12 ก.ค. 2021 เวลา 01:25 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
กระเป๋าหน้าท้องของจิงโจ้ มีไว้ทำไม และมีประโยชน์อย่างไร
(เขียนโดย ยิ่งยศ ลาภวงศ์)
เมื่อนึกถึงประเทศออสเตรเลีย สิ่งหนึ่งที่เป็นสัญลักษณ์ที่ทุกคนต้องรู้จักนั่นคือ จิงโจ้ และลักษณะพิเศษที่จิงโจ้แตกต่างจากสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมทั่วๆ ไปก็คือ ‘กระเป๋าหน้าท้อง’ ซึ่งลักษณะพิเศษของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมกลุ่มที่เรียกว่า มาร์ซูเพียล (Marsupial)
นอกจากจิงโจ้แล้ว สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมชนิดอื่นที่มีกระเป๋าหน้าท้อง ได้แก่ โคอาลา, ชูการ์ไกลเดอร์, วอมแบต, พอสซัม, โอพอสซัม, แทสมาเนียนเดวิล และอีกมากมายเกือบ 400 ชนิดที่เราอาจจะไม่คุ้นชื่อ โดยส่วนมากพวกมันส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในทวีปออสเตรเลีย และมีอีกส่วนหนึ่งที่อาศัยอยู่ในทวีปอเมริกาใต้และอเมริกาเหนือ แต่เหตุใดเราจึงไม่พบพวกมันที่อื่น พวกสัตว์มีกระเป๋าหน้าท้องพวกนี้มาจากไหนกันแน่ แล้วการที่มันมีกระเป๋าหน้าท้องมีประโยชน์อย่างไร?
ปัจจุบันสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมถูกแบ่งออกเป็น 3 พวกหลักๆ คือ
1. พวกโมโนทรีม (Monotreme) ที่ออกลูกเป็นไข่ ซึ่งไข่จะฟักเป็นตัวและอาศัยอยู่ในกระเป๋าหน้าท้อง ในปัจจุบันมีเหลืออยู่เพียง 4 ชนิดเท่านั้น ได้แก่ ตุ่นปากเป็ด 1 ชนิด และตัวกินมดหนาม (Echidna) อีก 3 ชนิด พวกมันถูกพบได้ในออสเตรเลียและนิวกินี
ที่มา : Wikipedia
2. พวกมาร์ซูเพียล (Marsupial) ที่ออกลูกเป็นตัว และลูกอ่อนจะอาศัยอยู่ในกระเป๋าหน้าท้องของแม่จนกว่าจะพัฒนาเต็มที่ เช่น จิงโจ้ และอื่นๆ ที่กล่าวไปแล้ว
ที่มา : Wikipedia
3. พวกพลาเซลตัล (Placental) ซึ่งเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมมีจำนวนมากที่สุด โดยตัวอ่อนจะถูกห่อหุ้มด้วยรกที่พัฒนาอยู่ในครรภ์ของแม่ อวัยวะต่างๆ ของตัวอ่อนจะมีการพัฒนาจนค่อนข้างสมบูรณ์ก่อนที่จะคลอดออกมา ตัวอย่างเช่น มนุษย์นั่นเอง
ที่มา : Wikipedia
จากหลักฐานทางพันธุกรรม รวมไปถึงซากดึกดำบรรพ์ ทำให้นักวิทยาศาสตร์คาดการณ์ว่าบรรพบุรุษของพวกมาร์ซูเพียลที่เรียกว่า เมทาเธอเรียน (Metatherian) ถือกำเนิดขึ้นในบริเวณที่เป็นประเทศจีนเมื่อกว่า 125 ล้านปีก่อน หรือในช่วงกลางยุคครีเทเชียส หลังจากนั้นพวกเมทาเธอเรียนก็อพยพข้ามไปยังแผ่นดินที่เป็นอเมริกาเหนือในปัจจุบัน (สมัยนั้นแผ่นดินยังเชื่อมติดกันหมด) และมาร์ซูเพียลชนิดแรกก็ถือกำเนิดขึ้นที่นั่น ก่อนที่จะวิวัฒนาการและแพร่กระจายไปยังอเมริกาใต้ แอนตาร์กติก และในที่สุดก็ไปถึงออสเตรเลียได้ก่อนที่แผ่นดินจะมีการแยกออกจากกัน
โครงกระดูกของ Sparassodonta ซึ่งอยู่ในกลุ่มMetatherian ที่มา : Wikipedia
ในขณะเดียวกัน พวกพลาเซลตัลที่วิวัฒนาการและอพยพมาทีหลังไม่สามารถข้ามไปยังออสเตรเลียได้ทัน แผ่นดินออสเตรเลียจึงกลายเป็นสวรรค์ของพวกมาร์ซูเพียลมาจนถึงทุกวันนี้ ในขณะเดียวกันพวกมาร์ซูเพียลที่เคยอาศัยอยู่ในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต้ก็ลดจำนวนลง (สาเหตุนั้นยังไม่เป็นที่แน่ชัด และยังเป็นเรื่องที่ถกเถียงกันในวงการชีววิทยา)
1
แล้วการมีกระเป๋าหน้าท้องมันดีอย่างไร?
กระเป๋าหน้าท้องมีลักษณะเป็นผิวหนังที่พับห่อเป็นถุง ภายในเป็นผิวเปลือยไม่มีขน และมีหัวนมอยู่ในนั้น วิวัฒนาการกำเนิดกระเป๋าหน้าท้องนั้นยังเป็นเรื่องลึกลับ
กระเป๋าหน้าท้องไม่ได้มีประโยชน์แค่ใช้เป็นที่ปกป้องลูกน้อย ทั้งจากศัตรูและสภาพภูมิอากาศ แต่มันมีความสำคัญอย่างมากในการทำให้ระยะเวลาในการตั้งครรภ์ของแม่ลดน้อยลง
ที่มา : LiveScience
การตั้งครรภ์นั้นเป็นกระบวนการที่อันตราย และมีความเสี่ยงสูงที่สุดกระบวนการหนึ่งของสัตว์ทุกชนิด เพราะอย่างแรกเลย การตั้งครรภ์ทำให้น้ำหนักของแม่เพิ่มขึ้น และมีรูปร่างที่เปลี่ยนไป การเคลื่อนที่จึงทำได้ลำบากขึ้น มีความเสี่ยงต่อผู้ล่ามากขึ้น ดังนั้นการตั้งครรภ์สั้นๆ แล้วคลอดลูกออกมาเลี้ยงต่อในกระเป๋าทำให้แม่จิงโจ้ไม่ต้องแบกรับน้ำหนักมากเป็นระยะเวลานาน แม่จิงโจ้สามารถที่จะเลือกทิ้งลูกไว้นอกกระเป๋าเพื่อเอาชีวิตรอดได้เมื่อต้องหนีผู้ล่า ในขณะที่สัตว์อย่างแพะไม่มีทางเลือก ต้องอุ้มท้องที่มีน้ำหนักมากเป็นเวลานาน ซึ่งอาจจะทำให้มันหนีนักล่าไม่ทันการณ์ได้
1
อ่านเหตุผลอื่นๆต่อได้ที่ https://thestandard.co/kangaroos-marsupial/
โฆษณา