คนที่อยู่ในวงการออกแบบ เขียนคอนเทนต์ บทความ ไปจนถึงงานเพลง ดนตรี ภาพยนตร์ และงานแพร่เสียงแพร่ภาพทุกอย่าง หรือแม้แต่ YouTube Creator เอง ก็คงเคยเห็น หรือเคยได้ยินคำว่า "Creative Commons" กันมาบ้างแล้ว
วันนี้เราจะมาอธิบายให้เข้าใจกันแบบง่ายๆ ว่า Creative Commons นั้น คืออะไร? และใช้งานยังไงให้ถูกต้องค่ะ ตามไปดูกันเลย
Creative Commons คืออะไร? และใช้งานยังไงให้ถูกต้อง
ก่อนอื่นเรามาทำความรู้จักที่มาที่ไปของ คำว่า "Creative Commons" กันก่อนค่ะ "ครีเอทีฟคอมมอนส์" หรือ ชอบเรียกกันเป็นอักษรย่อ ว่า "CC"
Creative Commons เป็นสัญญาอนุญาตแบบเปิดรูปแบบหนึ่ง คือลิขสิทธิ์ที่เจ้าของผลงานให้สิทธิต่อสาธารณะ นำไปใช้ได้โดยไม่ต้องขออนุญาต ตามเงื่อนไขที่ระบุเอาไว้ด้วย 4 สัญลักษณ์ ได้แก่ BY, NC, ND และ SA ที่แทนแต่ละเงื่อนไข ก่อตั้งขึ้นโดยองค์กรไม่แสวงหาผลกำไรในประเทศสหรัฐอเมริกา โดยมีเป้าหมายเพื่อช่วยให้เจ้าของผลงานสามารถบอกให้คนทั่วไปรู้ว่า สามารถนำผลงานของตัวเองไปใช้งานในลักษณะใดต่อได้บ้าง นอกจากนี้ Creative Commons ยังช่วยปกป้องผู้ใช้ทั่วไปให้ไม่ต้องกังวลว่าจะเผลอไปละเมิดลิขสิทธิ์ ตราบใดที่ผู้ที่นำไปใช้ต่อทำถูกต้องตามเงื่อนไขที่สัญญากำหนดค่ะ
ยกตัวอย่างเช่น การใช้ Creative Commons บน YouTube
สัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์ จะระบุแนวทางมาตรฐานสำหรับครีเอเตอร์ ในการอนุญาตให้บุคคลอื่นนำผลงานของตนไปใช้ได้ โดย YouTube อนุญาตให้ครีเอเตอร์ระบุว่าวิดีโอของตนอยู่ภายใต้สัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์ CC BY ได้
ซึ่งหากระบุว่าวิดีโออยู่ภายใต้สัญญาอนุญาต CC BY คุณจะยังคงเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ต่อไป และครีเอเตอร์คนอื่นๆ จะนำงานของคุณมาแก้ไข และนำวิดีโอนั้นไปใช้ซ้ำได้ ภายใต้ข้อกำหนดของสัญญาอนุญาตเดิมได้
ตัวอย่างเนื้อหาที่อนุญาตได้ ได้แก่
- เนื้อหาที่คุณจัดทำขึ้นเป็นคนแรก
- วิดีโออื่นๆ ที่มีการระบุว่าอยู่ภายใต้สัญญาอนุญาต CC BY
- วิดีโอที่เป็นสาธารณสมบัติ
เงื่อนไข 4 รูปแบบ
ทีนี้เราจะมารู้จักกับ เงื่อนไขใบอนุญาต (License Conditions) 4 รูปแบบ กันค่ะ
1. Attribution (BY)
- ใช้งานได้โดยอิสระ เช่น แจกจ่าย, ทำซ้ำ, ดัดแปลง แต่ต้องให้เครดิตเจ้าของผลงาน
2. Non-Commercial (NC)
- อนุญาตให้นำผลงานไปใช้ ทำซ้ำ แจกจ่ายได้ ยกเว้น นำไป "เพื่อการค้า" โดยไม่ได้รับการอนุญาตจากเจ้าของผลงาน
3. No Derivatives (ND)
- อนุญาตให้นำผลงานไปใช้ ทำซ้ำ แจกจ่ายได้ แต่ห้าม แต่ห้ามดัดแปลง แก้ไขผลงาน โดยไม่ได้รับอนุญาตจาก
เจ้าของผลงานโดยเด็ดขาด
4. Share Alike (SA)
- อนุญาตให้นำผลงานไปใช้ ทำซ้ำ เผยแพร่ได้ แต่ว่าผลงานใหม่ที่ถูกสร้างขึ้น จะต้องอยู่ภายใต้เงื่อนไขเดิมเท่านั้น
เว้นแต่ว่าจะได้รับอนุญาตจากเจ้าของผลงาน
สัญญาอนุญาตให้ใช้สิทธิของ Creative Commons มีอะไรบ้าง?
สุดท้ายเรามาดูกันว่า สัญญาอนุญาตให้ใช้สิทธิของ Creative Commons มีอะไรบ้าง? ที่เราสามารถนำไปใช้ได้
1. Attribution CC - BY
ใช้งานต่อได้อย่างอิสระ ให้เผยแพร่ ดัดแปลงได้ แต่ต้องให้เครดิตเจ้าของผลงาน
2. Attribution CC - BY - SA
อนุญาตให้เผยแพร่ ดัดแปลงได้ โดยผลงานใหม่ที่สร้างขึ้น จะต้องอยู่ภายใต้ใบอนุญาต Creative Commons รูปแบบเดิมกับต้นฉบับเท่านั้น
3. Attribution CC - BY - ND
นำไปเผยแพร่ได้ รวมถึงใช้เพื่อการค้าได้ แต่ต้องให้เครดิตเจ้าของ ผลงานด้วย และห้ามดัดแปลงโดยเด็ดขาด
4. Attribution CC- BY -NC
นำไปใช้งานต่อได้อย่างอิสระ แต่ต้องให้เครดิตเจ้าของผลงานอย่างถูกต้อง และไม่นำไปใช้ในเพื่อการค้า
5. Attribution CC- BY - NC - SA
นำผลงานไปใช้ ทำซ้ำ แจกจ่าย หรือดัดแปลงได้ โดยต้องให้เครดิต และห้ามใช้เพื่อการค้า หากเป็นงานที่ดัดแปลงจะต้องใช้สัญญาอนุญาตเดียวกันกับต้นฉบับ
6. Attribution CC- BY - NC - ND
ใอนุญาตให้แค่เผยแพร่ และต้องให้เครดิตด้วยเท่านั้น ห้ามดัดแปลงแก้ไข หรือนำไปใช้เพื่อการค้าโดยเด็ดขาด
รู้อย่างนี้แล้ว ก่อนนำผลงานไปใช้ ก็อยากให้ครีเอเตอร์ตรวจสอบเงื่อนไขการใช้งานกันก่อนนะคะ ถึงแม้ว่าจะเป็น Creative Commons เองก็ตาม ก็ยังคงมีเงื่อนไขบางอย่าง ที่คนนำผลงานไปใช้ต้องระวัง และปฏิบัติตามอยู่เสมอค่ะ
- 6
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
