11 ก.ค. 2021 เวลา 05:11 • ประวัติศาสตร์
《"เงินหยวน" สู่ประเทศเพื่อนบ้าน|元宝向各国周边》
หากเคยสังเกตในหนังจีนก็จะพบกับเงินชนิดหนึ่งที่มีลักษณะคล้ายกับเรือขนาดเล็ก มีทั้งทำจากแร่เงินและทอง ใช่แล้วครับ! นั่นคือเงินหยวนเป่า(元宝)แต่นั่นไม่ใช่ประเด็นของโพสต์นี้
.
เราเคยสงสัยไหมว่า สกุลเงิน "วอน" ของเกาหลี สกุลเงิน "เยน" ของญี่ปุ่นและสกุลเงิน "ด่ง" ของเวียดนามนั้นมีที่มาที่ไปอย่างไร แล้วเงินหยวนมีอิทธิพลอย่างไรกับกลุ่มประเทศเหล่านี้บ้าง โพสต์นี้มีคำตอบ!
เป็นที่ทราบกันดีว่าเงินกระดาษหรือธนบัตรเป็นเป็นสิ่งหลักในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจและหมุนเวียนสินค้า แต่เงินก็มีการปรับปรุงแก้ไขมานับครั้งไม่ถ้วนกว่าจะมาเป็นอย่างในปัจจุบัน สกุลเงินแรกสุดที่มนุษย์ใช้ก็คือ “เปลือกหอย(贝壳)” แล้วเปลี่ยนมาเป็นเงินโลหะ(金属货币)และเปลี่ยนมาเป็นเงินกระดาษในปัจจุบัน
.
สกุลเงินจีนในยุคโบราณ อักษร “元” และ “圆” มีความหมายคนละอย่างกัน ซึ่งในตำราอรรถาธิบายอักขรานุกรม《说文解字》ได้อธิบายไว้ว่า: “元”มีความหมายว่า การเริ่มต้น/อันดับแรก; ส่วนอักษร “圆”มีความหมายว่า รอบๆ /วงกลม
.
หลังเข้าสู่รัชศกไคหยวนของราชวงศ์ถัง(唐朝开元)ถือเป็นยุคที่รุ่งเรืองมาก ดังนั้นในยุคนี้จึงมีการนำอักษร “元”มาใช้เรียกสกุลเงิน
.
ต่อมาในยุคหลัง-ปัจจุบัน จีนได้กำหนดให้ใช้อักษร “圆” บนเอกสารและธนบัตรเพื่อป้องกันการปลอมแปลงตัวเลขและข้อมูลต่างๆ ซึ่งเทียบกับภาษาไทยคือ “ตัวเลข+ถ้วน” และอักษร “元”ถูกนำมาใช้ในภาษาเขียนและใช้เรียกสกุลเงินต่างประเทศ (ชื่อประเทศ+元) อย่างที่เห็นในปัจจุบัน...
•ยุคชุนชิว-จ้านกั๋ว(春秋战国)|มีหลักฐานปรากฏของสกุลเงิน “เตาปี้(刀币)” ของแคว้นเยี่ยน(燕国; 1044-222 ปีก่อนค.ศ.)ได้แพร่กระจายสู่บริเวณตอนเหนือของคาบสมุทรเกาหลี ซึ่งขณะนั้นมีชนเผ่าโคโชซอนหรือโชซอนโบราณ(古朝鲜/고조선; 300-400 ปีก่อนค.ศ.)ปกครองอยู่บริเวณแม่เหลียว(辽河)
.
สกุลเงิน “ถ่งเป้ย์(铜贝)” ของแคว้นฉู่(楚国; 1030-223 ปีก่อนค.ศ.)ได้แพร่เข้าดินแดนของชนเผ่าหนานเยว่หรือนัมเหวียด(南越;204-111 ปีก่อนค.ศ. เป็นบรรพบุรุษร่วมสายเลือดเวียดนาม-กวางตุ้ง-ฮกเกี้ยน)
•ราชวงศ์ฉิน(秦朝)|หลังจักรพรรดิจิ๋นซี(秦始皇)สามารถรวมแผ่นดินจีนเป็นปึกแผ่นได้ก็สถาปนาราชวงศ์ฉินขึ้น(秦朝; 221-207 ปีก่อนค.ศ.)มีการกำหนดภาษา วัฒนธรรมและเงินตราเป็นมาตรฐานเดียวกัน ภายหลังมีการสร้างสกุลเงิน “ป้านเหลี่ยง(半两)” ไว้ใช้ภายในประเทศ
.
เมื่อถึงปลายราชวงศ์ฉิน ชนเผ่านัมเหวียดได้อพยพมายังบริเวณมณฑลกว่างตง-กว่างซีและมณฑลอันนัม(广东-广西-安南行省)แล้วสถาปนาอาณาจักรเอิวหลักแห่งราชวงศ์ถุก(蜀朝瓯骆; 257-207 ปีก่อนค.ศ.)แต่สิ่งที่รับมาด้วยก็คือสกุลเงินป้านเหลี่ยงจากราชวงศ์ฉิน
•ยุคราชวงศ์ฮั่น(汉朝)|ในสมัยจักรพรรดิฮั่นอู่ตี้(汉武帝; 118 ปีก่อนค.ศ.)มีการใช้สกุลเงิน “อู่จู(五铢)” เกิดขึ้น โดยปรับเปลี่ยนน้ำหนักของเงินป้านเหลี่ยงให้เหมาะสมกว่าเดิม และดินแดนในยุคนี้มีการกินพรมแดนบริเวณแม่เหลียว ซึ่งขณะนั้นมีชนผ่าโคกูรยอหรือเกาหลีโบราณ(高句丽/고구려; 37 ปีก่อนค.ศ.-ค.ศ.668)ปกครองอยู่ และพรมแดนมณฑลอันนัม(安南行省)ของอาณาจักรนัมเหวียด ซึ่งมีราชวงศ์เตรี่ยว(赵朝; 207-111 ปีก่อนค.ศ.)ปกครองอยู่ ทำให้เกิดสงครามกับราชวงศ์ฮั่นอยู่บ่อยครั้งจนทั้งสองชนเผ่าล่มสลายลงและดินแดนทั้งสองก็ตกอยู่ภายใต้การปกครองของราชวงศ์ฮั่น ซึ่งมีผลทำให้สกุลเงินอู่จูก็ถูกนำมาใช้ในเวลาต่อมา
•ยุคสามก๊ก(三国)|ยุคนี้ถือว่าเป็นยุคที่มีการอพยพของชนชาติฮั่นมาที่สุดคือ อพยพผ่านพรมแดนรัฐวุยก๊ก(魏国; ค.ศ.220-265)สู่คาบสมุทรเกาหลี บ้างก็ตั้งรกรานที่นี่ บ้างก็อพยพไปยังญี่ปุ่น; อพยพทางทะเลจากรัฐง่อก๊ก(吴国; ค.ศ.222-280)ไปยังคาบสมุทรเกาหลีหรือไปยังญี่ปุ่นโดยตรงและอพยพผ่านพรมแดนมณฑลอันนัม
.
ในขณะเดียวกัน ญี่ปุ่นในยุคสามก๊กเป็นยุคยาโยอิ(弥生时代; 400 ปีก่อนค.ศ.-ค.ศ.250)ซึ่งสถาปัตยกรรมและวัฒนธรรมค่อนข้างเหมือนจีนมากที่สุดอันเนื่องมากจากการอพยพของชนชาติฮั่น อีกทั้งยังทำใหสกุลเงินอู่จูถูกเผยแพร่อย่างเป็นทางการ ดูน้อยลง
•ยุคราชวงศ์ถัง(唐朝)|ในรัชศกไคหยวนของราชวงศ์ถัง(唐朝开元; ค.ศ.713-741)ถือเป็นยุคทองของราชวงศ์ถัง ทั้งรุ่งเรืองด้วยวัฒนธรรมและการติดต่อค้าขายกับประเทศเพื่อนบ้าน ทำให้ยุคนี้มีการหลอมเหรียญ “ไคหยวนทงเป่า(开元通宝)” และเงินอิ๋นติ้ง(银锭)เพื่อใช้ในการแลกเปลี่ยนสินค้า ซึ่งขณะนั้นดินแดนทางตอนเหนือของราชวงศ์ถังมีพรมแดนติดกับอาณาโครยอ(高丽/고려; ค.ศ.918-1392)ทำให้สกุลเงินนี้เริ่มแพร่เข้าสู่คาบสมุทรเกาหลีหลังสิ้นสุดยุคสงครามสามก๊กเกาหลีแล้ว(三国/삼국; 57 ปีก่อนค.ศ.-ค.ศ.935)
.
ในขณะเดียวกัน ญี่ปุ่นก็อยู่ยุคนารา(奈良时代;ค.ศ.710-794)ซึ่งเป็นยุคที่มีการติดต่อค้าขายกับราชวงศ์ถัง หากลองสังเกตศิลปะ วัฒนธรรมและเหรียญล้วนได้รับอิทธิพลจากราชวงศ์ถังมาเต็มอัตราเช่นกัน
•ยุคราชวงศ์ซ่ง(宋朝)|หลังการปลดแอกของเวียดนามจากจีน (ราชวงศ์ซ่งเหนือ; ค.ศ.960-1127) และสถาปนาประเทศ “ได่โก่เหวียต(大瞿越)” ราชวงศ์ดินห์(丁朝; ค.ศ.968-979)รับสกุลเงิน “ไท่ผิงซิ่งเป่า(太平兴宝)” จากราชวงศ์ซ่งมาใช้ภายในประเทศ
•ยุคราชวงศ์หยวน(元朝)|ในรัชศกจื้อหยวนแห่งราชวงศ์หยวน(元朝至元; ค.ศ.1264-1294)มีการนำแร่เงินและทองมาหล่อขึ้นรูปเป็นเงินหยวนเป่า(元宝)อย่างที่รู้จักตามหนังจีน โดยเปลี่ยนลักษณะเงินอิ๋นติ้งที่เหมือนโรงศพของราชวงศ์ถังให้เล็กและมีรูปร่างเหมือนเรือมากขึ้น นอกจากนี้เงินชนิดนี้ยังเป็นที่แพร่หลายในอาณาจักรโครยอด้วยเช่นกัน
•ยุคราชวงศ์หมิง(明朝)|จักรพรรดิหมิงฉงเจิน(明崇祯; ค.ศ.1628-1644)จักรพรรดิองค์สุดท้ายแห่งราชวงศ์หมิงได้สั่งหล่อสกุลเงิน “ฉางผิงทงเป่า(常平通宝)” หรือ “ซังพยองทงโบ (상평통보)” แก่กษัตริย์อินโจแห่งราชวงศ์โชซอน(朝鲜仁祖/인조; ค.ศ.1595-1649)เพื่อใช้ภายในประเทศและติดต่อค้าขายระหว่างกัน
•ญี่ปุ่นยุคเอโดะ(江户时代; ค.ศ.1603-1868)|รัฐบาลโทกุงาวะ(德川政府)ได้สร้างสกุลเงิน “เรียว(両)” ใช้ในประเทศ โดยดัดแปลงและถอดแบบจากสกุลไคหยวนของจีน รูปร่างลักษณะมีทั้งเจาะรูและไม่เจาะรู
.
เหรียญทองรูปวงรีไม่เจาะรูเรียกว่า “โคะบัง(小判)” มีหน่วยเป็น “เรียว(両)” ซึ่งคนส่วนใหญ่นิยมเรียกว่าเงิน “เรียว”
.
เหรียญทองหรือเงินรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าขนาดใหญ่เรียกว่า “บุ(分)” ถ้ามีขนาดเล็กเรียกว่า “ชู(朱)”
.
เหรียญทองแดงรูปเหมือนเงินเรียวและวงกลมเจาะรูตรงกลางเรียกว่า “มง(文)”
•ญี่ปุ่นยุคจักรวรรดิ-ปัจจุบัน(大日本帝国至今; ค.ศ.1889-ปัจจุบัน)|สมัยจักรพรรดิเมจิ(明治天皇)ได้เปลี่ยนสกุลเงินจาก “เรียว” เป็น “เยน(円)” ตามลักษณะของเหรียญที่มีรูปร่างกลมและใช้มาจนถึงปัจจุบัน
•การล้มสลายของราชวงศ์โชซอน-ปัจจุบัน(朝鲜末年至今; ค.ศ.1910-ปัจจุบัน)|จักรวรรดิญี่ปุ่นได้ออกล่าอาณานิคมในดินแดนบูรพาและเอเชียอาคเนย์ ซึ่งแผ่นดินเกาหลีภายใต้การปกครองของราชงศ์โชซอนได้ล้มสลายลงหลังการยึดครองของญี่ปุ่น ทำให้สกุลเงิน “เยน” หรือ “วอน(圆、圜/원)” เริ่มมีการใช้บนคาบสมุทรเกาหลีไปจนถึงสงครามเกาหลี(韩国战争/한국전쟁; ค.ศ.1950-1953; ฮันกุกชอนแจง)
.
หลังสิ้นสุดสงครามและแบ่งแยกเกาหลีแล้ว ทั้งสองประเทศก็มีสกุลเงินเป็นของตนเองและใช้มาจนถึงปัจจุบันคือ
1.สกุลเงิน “โชซอนวอน(朝鲜圆/조선원)” ของเกาหลีเหนือ(朝鲜民主主义人民共和国圆/조선민주주의인민공화국)
2.สกุลเงิน “ฮันกุกวอน(韩国圆/한국완 )” ของเกาหลีใต้(大韩民国圆/대한민국완)
•เวียดนามยุคอาณานิคม-ปัจจุบัน(法殖民帝国时代至今; ค.ศ.1883-ปัจจุบัน)|สกุลเงิน “ด่ง(铜)” มีใช้มาตั้งแต่สมัยราชวงศ์เหงียนของเวียดนาม(阮朝; ค.ศ.1802-1945)ก่อตั้งประเทศเวียดนามและราชวงศ์แล้ว แต่เมื่อตกเป็นอาณานิคมหนึ่งของจักรวรรดิฝรั่งเศส ซึ่งมีผลทำให้สกุลเงิน “เงียน(元)” เริ่มมีใช้อย่างแพร่หลาย
.
หลังจากจักรวรรดิฝรั่งเศสล่มล่มสลาย ในขณะนั้นจักรวรรดิญี่ปุ่นได้เข้ายึดครองเวียดนามอีกทอดหนึ่ง จักรพรรดิบ๋าวดั่ยแห่งราชวงศ์เหงียน(阮朝保大帝)ได้ยกระดับเวียดนามเป็นจักรวรรดิเวียดนาม(越南帝国;11 มี.ค.-23ส.ค.1945; เด๊โกว็กเหวียตนาม) แต่เป็นเพียงจักรวรรดิหุ่นเชิดของญี่ปุ่นเท่านั้น แต่ทว่ายุคนี้เองทำให้สกุลเงิน “เยน” หรือ “หวัน(圆)” ได้ถูกนำมาใช้
.
หลังจบสงครามเวียดนาม(越南战争; ค.ศ.1955-1975)รัฐบาลเวียดนามได้เปลี่ยนสกุลเงิน “หวัน” มาเป็น “ด่ง(铜、盾)”อย่างที่เห็นในปัจจุบัน
สาระน่ารู้|趣知识
•อักษร “円” บนธนบัตรและเหรียญญี่ปุ่นในปัจจุบัน เกิดจากการคันเขียนคันจิรูปแบบใหม่ของอักษร “圆”
•อักษร “圜(환; ฮวัน)” บนธนบัตรในช่วงที่ญี่ปุ่นยึดครองเกาหลี ซึ่งในยุคนั้นได้นำอักษรนี้มาใช้โดยยึดตามหลักการการเงินของยุคจีนโบราณเพื่อป้องกันการปลอมแปลงตัวเลข ภายหลังเปลี่ยนเป็นอักษร “圆(원;วอน)” ตามแบบญี่ปุ่น
•อักษร “铜; ด่ง” เกิดจากเงินตราที่นำเข้าจากจีนจะเป็นทองแดงบ้าง สัมฤทธิ์บ้าง ชาวเวียดนามจึงเรียกรวมกัน
•อักษร “盾; ด่ง” เป็นคำศัพท์เกิดใหม่ในช่วงหลังสงครามเวียดนาม เกิดจากการทับศัพท์ในภาษาจีน ซึ่งในปัจจุบันทั้งอักษร “铜” และ “盾” เป็นคำความหมายเดียวกัน
.
ติดตามและอ่านเพิ่มเติมได้ที่
.
อยากอ่านเรื่องอิทธิพลเงินหยวนแล้วเกิดความสงสัยว่ามีอิทธิพลกับเงินบาทไทยรึเปล่า สามารถอ่านเพิ่มเติมได้จากเพจ “สร้างภาพเล่าเรื่อง 图图是道”
โฆษณา