1 มิ.ย. 2021 เวลา 09:56 • ปรัชญา
ภาวะผู้นำที่เลวร้าย (Bad Leadership)
ปกติเราจะเห็นแต่บทเรียนที่เกี่ยวกับภาวะผู้นำที่ดีเพื่อเป็นข้อเตือนใจให้คนที่ได้ชื่อว่าเป็นผู้นำหรือหัวหน้าตามตำแหน่งได้เรียนรู้และพัฒนาตนเองเพื่อให้เป็นผู้นำที่ดี แต่การตีความหมายในตัวเองมันอาจผิดเพี้ยนไป เราจึงไม่ค่อยได้พบคุณลักษณะที่ดีๆในยุคปัจจุบัน การรวบรวมคุณลักษณะที่แย่ๆของผู้นำนี้อาจจะช่วยให้เห็นภาพเพื่อจะได้ช่วยกัน ถอยห่างและไม่สนับสนุนให้บุคคลเหล่านี้ได้มีออำนาจหรือเป็นผู้นำ เพราะมันอาจนำซึ่งความล้มเหลวในระยะยาวได้
คำนิยาม : ผู้นำที่เลวร้าย เป็นผู้นำที่ไร้ประสิทธิภาพ (ineffective) ในการบริหารงานและขาดจริยธรรม ศีลธรรม (Unethical) ไม่มีธรรมาภิบาล (Good Governance)
ผู้นำที่ไร้ประสิทธิภาพ คือ ผู้นำที่ล้มเหลวในการขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงภายในองค์กรไปสู่สิ่งที่คาดหวังหรือเป้าหมายขององค์กรที่ตั้งไว้
ประสิทธิภาพของภาวะผู้นำ การประเมินประสิทธิภาพมีมากมายและ แตกต่างกันไปตามความสนใจ และขอบเขตการศึกษาของนักวิจัย แต่มีสิ่งสำคัญประการหนึ่ง คือ เกณฑ์ (Criteria) ที่จะใช้วัดหรือประเมินประสิทธิภาพของภาวะผู้นำจำแนกได้เป็น 3 ลักษณะ คือ
1. ผลที่เกิดขึ้นของกลุ่ม (Outcome)
2. ทัศนคติของผู้ตาม (Attitude of Followers)
3. คุณภาพของกระบวนการกลุ่ม (Quality of Group Process)
ผู้นำที่ขาดจริยธรรมและศีลธรรม คือ ผู้นำที่ล้มเหลวในการแยกแยะความดีและความชั่วออกจากกัน จริยธรรมเกี่ยวข้องกับการเรียนรู้ว่าสิ่งใดถูกหรือสิ่งใดผิด การมีจริยธรรม คือ การทำในสิ่งที่ถูกต้องและสามารถแยกความถูกต้องกับความไม่ถูกต้องได้อย่างชัดเจน และเมื่อต้องตัดสินใจผู้นำต้องเลือกระหว่างสิ่งที่ถูกต้องกับสิ่งไม่ถูกต้อง เพราะการตัดสินใจที่ไม่มีจริยธรรมก่อให้เกิดผลเสียต่อคนรอบข้าง เพื่อไม่ให้เกิดความเดือดร้อนในภายหลัง ผู้นำจึงต้องยึดหลักเกณฑ์จริยธรรมอยู่เสมอ คือเป็นบุคคลที่มีหิริโอตตัปปะ มีความละอายและเกรงกลัวต่อบาปทั้งต่อหน้าและลับหลัง โดยพฤติกรรมที่แสดงถึงการขาดจริยธรรม มี 4 ประการ
1.เป็นพฤติกรรมที่ทำตามความต้องการของคนส่วนน้อย ซึ่งอาจเป็นกลุ่มคนที่สนับสนุนตนเองให้มีอำนาจ
2.คำนึงถึงแต่ประโยชน์ของตน (Individualism) เช่น ความก้าวหน้าในตำแหน่งหน้าที่การงาน การทุจริต คอรัปชั่นเอาทรัพย์สินมาเป็นของตน
3.การละเมิดสิทธิ์ทางศีลธรรม (Moral right violation) เป็นพฤติกรรมที่ละเมิดสิทธิ์และลิดรอนสิทธิขั้นพื้นฐานของมนุษย์ การดำเนินชีวิค อิสรภาพ การแสวงหาความสุขและการปฏิบัติอย่างเป็นธรรมที่ถูกปกป้องโดยกฎหมายที่ผู้ตามหรือผู้ใต้บังคับบัญชาควรได้รับ และผู้นำไม่ควรก้าวล่วงไปในสิทธิ์ต่าง ๆเหล่านี้
4.ไร้ความยุติธรรม (Injustices) พฤติกรรมทางจริยธรรมในเรื่องความยุติธรรมนั้นผู้นำจะต้องปฏิบัติต่อบุคคลอย่างเท่าเทียมกัน โดยมีหลักเกณฑ์ คือ ระเบียบที่กำหนดและการกระจายภายใต้นโยบายเดียวกันโดยไม่เลือก เชื้อชาต เผ่าพันธุ์ อายุ เพศ และคุณลักษณะทางกายภาพอื่น ๆแต่ผู้นำที่ขาดจริยธรรมจะไม่สนใจกฎระเบียบและกระทำตามอำเภอใจของตนเอง
คุณลักษณะผู้นำที่เลวร้าย Keller man และ S Typology ได้มีการจำแนกผู้นำเลวร้าย เป็นผู้นำไร้ประสิทธิภาพ 3 กลุ่ม ผู้นำขาดจริยธรรมและศีลธรรม 4 กลุ่ม รวมเป็น 7 กลุ่ม ดังนี้
1. ไร้ความสามารถ (Incompetent) เป็นผู้นำที่ขาดทักษะในการรักษาสิ่งดี ๆให้ยั่งยืนหรือดีขึ้นเรื่อย ๆ มีคุณลักษณะเด่น ๆ 3 ประการ คือ 1) ทำตัวลอยเหนือปัญหา (Floater) ไม่สนใจแก้ปัญหา มองปัญหาว่าไม่ใช่ปัญหาและมองว่าปัญหาเป็นเรื่องของคนอื่นและจะไม่สนแก้ปัญหาเชิงระบบ 2)
2. แข็งกร้าว (Rigid) คือ เป็นผู้นำประเภทยอมหักไม่ยอมงอ ไม่ยอมเปลี่ยนแปลงความคิดเดิม ๆของตนเองและยอมรับในสิ่งใหม่ๆ
3. อารมณ์เสียบ่อย (Intemperate) เป็นคุณลักษณะที่ควบคุมอารมณ์ตัวเองไม่ได้ ขาดเหตุผลในการตัดสินใจ ชอบตบหัว หยิก ตี ด่าทอผู้ด้อยกว่าหรือผู้ใต้บังคับบัญชา
4.ใจดำ (Callous) เป็นคนที่ขาดความเมตตาต่อเพื่อนมนุษย์ด้วยกันโดยเฉพาะผู้ที่ด้อยกว่าหรือผู้ใต้บังคับบัญชา ชอบกดขี่ข่มเหงโดยใช้อำนาจหน้าที่เป็นเครื่องมือ บางครั้งมีการใช้งานมากเกินกำลังหรือขาดความปราณีในหมู่เพื่อนมนุษย์ด้วยกัน คือ พร้อมที่จะทำลายคนอื่นที่อาจมาขัดขวางหรือไม่เห็นชอบด้วยกับตนด้วยวิธีการต่างๆที่ไม่ถูกต้อง คุณลักษณะที่เห็นโดยทั่วไป คือ ไม่ให้เกียรติผู้ตาม ไม่ยืดหยุ่น(Inflexible) ขาดความเห็นอกเห็นใจ (Empathy) ขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงด้วยความโลภ (greed) และอัตตา (Ego) เอาแต่งานไม่สนใจคน และหลงตัวเอง
5. ทุจริต (Corruption) คือ เห็นแต่ประโยชน์ส่วนตนและพวกพ้อง ไม่ทำเพื่อส่วนรวมหรืออาจทำแค่บังหน้าหรือใช้เป็นเครื่องมือหาเสียง ใช้ตำแหน่งหน้าที่เอื้อประโยชน์ให้ตนเองและพวกพ้อง ชอบโกหก หลอกลวง ฉ้อโกงประโยชน์แก่ตน
6. เห็นแก่ตัว (Insular) คือ เห็นแก่ตัว ไม่สนใจผู้อื่นทั้งในเรื่องสิทธิภาพ เสรีภาพ สวัสดิการ ความก้าวหน้าของคนกลุ่มอื่นหรือส่วนรวม
7. โหดร้าย (Evil) คือผู้นำที่ไม่เคยเห็นอกเห็นใจผู้อื่น ชอบตำหนิ และข่มขู่ กดขี่โดยเอาความรู้สึกส่วนตนเป็นหลักและใช้อำนาจหน้าที่ที่ตนมีมาใช้เกินขอบเขต มีความคิดและพลังลบในตัว ไม่เคยเห็นความดีของใครและใช้การลงโทษเป็นเครื่องมือในการบริหารงาน
โฆษณา