พามาดูบอร์ดเกม กิจกรรมยามว่างของชาวอียิปต์โบราณ หน้าตาเป็นอย่างไร เล่นอย่างไร มาดูกัน
แม้ว่าบอร์ดเกมที่นักประวัติศาสตร์ลงความเห็นว่าเป็นอันแรกที่เก่าแก่ที่สุดของโลก จะไม่ได้มาจากอียิปต์ แต่เนื่องจากบอร์ดเกมของอียิปต์มีหลักฐานที่น่าสนใจ พบเจอการเล่นทั้งในรูปวาดผนังในสุสาน การบันทึกลงบนแผ่นปาปิรุส และการค้นพบหลักฐานทางโบราณคดีในหลุมศพของฟาโรห์ ทำให้บอร์ดเกมของอียิปต์นั้นได้รับความสนใจเป็นอย่างมาก
Senet / เซเนท
คำว่า Senet หรือ เซเนท แปลว่า การเปลี่ยนผ่าน ซึ่งใช้ในแง่ของการเปลี่ยนผ่านจิตวิญญาณไปยังโลกหลังความตาย ซึ่งเป็นความเชื่อที่ชาวอียิปต์โบราณให้ความสำคัญเป็นอย่างมาก
บอร์ดเกมเซเนทนี้มีอายุกว่า 3500 ปีก่อนคริสตกาล โดยมีหลักฐานว่าชาวอียิปต์โบราณเริ่มเล่นเซเนทกันตั้งแต่ยุคก่อนราชวงศ์แรกของอียิปต์จะสถาปนาขึ้น หนึ่งในหลักฐานสนับสนุนก็คือ ภาพวาดฝาผนังภายในสุสานของควีนเนเฟอร์ติติ ที่ปรากฏภาพพระนางกำลังเล่นเซเนทอยู่ รวมถึงพบเซเนทฝังอยู่ภายในสุสานของฟาโรห์ตุตันคาเมนด้วย
A wall painting from the 3300-year-old tomb of Queen Nefertari shows her playing senet against an invisible opponent. (Credit: https://www.sciencemag.org/news/2020/02/original-board-game-death)
เซเนทที่พบในหลุมศพของฟาโรห์ตุตันคาเมน (Credit: http://www.bbc.co.uk/history/ancient/egyptians/tutankhamun_gallery_11.shtml)
เซเนทเป็นเกมที่ต้องเล่นสองคน เกมนี้จะต้องอาศัยการคิด วางแผน และโชค โดยเกมจะแบ่งเป็นทั้งหมด 3 แถว แถวละ 10ช่อง รวมเป็นทั้งหมด 30 ช่อง และจะมีเบี้ยหรือหมากสำหรับเดิน ชุดละ 5 หรือ 7 ตัว แล้วแต่เวอร์ชั่น
การจะเคลื่อนเบี้ยหรือหมากได้ จะอาศัยการทอยลูกเต๋า หรือ ใช้กระดูกสัตว์ในการทอย ผู้เล่นคนไหนสามารถเดินหมากได้ครบ 30 ช่องก่อนจะเป็นผู้ชนะไป
ช่องของเซเนท (Credit: https://historyofyesterday.com/senet-f6acbd8f109f)
จะเห็นว่าบางช่องมีอักษรเฮียโรกลิฟิก(hieroglyphics) อยู่
ช่องที่ 15 ชื่อว่า Ankh หรือ House of Rebirth ในครั้งแรกผู้เล่นที่เดินลงที่ช่องนี้จะไม่เป็นไร แต่ถ้าเดินไปลงช่อง 27 ชื่อว่า House of Water ผู้เล่นจะต้องกลับมาอยู่ที่ช่อง 15 อีกครั้ง
โดยช่องที่ 15 เป็นสัญลักษณ์ของการกลับมามีชีวิต ส่วนช่อง 27 จะเป็นสายน้ำที่นำพาวิญญาณล่องเรือไปยังโลกหลังความตาย การได้กลับไปยังช่อง 15 ก็หมายความว่าได้กลับไปมีชีวิตอีกครั้ง
ส่วนช่องที่ 26 คือ House of Happiness ผู้เล่นจะต้องทอยลูกเต๋าให้มาลงที่ช่องนี้ให้ได้ก่อน ถึงจะสามารถเดินหน้าไปช่องที่เหลือได้
ช่องที่ 28 คือ House of Three Truths ซึ่งผู้เล่นจะไปต่อได้ก็ต่อเมื่อทอยแล้วได้เลข 3 สัญลักษณ์นี้แทนเทพเจ้าของอียิปต์ที่ชื่อว่า Thoth
ช่องที่ 29 คือ House of Re-Atoum ผู้เล่นจะเดินหน้าต่อได้ก็ต่อเมื่อทอยได้เลข 2 การเดินออกจากช่องนี้เป็นสัญลักษณ์การปรากฏกายของเทพเจ้าแห่งดวงอาทิตย์
และช่องสุดท้าย ช่องที่ 30 หรือ Re-Horakty หรือ The god of the rising Sun ผู้เล่นจะชนะก็ต่อเมื่อทอยได้เลข 1 ช่องนี้เป็นสัญลักษณ์เทพเจ้าแห่งดวงอาทิตย์ ผู้ซึ่งกำลังปรากฏกายในเช้ามืด การชนะเท่ากับว่าผู้เล่นจะได้รับการคุ้มครองจากเทพเจ้า
สำหรับ 5 ช่องสุดท้าย ตั้งแต่ช่องที่ 26 ถึง 30 จะมีกฏต่างๆเพิ่มขึ้นมากมายแล้วแต่เวอร์ชั่น ถ้าคู่แข่งเราทอยมาลงในช่องที่เรากำลังอยู่ หมากของเราจะถูกกลับไปเริ่มต้นใหม่ที่ช่อง 15 หรือ อาจจะถูกกำจัดไปเลยก็ได้แล้วแต่กฏ
ทุกช่องแสดงถึงความเชื่อ ความศรัทธาในเทพเจ้าและโลกหลังความตาย โดยชาวอียิปต์โบราณเชื่อว่าการก้าวเดินในแต่ละช่อง แสดงถึงอุปสรรคในอนาคตที่จะเกิดขึ้นกับตน หรือ คำเตือนจากเทพเจ้าล่วงหน้าว่าจะมีสิ่งใดเกิดขึ้น
บอร์ดเกมเซเนทนี้หาดูของจริงได้ที่ไหนบ้าง
- The National Museum of Egyptian Civilization (NMEC)
พิพิธภัณฑ์อารยธรรมแห่งชาติอียิปต์เป็นพิพิธภัณฑ์ขนาดใหญ่ในเมืองโบราณแห่ง Fustat ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของกรุงไคโรประเทศอียิปต์
- The Egyptian Museum
พิพิธภัณฑ์อียิปต์ หรือ พิพิธภัณฑ์ไคโร เป็นพิพิธภัณฑ์ที่ตั้งอยู่ที่กรุงไคโร ประเทศอียิปต์ พิพิธภัณฑ์แห่งนี้เป็นที่เก็บรวบรวมสิ่งสะสมและโบราณวัตถุอียิปต์โบราณ กว่า 120,000 ชิ้น ซึ่งจัดแสดงเพียงบางส่วนเท่านั้น
- The MET / The Metropolitan Museum of Art
พิพิธภัณฑ์ศิลปะเมโทรโพลิทัน หรือ เดอะเม็ท ที่เรารู้จักกันดี ตั้งอยู่ในนครนิวยอร์ก ประเทศสหรัฐอเมริกา
นอกจากเซเนทแล้วยังมีคอลเลกชั่นบอร์ดเกมที่ใกล้เคียงกับเซเนท จากอารยธรรมโบราณที่อื่นๆอีกด้วย ทุกคนสามารถเข้าเว็บไซต์ของ The MET เพื่อเข้าชมและอ่านรายละเอียดประวัติของโบราณวัตถุได้เลย
Senet in the MET (Credit: https://www.metmuseum.org/toah/hd/anbd/hd_anbd.htm)
- Brooklyn Museum
พิพิธภัณฑ์บรูคลินเป็นพิพิธภัณฑ์ศิลปะที่ตั้งอยู่ในเขตเมืองบรูคลิน ประเทศสหรัฐอเมริกาเช่นเดียวกัน
Senet in Brooklyn Museum (Credit: https://www.brooklynmuseum.org/opencollection/objects/3960)
This Senet board dates to between roughly 1390 and 1353 B.C. (Charles Edwin Wilbour Fund / Brooklyn Museum) Credit: https://www.smithsonianmag.com/science-nature/best-board-games-ancient-world-180974094/
- Rosicrucian Egyptian Museum
เป็นพิพิธภัณฑ์อุทิศให้กับอียิปต์โบราณตั้งอยู่ที่ Rosicrucian Park ในย่าน Rose Garden ของ San Jose แคลิฟอร์เนียสหรัฐอเมริกา ซึ่งที่นี่จะมีการจัด workshop สอนเล่นเซเนทเป็นครั้งคราวด้วย
Senet in Rosicrucian Egyptian Museum (Credit: https://egyptianmuseum.org/workshops/senet-workshop)
- The British Museum
บริทิชมิวเซียม ของของลอนดอน ประเทศอังกฤษ ที่นี่ก็มีคอลเลกชั่นที่เกี่ยวกับอารยธรรมอียิปต์โบราณ รวมถึงเซเนทด้วยเช่นเดียวกัน
Senet in the British Museum (Credit: https://www.britishmuseum.org/collection/object/Y_EA35922)
เขียนและเรียบเรียงโดยทีมงานคิดก่อน ไม่อนุญาติให้นำเนื้อหาไปดัดแปลง แก้ไข และ คัดลอก โดยไม่ได้รับอนุญาต
References:
- 2
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
