มนุษย์ 16 แบบ
Blockdit Originals ซีรีส์บทความพิเศษ
เราคงรู้ว่าฐานของดีเอนเอมนุษยเป็นอักษรสี่ตัว ACGT สี่ตัวนี้ผสมผสานเป็น มนุษย์จํานวนเจ็ดพันล้านคนที่ไม่เหมือนกัน
เราแบ่งสิ่งมีชีวิตต่าง ๆ บนโลกเป็น domain, kingdom, phylum, class, order, family, genus, species เราก็อาจแบ่งคนด้วยนิสัย บุคลิกภาพ ได้เช่นกัน
‘ดีเอนเอ’ ของบุคลิกภาพมนุษย์ก็มีสี่อักษรเช่นกัน รวม 16 แบบ
เรากําลังพูดถึง The Myers-Briggs Type Indicator (MBTI) การทดสอบทางวิทยาศาสตร์เพื่อชี้ว่าเราแต่ละคนเป็นมนุษย์กลุ่มบุคลิกนิสัยแบบไหน
นาม The Myers–Briggs Type Indicator มาจากชื่อของแม่ลูกชาว
อเมริกันผู้ศึกษาเรื่องนี้ แม่คือ Katharine Cook Briggs ลูกสาวคือ Isabel Briggs Myers ทั้งสองพัฒนางานนี้ส่วนหนึ่งต่อจากงานของจิตแพทย์ผู้มีชื่อ
Isabel Briggs Myers (ซ้าย) และ Katharine Cook Briggs (ขวา)
เสียง คาร์ล ยุงก์ (Carl Jung) ทั้งที่ไม่เคยเรียนมาทางสายจิตวิทยาใด ๆ เรียน รู้ด้วยตนเอง
Katharine Cook Briggs ศึกษาเรื่องนี้มาตั้งแต่ปี 1917 จนถึงปี 1923 ก็เห็นหนังสือแปลของ คาร์ล ยุงก์ Psychological Types ซึ่งมีแนวคิดคล้ายกับงานที่เธอกําลังทํา แต่เธอก็พัฒนาต่อไป ต่อมาลูกสาวก็มาร่วมงานด้วย
ขณะที่ยุงก์แบ่งบุคลิกภาพของมนุษย์เป็น 32 แบบ ไมเยอร์ส-บริกก์ส แบ่งเป็น 16 แบบ เป็นกลุ่มรหัสอักษรสี่ตัว เช่น INFJ, ENFP, INTJ ฯลฯ แต่ละ อักษรแทนคุณลักษณ์บางอย่าง เช่น I = Introvert J = Judging ฯลฯ
นี่มิได้บอกว่าคนแบบใดดีกว่า หรือดีที่สุด แค่บอกว่าบุคลิกภาพ นิสัย และตัวตนของคนคนนั้นเป็นอย่างไร
แบ่งเป็นอะไรบ้าง? MBTI เห็นว่าบุคคลิกภาพนิสัยมนุษย์ทั้งหลายสามารถ สรุปในสี่ด้าน ดังนั้นหากเราอยากรู้ว่าใครอยู่ในกลุ่มไหน ก็ต้องถามตัวเองด้วย คําถามสี่ข้อ
1 เราเป็น extraversion หรือ introversion ?
ยุงก์เห็นว่าคนทั้งหมดแบ่งออกเป็นสองแบบคือ extrovert (หรือ ex- travert) กับ introvert
ความแตกต่างระหว่าง extrovert กับ introvert คือ
พลังงานของ extrovert พุ่งออกข้างนอก ไปยังคนหรือสิ่งของ ส่วนพลังงานของ introvert พุ่งสู่ภายในความคิด ในโลกส่วนตัว
extrovert ชอบลงมือทําา introvert ชอบคิด
extrovert หาความรู้แบบกว้าง introvert หาความรู้แบบลึก
extrovert เติมพลังจากการเจอคน introvert เติมพลังจากการคิดเงียบๆ คนเดียว
extrovert ชอบเป็นจุดเด่น introvert ไม่ชอบเป็นจุดเด่น แบบ Extraversion แทนด้วยตัว E แบบ Introversion แทนด้วยตัว I
2 เรารับและตีความข้อมูลอย่างไร ?
มนุษย์รับและตีความข้อมูลสองแบบ คนแบบแรกจะจดจ่อตามความ เป็นจริง ดูที่รายละเอียด ข้อเท็จจริง เวลาคิดไอเดียอะไร จะชอบแบบที่ใช้งาน ได้จริง ใช้ภาษาเป็นชัดเจน พวกนี้ไว้ใจข้อมูลที่จับต้องได้ มีที่มาที่ไป เราเรียก แบบนี้ว่าใช้วิธี Sensing แทนด้วยอักษร S
คนแบบสองชอบจินตนาการว่ามีทางเลือกอะไรบ้าง มองภาพรวม ชอบ ไอเดียใหม่ ใช้สัญชาตญาณในการพิจารณาข้อมูล สนใจความเป็นไปได้อื่น ๆ พวกนี้เรียกว่าใช้วิธี Intuition แทนด้วยอักษร N
3 เรามีวิธีตัดสินใจอย่างไร?
มีสองวิธีที่ช่วยตัดสินใจ หนึ่งคือ thinking หนึ่งคือ feeling
คนแบบแรกจะตัดสินใจแบบมีตรรกะ เหตุผล ยุติธรรม เป็นคนมี เหตุผล มีกฎเกณฑ์ ไม่ชอบอะไรที่ไม่มีตรรกะ เวลาคุยกันมักมองหาจุดอ่อนของบทสนทนา พวกนี้ใช้วิธี Thinking แทนด้วยอักษร T
คนแบบที่สองตัดสินใจโดยความรู้สึก คํานึงถึงความรู้สึกของคนอื่นที่ ได้รับจากการตัดสินใจของตน แคร์ความรู้สึกของคนอื่น ให้อภัยคนได้ เอาใจ คนอื่น พูดถึงข้อดีของคนอื่นมากกว่าพูดเรื่องไม่ดี เอาใจเขามาใส่ใจเรา พวกนี้ ใช้วิธี Feeling แทนด้วยอักษร F
อย่างไรก็ตาม นี่ไม่ได้หมายความว่าคนแบบ Thinking จะคิดดีกว่าคนแบบ Feeling มาตรวัดนี้แค่บอกว่าเราคิดอย่างไร ไม่ได้บอกว่าวิธีไหนดีกว่า
4 เราใช้ชีวิตข้างนอกอย่างไร?
แบ่งเป็นสองแบบ คนแบบแรกเมื่อมีปัญหาจะหาทางแก้ไข เคารพกฎ กติกา ทำอะไรชอบทำ ตามขั้นตอน วางแผนงานชัดเจน พวกนี้เรียกว่า Judging แทนด้วยอักษร J
คนแบบที่สองไม่ฟันธงเวลาเจอปัญหา เห็นว่ากฎกติกายืดหยุ่นได้ พลิก แพลงไปตามสถานการณ์ รู้สึกสนุกเมื่อเจอความท้าทายใหม่ ๆ พวกนี้คือ Per- ceiving แทนด้วยตัว P
ด้วยมาตรวัดทั้งสี่นี้ เราก็สามารถแบ่งคนออกเป็น 16 กลุ่มใหญ่ หลักการวัดก็คือทําาแบบสอบถามที่สามารถพิจารณาว่า ในแต่ละหัวข้อ
อักษรใดแทนตัวตนของเรามากที่สุด รวมสี่อักษร ก็คือตัวตนของเรา
แบบสอบถามจะถามเรื่องต่าง ๆ กว้างพอครอบคลุม และสามารถ พิจารณาจัดเราว่าอยู่ในกลุ่มอักษรใด เช่น ถามว่า “เวลาไปงานปาร์ตี้ มีโอกาสแค่ไหนที่คุณจะเป็นคนแนะนําตัวเองต่อคนแปลกหน้าก่อน?” ฯลฯ
มนุษย์ 16 แบบได้แก่
INTJ พวกนี้เป็นอินโทรเวิร์ตตัวจริง โลกส่วนตัวสูง ชอบเก็บตัวเงียบ ๆ ไม่พูด มาก พวกนี้จะรู้สึกเหนื่อยมากหากต้องเข้าสังคม ไม่ชอบคุยเล่นกับใคร มีความ คิดสร้างสรรค์ ชอบสร้างสิ่งใหม่ ๆ เป็นอิสระทางความคิด มีเหตุผล มียุทธวิธี เป็นนักวางแผน พัฒนาตนเอง ชอบทํางานแบบบินเดี่ยวมากกว่างานกลุ่ม ชอบ ตั้งคําถามที่คนอื่นอาจเห็นว่าแปลก ๆ เป็นพวกหายาก
INTP เก็บตัว ฉลาด มีตรรกะ มีความยืดหยุ่น มีความคิดสร้างสรรค์ ชอบแก้ ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ เป็นนักคิด กระหายใฝ่หาความรู้ อาจจะเป็นพวกที่มี ตรรกะที่สุดกลุ่มหนึ่งใน 16 กลุ่ม มีความสามารถอ่านคนออก ดังนั้นโกหก คนกลุ่มนี้ยากหน่อย ไม่ชอบงานจําเจ ถ้าได้ทํางานในที่เปิดโอกาสให้ใช้ความ คิดสร้างสรรค์ จะทําเต็มที่
ENTJ เปิดเผย ชอบเจอคน ทะเยอทะยาน ทํางานคนเดียวได้ เป็นนักจัดการ คนที่ดี เป็นผู้นําโดยกําานิด เป็นนักวางแผน มียุทธวิธี มีตรรกะ มีประสิทธิภาพ เห็นว่าอะไร ๆ ก็เป็นไปได้ มองอุปสรรคเป็นโอกาส ชอบการตัดสินใจ นี่คือคนกลุ่มที่มีความเป็นผู้นําสูง เป็นพันธุ์หายาก
ENTP เป็นกลุ่มหายากอีกกลุ่มหนึ่ง มีความคิดสร้างสรรค์ มีวิสัยทัศน์ กระตือรือร้น ฉลาด รอบรู้มาก มียุทธวิธี คล่อง ปรับตัวได้ดี ชอบไอเดียใหม่ ๆ ชอบความท้าทาย ให้ค่าแรงบันดาลใจ ชอบความท้าทายที่ต้องใช้สมอง แม้
จะเป็น extrovert แต่คนกลุ่มนี้กลับไม่ชอบพูดมาก ไม่ชอบเข้าสังคมเท่าไร เนื่องจากเป็นคนฉลาดจึงชอบอยู่กับคนฉลาด หรือความท้าทาย มีตรรกะ เหตุผล มีเป้าหมายชัดเจน
INFJ โลกส่วนตัวสูงมาก อ่อนโยน มีเมตตา ไม่ชอบไม่แตกหักกับคนอื่น ขี้ เกรงใจ เป็นนักอุดมคติ จัดการวางแผนดี ใฝ่หาความรู้ จัดเป็นพวก ‘emo- tionally intelligent’ วางใจได้ มีวิสัยทัศน์ไกล มีความคิดสร้างสรรค์ มองโลกต่างจากคนอื่น เป็นคนมีสาระความคิด คิดลึก ไม่ยอมรับอะไรตามเปลือก ที่เห็น เป็นพวกที่ถามตัวเองว่า “เกิดมาทําไม” หรือ “ทําไมจักรวาลเป็นอย่าง ที่เป็นอยู่” เป็นพันธุ์หายาก
INFP มีโลกส่วนตัวสูง ชอบอยู่เงียบ ๆ คนเดียว จิตใจอ่อนไหว สร้างสรรค์ เป็นนักอุดมคติ ห่วงใยคนอื่น ชอบช่วยคนอื่น มีความภักดี ชอบขบคิดขณะ มองโลก ไม่ชอบพูดถึงเรื่องตัวเอง ชอบฝัน บางครั้งก็จมอยู่ในความฝันและ
จินตนาการ แต่ก็คิดถึงความเป็นไปได้ ชอบวิเคราะห์
ENFJ เป็นนักอุดมคติ จัดการวางแผนดี รับผิดชอบ พูดเป็นกลาง สื่อสารดี ชอบเชื่อมต่อกับผู้คน มีความเป็นผู้นํา เอาใจคนเก่ง มีเสน่ห์ พูดเก่ง มีหลักการ มีจรรยาบรรณ ห่วงใยคนอื่น กระตือรือร้น เชื่อมต่อกับคนอื่นได้ดี คนกลุ่มนี้ ใช้ความรู้สึกและญาณทัศนะพอสมควร บางครั้งชอบจมอยู่ในโลกจินตนาการ ชอบเรื่องนามธรรม
ENFP กระตือรือร้น มีความคิดสร้างสรรค์ มองโลกในแง่ดี ขี้เล่น ช่วยเหลือ
คนอื่น ให้ค่าของแรงบันดาลใจ ชอบเริ่มโครงการใหม่ ๆ มักมองเห็นศักยภาพ ของคนอื่น เข้าสังคมได้ดี ยิ้มแย้มง่าย มีความเป็นปัจเจกสูง ไม่ใช่ผู้ชอบตาม คนอื่น ไม่ชอบความจําเจหรือสถานะเดิม ๆ ชอบสร้างวิธีของตัวเองขึ้นมา มัก ใช้ความรู้สึกในการใช้ชีวิต เป็นพวกชอบคิด
ISTJ เก็บตัวเงียบ ๆ แต่อยู่กับความจริง มีความรับผิดชอบ ชอบวิเคราะห์ มีระบบ ทํางานหนัก วางใจได้ มีวิจารณญาณดี เป็นคนจริงใจ ทํางานตามข้อ เท็จจริง อดทน ขยัน ซื่อสัตย์ รับผิดชอบ แต่ดูเป็นคนที่เข้าถึงยาก ถ้าเป็นผู้นํา ก็ดูซีเรียส จริงจัง
ISFJ เป็นคนอบอุ่น ใจดี เอาใจเขามาใส่ใจเรา สุภาพอ่อนโยน รับผิดชอบดี จัดการตามความเป็นจริง ชอบช่วยเหลือคนอื่น ปกป้องคนที่รัก ชอบช่วยสังคม ในรูปบริจาค คืนกําไรให้สังคม ไม่เห็นแก่ตัว เป็นคนกลุ่มคนที่อบอุ่นใจดีที่สุด กลุ่มนึงอ่อนไหวต่อความรู้สึกต่อคนอื่น ชอบดึงดูดด้านที่ดีที่สุดของคนอื่นออกมา
ESTJ ชอบออกไปเจอคน มีประสิทธิภาพสูง วิเคราะห์เป็น มีระบบ อยู่กับความ จริง คุมงานและทํางานตามขั้นตอน เป็นนักจัดการที่ดี เห็นค่าคุณธรรมตามขนบเดิม ซื่อสัตย์ ทําสิ่งที่ถูกต้อง และสังคมยอมรับ เป็นพลเมืองดี เป็นตัวอย่างที่ดีให้คนอื่น
ESFJ คบคนง่าย ชอบเข้าสังคม ไว้ใจได้ มีความสามารถในการจัดการดี ทํางาน ตามที่ทําได้จริง ห่วงใยคนอื่น ชอบช่วยเหลือคนอื่น และรู้สึกดีหากคนอื่นรับรู้ ชอบแอ็คทีฟ ทําสิ่งที่ถูกต้อง ชอบติดต่อเชื่อมกับคนอื่นเสมอ ทําให้เป็นที่ชอบของคนอื่น อาจจะเป็นนักกีฬาเดินในโรงเรียน ชอบเป็นจุดสนใจ ชอบเป็นที่รัก ชอบร่วมงานสังคมทั้งเพื่อตนเองและเพื่อสังคม
ISTP เก็บตัว เป็นคนเงียบ ๆ ชอบคิดคนเดียว แต่ก็ชอบหาประสบการณ์ใหม่ ๆ ขี้เบื่อต่อความซ้ำซาก ชอบลงมือทํางาน ชอบทําางานตามอันตราเร็วของตัวเองมีเหตุผล วิเคราะห์เป็น อยู่คนเดียวได้ ชอบการผจญภัย ชอบทํางานทดลอง ชอบงานที่สามารถกลายเป็นรูปธรรมมากกว่านามธรรม ออกจะดูเป็นคนลึกลับ คนนอกเดาใจยาก ไม่รู้ว่าคิดอะไร พฤติกรรมที่คาดไม่ถึง
ISFP เงียบ ๆ อ่อนโยน ชอบอยู่กับของสวยงาม มักมีความสามารถทางศิลปะ จิตอ่อนไหว ช่วยเหลือคน ยืดหยุ่น อยู่กับความจริง ปรับตัวได้ดี ชอบทดลอง ค้นหา ทดลองสิ่งใหม่ ๆ เปิดความคิดกว้าง อบอุ่นต่อคนอื่น มีชีวิตในปัจจุบัน ขณะ ปล่อยชีวิตไหลไปตามเหตุการณ์ในชีวิต มีสํานึกด้านความงาม
ESTP ชอบเข้าสังคม ชอบออกไปข้างนอกติดต่อคน ชอบลุย เป็นนักปฏิบัติ อยู่กับความจริง อยากรู้อยากเห็น เป็นนักเจรจาที่ดี ปรับตัวได้ดี ฉลาด เปี่ยม พลังงาน แก้ปัญหาที่ปฏิบัติได้จริง แต่ก็เป็นคนมีอารมณ์ความรู้สึก ชอบเหตุผล มีอิสรภาพทางความคิดไม่ชอบทฤษฏีหรือนามธรรม ชอบทำงานไปแก้ปัญหาไป
ESFP ขี้เล่น มีความกระตือรือร้น เป็นเพื่อนง่าย ปรับตัวได้ดี มีสามัญสํานึก สูง ชอบช่วยเหลือคนอื่นอย่างเป็นรูปธรรม เปี่ยมพลังงาน ใช้ชีวิตแบบไม่เคย น่าเบื่อ มักสร้างความบันเทิงต่อคนอื่น ทําให้คนอื่นมีความสุข ชอบเข้ากลุ่ม ชอบเรียนรู้ และแชร์สิ่งที่เรียนกับคนอื่น สื่อสารกับคนอื่นได้ดีเยี่ยม เป็นคน สนุก ชอบเป็นจุดสนใจ อบอุ่น ใจกว้าง เป็นเพื่อนง่าย มีความเห็นใจต่อคนอื่น แม้มีคนวิจารณ์ว่ามันเป็นแค่วิทยาศาสตร์เทียม ไม่ทุกสถาบันยอมรับ แต่ก็มี หลายองค์กรในปัจจุบันให้ผู้สมัครทําาแบบทดสอบนี้ด้วย ในการคัดเลือกคน เข้าทํางาน
คําถามคือโลกเรามีบุคลิกภาพแบบไหนมากที่สุด และน้อยที่สุด?
จากการวิเคราะห์กลุ่มตัวอย่างในสหรัฐฯในช่วงเวลายี่สิบปี พบว่าบุคลิกภาพที่มีน้อยที่สุดคือ INFJ ราว 1.5 เปอร์เซ็นต์ของประชากร ส่วนบุคลิกภาพที่พบมากที่สุดคือ ISFJ ราว 13.8 เปอร์เซ็นต์ของประชากร
ช่วงหลายปีนี้ มีคนเปรยกับผมมากกว่าหนึ่งครั้งว่า ผมน่าจะเป็นมนุษย์สาย พันธุ์ INFJ แน่ ๆ
ผมเคยทําแบบทดสอบนี้มาหลายรอบ ก็ได้ผลเหมือนเดิม จัดเป็นพวก INFJ (A)
คําบรรยายลักษณะของ INFJ สําหรับผมตรงถึง 80-90 เปอร์เซ็นต์ แต่ไม่มีอะไรที่ทำให้แปลกใจ เพราะรู้จักตัวเองดีอยู่แล้ว ที่น่าสนใจคือมีนักเขียนจำนวนมากในโลกเป็น INFJ
อย่างไรก็ตาม The Myers-Briggs Type Indicator เป็นเพียงมาตร
วัดได้อย่างหนึ่งซึ่ง อาจไม่สามารถสรุปว่า ใครคนหนึ่งเป็นคนแบบไหน 100 เปอร์เซ็นต์ หรือแบ่งบุคลิกภาพมนุษย์ 7 พันล้านคนออกได้แค่ 16 แบบเท่านั้น ในเมื่อยังมีปัจจัยอื่น ๆ อีกมากมาย เช่น ฐานะ สถานะในสังคม พันธุกรรม สุขภาพ การศึกษาโอกาส ฯลฯและอาจมีความเป็นไปได้ที่นิสัยคนเราเปลี่ยนไปตามวัยและสิ่งแวดล้อม
ดังนั้นบางทีเราควรใช้ The Myers-Briggs Type Indicator แค่เพียงให้รู้ว่าเราน่าจะเป็นพวกไหน เมื่อรู้จักตัวเองดีขึ้น ก็อาจทำให้เรายอมรับตัวเองดีขึ้น และหรือพัฒนาตัวเองให้ดีที่สุดตามทางของเรา
คนที่ไม่ชอบคุณลักษณะที่ตนเองอย่างที่เป็นอยู่ก็จะได้เข้าใจ และรักตัวเองมากขึ้น
คนที่ไม่เคยเข้าใจเพื่อนหรือคนใกล้ตัว ก็อาจเข้าใจเขาหรือเธอดีขึ้น
ไมว่าจะเป็นมนุษย์สายพันธุ์ไหน ทุกคนก็สามารถเลือกเป็นอีกแบบหนึ่งได้ควบคู่กันคือ LHEL
Living a Happy-Everyday Life
หมายเหตุ 1 : ในแต่ละกลุ่มนิสัย อาจมีรายละเอียดเพิ่มเติม เช่น A หรือ T
A = Assertive หมายถึงคนที่มั่นใจ อารมณ์เสมอต้นเสมอปลาย รับความเครียดได้ดี ไม่วิตกมากไป ไม่กดดันตัวเองมากไป
T = Turbulent หมายถึงคนที่อ่อนไหวต่อความเครียดกว่า มุ่งมั่นสู่ความสำเร็จ เป็นพวกสมบูรณ์แบบ ชอบพัฒนาตนเอง
หมายเหตุ 2 : ใครอยากทดสอบ ก็ทําได้ที่เว็บต่อไปนี้
ถ้าถนัดภาษาอังกฤษ https://www.16personalities.com/free-personality-test
- 242
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
