้นมีมากโขไม่แพ้อาหารประจำถิ่นอื่น กระทั่งทางจังหวัดสุโขทัยให้ชื้อข้าวเปิ๊บอีกชื่อหนึ่งว่า "ก๋วยเตี๋ยวพระร่วง" คงจะให้คู่กับ "ก๋วยเตี๋ยวสุโขทัย" กระมังครับ แต่ดูอย่างไรเสียข้าวเปิ๊บก็ไม่ได้มีประวัติศาสตร์อะไรเกี่ยวโยงกับพระร่วงแม้แต่น้อย ที่มีอยู่ก็เห็นจะเป็นว่าอยู่ในจังหวัดสุโขทัยซึ่งเป็นเมืองพระร่วงก็เท่านั่น
อีกส่วนหนึ่งที่ทำให้ข้าวเปิ๊บโด่งดังคงเพราะชุมชนบ้านนาต้นจั่นเป็นชุมชนท่องเที่ยวที่สำคัญของสุโขทัย เพราะมีโฮมสเตย์ที่มีที่พักแบบชาวบ้านๆ แต่ดูหรูหรา และจะพาเราเข้าไปเรียนรู้วิถีชีวิตของชาวบ้านที่ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพทำสวนทุเรียน สวนลางสาด ลองกอง อีกทั้งยังมีสินค้าที่ขึ้นชื่ออย่าง "ผ้าหมักโคลน" ที่มีความเป็นมาอย่างน่าสนใจไม่แพ้ข้าวเปิ๊บเลยทีเดียว
หากได้มาเที่ยวชุมชนบ้านนาต้นจั่นคงได้รับบรรยากาศที่ครบรสทั้งกิน เที่ยว ชม และช้อป แต่สถานการณ์ช่วงนี้คงยังไม่เป็นใจให้ไปเที่ยวสักเท่าไหร่นะครับ
โฆษณา