เคยสงสัยกันไหมว่า 100 ปีที่แล้ว คนสมัยก่อนเค้าแจ้งเกิดกันยังไง
http://www.glampatum.org/museumdetail/56
ด้วยแอดมินได้ลงพื้นที่เก็บข้อมูลเอกสารโบราณ และโบราณวัตถุในตำบลป่าตุ้ม อำเภอพร้าว จังหวัดเชียงใหม่ เมื่อสองปีที่แล้ว เลยได้เห็นใบแจ้งเกิด หรือสูติบัตรโบราณ อายุ 95 ปี
ในภาคเหนือ โดยเฉพาะตามพื้นที่ชนบทนั้น กระดาษเป็นของหายาก การแจ้งเกิดเลยเขียนลงใบลาน หรือ กระดาษสาแทน โดยคนที่รับแจ้งเกิด คือ กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน หรือ พระ
จากภาพ เรียกว่า "ชะตาใบลาน" ที่มีอายุ 95 ปี เขียน หรือที่เรียกว่า "จาร" ด้วยเหล็กแหลมลงไปในใบลาน แล้วลูบด้วยเขม่าตะเกียงน้ำมันก๊าดเพื่อให้เห็นตัวอักษรชัดเจน โดยเขียนเป็นภาษาล้านนา บันทึกข้อมูลวันที่เกิด เวลาตกฟาก ราศีเกิดของยายคำผาย (พี่สาว) และยายบัวซอน เหม่ชัยภูมิค่ะ
ยายบัวซอนเล่าว่า สมัยก่อนไม่มีหน่วยงานรับแจ้งเกิด เช่น ที่ว่าการอำเภอ เหมือนในปัจจุบัน ดังนั้น พ่อแม่จึงไปบอกพระที่วัดให้ลงรายละเอียดเกี่ยวกับการเกิดลงในใบลาน แล้วนำมาเก็บไว้ ชาวบ้านบางคนเก็บไว้ในกล่องไม้ บางคนเก็บไว้ใน เครื่องจักสานไม่ไผ่ทรงกระบอก ที่เรียกว่า "กับ"
โชคดีที่คุณยายบัวซอนเก็บชะตาใบลานเอาไว้เป็นอย่างดี เลยกลายเป็นของตกทอดให้ลูกหลานได้เห็น ปัจจุบัน คุณยายบัวซอน เหม่ชัยภูมิ มีอายุ 89 ปีค่ะ ยังสามารถเล่าเรื่องราวในอดีตได้ว่าตัวเองมีรากเหง้าจากไหน ความผูกพันกับชุมชนที่อยู่เป็นอย่างไร ซึ่งเล่าเรื่องราวเอาไว้ใน http://www.glampatum.org/storydetail/26 ค่ะ
คุณยายยังบอกกับแอดมินอีกว่า ใบลานที่เก็บไว้แทบไม่ได้เอาออกมาดู จนกระทั่งพวกเราขออนุญาตสอบถาม และถ่ายภาพ ทำให้คุณยายรำลึกความหลังถึงคุณพ่อที่เป็นหมอชาวบ้าน และคัมภีร์โบราณที่หลงเหลืออยู่ที่บ้าน ยายยังเล่าทิ้งท้ายว่าเสียดายของเก่าหลายชิ้นที่ถูกขายไป ส่วนของที่เหลืออยู่จะเก็บรักษา และส่งต่อให้ลูกหลานเก็บไว้อย่างดี เพราะเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่สำคัญของตัวเองและครอบครัวค่ะ
ใครมีเอกสารโบราณลักษณะนี้ก็ควรเก็บรักษาไว้ให้ดี เพราะ มีคุณค่าทั้งทางประวัติศาสตร์ และคุณค่าทางใจค่ะ
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
