17 ก.ค. 2021 เวลา 06:30 • สุขภาพ
เนื่องจากช่วงนี้มีหลายประเด็น ที่เกี่ยวกับวัคซีน ซึ่งสังคมเคลือบแคลงสงสัย ในข้อมูลที่ได้จากสถาบันการแพทย์แห่งหนึ่ง ที่อยู่คู่สังคมไทยมาอย่างยาวนาน
2
#ริมน้ำ 🏥
1
😲 ประเด็นร้อนเรื่อง การทำวิจัยที่มีกระแสว่า อ.ผู้ใหญ่หลายท่าน เลือกฉีด Pfizer ก่อนบุคลากรด่านหน้า เหลือแต่ AstraZeneca ให้คนทำงานตัวจริง ที่ไม่มีสิทธิ์เลือก
😲 ทั้งความเห็นเรื่อง การฉีดวัคซีนข้ามชนิด
จึงได้เรียนเชิญคณบดี (อ.ประสิทธิ์ วัฒนาภา) และ อ.ศิรพร ซึ่งเป็น ประธานคณะกรรมการจริยธรรมการวิจัยในคนของศิริราช (SIRB) มาร่วมพูดคุยใน Clubhouse เพื่อตอบข้อสงสัย
จึงเลือกสรุปบางประเด็น
ที่เห็นว่าน่าสนใจ มารวมไว้ค่า
ก่อนอื่นขอสรุปวัคซีนสักนิด
เพื่อความกระชับ และความเข้าใจนะคะ
👉 ซิโนแวค (Sinovac, SV )
= วัคซีนเชื้อตาย (Inactivated vaccine)
👉 ไฟเซอร์ (Pfizer), โมเดอร์นา (Moderna)
= mRNA vaccine ใช้รหัสพันธุกรรมไวรัสเป็นต้นแบบ
👉 แอสตราเซเนกา (AstraZeneca, AZ )
= ใช้ไวรัสของไข้หวัด (Adenovirus) เป็นตัวนำส่วนของโคโรนาไวรัสเข้าร่างกาย เรียกว่าเป็น Viral vector vaccine
เริ่มประเด็น..
📌 ครั้งแรกที่สั่งวัคซีน ไม่ได้ถามผู้เชี่ยวชาญ
ความตอนหนึ่ง อ.ประสิทธิ์กล่าวว่า “ผมไม่ against เลยนะ ว่าเรื่อง Pfizer มันดีกว่า แล้วก็ลองไปดูข้อมูลย้อนหลังจะรู้ว่า ช่วงที่มีการสั่งวัคซีนตอนนั้น ไม่ได้มีการเชิญผู้เชี่ยวชาญเข้ามา”
4
ที่ผ่านมาเราสั่งวัคซีนช้าเกินไป เพราะคิดว่าเราป้องกันโควิดได้ดีมาก
🧠 อ่างสมอง > แปลว่าครั้งแรกที่สั่ง SV ไม่ได้ใช้ข้อมูลทางการแพทย์ ไม่ได้ปรึกษาหมอ หรือผู้เชี่ยวชาญสาขาอื่น แล้วตอนนั้นตัดสินใจอยู่บนพื้นฐานของอะไร ?
4
📌 ศบค. ยอมรับแล้วว่า SV 2 เข็มไม่พอ
ตลอด 1 เดือนที่ผ่านมา มีการประชุมกรรมการหลายชุด มีการเสนอประเด็นเชื้อกลายพันธุ์ อย่างเดลตา (Delta variant) ที่มี 50% ในเมืองไทย และมีแนวโน้มจะเพิ่มจำนวนต่ออย่างแน่นอน
ศบค. เห็นแล้วว่า SV 2 เข็มไม่เพียงพอ จึงจำเป็นต้องมี Booster dose
1
ช่วงหนึ่ง อ.ประสิทธิ์กล่าวว่า “ผมเห็นด้วยว่าต่อไปเนี่ย Sinovac เราไม่ควรจะต้องสั่งอีกแล้ว” 🤭👍
1
📌 การฉีดวัคซีนแบบไขว้
จะเห็นว่า มีการปรับแผนการฉีดวัคซีน SV ร่วมกับ AZ เพราะต้องใช้วัคซีนที่มีในมือ ป้องกัน Delta ให้ได้เร็วที่สุด
เพราะ SV กระตุ้นได้แค่ Humoral immunity เท่านั้น ในขณะที่ Viral vector และ mRNA กระตุ้น Cell-mediated immunity ได้ด้วย ทำให้มีความเฉพาะเจาจงกับเชื้อไวรัสมากกว่า
1
📌 การฉีดเข็มที่ 3 (Booster dose) สำหรับบุคลากรการแพทย์
คนที่ได้ SV 2 เข็มไม่น่าพอ จำเป็นต้องได้ Booster dose ซึ่งต้องเป็น mRNA หรือ Viral vector เท่านั้น
ส่วนคนที่ได้ AZ 2 doses
ยังไม่จำเป็นต้องบูสต์ตอนนี้
ณ ปัจจุบัน หลังจากเสนอเรื่องนี้กับ ศบค. ไป 3 สัปดาห์ ผ่านความเห็นชอบจากกรรมการหลายชุด สรุปแล้วว่า บุคลากรด่านหน้าที่ฉีด SV ไป 2 เข็ม จะได้ Booster dose โดยให้เลือกแบบไม่บังคับ ระหว่าง
- mRNA vaccine (Pfizer)
- Viral vector vaccine (AstraZeneca)
ซึ่ง Pfizer จะแบ่งจากที่สหรัฐอเมริกาบริจาคให้ไทย 1.5 ล้าน ซึ่ง นพ.โอภาส อธิบดีกรมควบคุมโรคยืนยันกับ อ.ประสิทธิ์ว่า Pfizer จะมาถึงภายในสิ้นเดือน ก.ค.นี้ เป็นมติกระทรวงแล้ว ได้ฉีดแน่นอน
แต่เพื่อเป็นการบริหารความเสี่ยง ทางศิริราชได้สั่ง Moderna 20,000 doses มาสำรองให้บุคลากรแล้ว โดยใช้เงินจำนวน 26 ล้าน จากศิริราชมูลนิธิ
🧠 อ่างสมอง > แต่มีบางแห่งที่ยังขอความร่วมมือ แกมบังคับ ให้ฉีด AZ ไปก่อน เพราะไม่รู้ว่า จะได้ Pfizer มาเมื่อไหร่ ถ้าไม่ฉีด AZ หมายหัวด้วยยยย
1
📌 ในส่วนของการฉีดเข็มที่ 3 (Booster dose) สำหรับประชาชนทั่วไป
1
ส่วนประชาชนทั่วไปที่ได้ SV 2 เข็ม ก็มีการพูดคุยถึงการให้ Booster ด้วย แต่จะเป็นลำดับหลังจากบุคลากรการแพทย์ได้ครบแล้ว ซึ่งใช้เวลาฉีดให้บุคลากรไม่น่าเกิน 2 สัปดาห์
1
📌 ต่อไปควรใช้ High quality vaccine
อ.ประสิทธิ์ เสนอให้ว่า อีกเทคโนโลยีที่น่าสนใจคือ Protein-based vaccine อย่าง Novavax ซึ่งเป็นการใช้ Protein subunit เราควรมองตัวนี้ และน่าจะเริ่มขยับตัว
2
🧠 อ่างสมอง > ผู้บริหารเรา ความรู้สึกช้าเล็กน้อยค่ะอาจารย์ ดีเลย์ประมาณ 6-12 เดือนค่า
4
📌 งานวิจัย Booster dose ใน รพ.ศิริราช
ที่เป็นประเด็นเพราะ มีกระแสว่า อ.ผู้ใหญ่เสียสละฉีด Pfizer และบุคลากรด่านหน้า รู้ตอนหลัง ลงชื่อไม่ทันได้แต่ AZ
💉 งานวิจัยนี้ศิริราชประสานงานกับกรมแพทย์ ของกระทรวงสาธารณะสุข ทดสอบฉีดวัคซีนกระตุ้นเข็มที่ 3 ให้กับบุคลากร โดยให้เลือกวัคซีนเข็ม 3 ได้เองดังนี้
1
👉 Pfizer 1 เข็ม
👉 Pfizer ครึ่งโดส 1 เข็ม
👉 SinoPharm เต็มโดส 1 เข็ม
👉 AZ เต็มโดส 1 เข็ม
💉 อ.ศิริพร อธิบายว่า งานวิจัยที่ทำนี้ ไม่ได้เป็นแบบ Randomized Controlled Trial (RCT)
อ่างสมอง > RCT เป็นการวิจัยที่ได้มาตรฐาน ยอมรับในวงกว้าง คือจะเป็นการเลือกประชากรแบบสุ่มทั้งหมด มีกลุ่มควบคุม คือกลุ่มที่ได้วัคซีนกับกลุ่มที่ไม่ได้ แบ่งกันอย่างชัดเจน
💉 อ.ศิริพร บอกว่า การวิจัยนี้เป็นการเลียนแบบธรรมชาติ ไม่ต้อง Randomised (สุ่ม)
จึงให้เลือกชนิดของวัคซีนเข็ม 3 เองได้
🤔 จึงมีคุณหมอศิริศักดิ์ถามขึ้น ประมาณว่า ระเบียบวิธิวิจัยแบบนี้ (Research Methodology) ค่อนข้างน่าตะขิดตะขวงใจมาก ที่ปล่อยให้คนเลือกวัคซีนได้เอง ใครจะไปเลือกฉีด Pfizer ครึ่งโดส ใครจะไปเลือก ดูเป็นวิจัยที่เต็มไปด้วย Bias (อคติ) และหมิ่นเหม่กับจริยธรรมมาก ทำไมไม่ Bilnd ไปเลย
3
🧠อ่างสมอง > Blind ในที่นี้หมายถึง Double-blinded experiment คือปิดข้อมูลไม่ให้ทั้งคนฉีด และคนที่ได้รับวัคซีนรู้เลยว่า ตนเองได้รับวัคซีนอะไร แบบนี้จะน่าเชื่อถือที่สุด คือถ้าจะอ่านงานวิจัยซักชิ้น เราก็อยากเลือกอ่าน RCT double blinded นะคะ ข้อมูลถึงจะน่าเชื่อที่สุด
3
💉 อ.ศิริพรตอบประเด็น ที่ไม่สุ่มฉีดวัคซีน ว่า “เค้าจะไม่ random อาจารย์คิดว่ามันไม่ใช่ถูกหรือผิดอ่ะค่ะ คือว่าบางอันมันอาจจะเหมาะสมกว่า” และเสริมในส่วนของที่ไม่ Blind สรุปว่า วัตถุประสงค์งานวิจัยคือ จะดูภูมิคุ้ม เพราะฉะนั้นจะ Blind หรือไม่ ก็ไม่เกี่ยว
1
อ่างสมอง > ตกใจที่ได้ยินกรรมการวิจัยตอบแบบนี้ อึ้งกับคำตอบมาก.. งานวิจัยทางการแพทย์สมัยนี้ ถ้าไม่ Blind อย่างน้อยต้อง RCT
แต่ประธาน SIRB ตอบแบบนี้.. คือห่างไกลจากมาตรฐานไปรึเปล่าคะ ?
เพราะตอนเรียน ทุกสถาบันแทบจะบังคับให้นิสิตนักศึกษาแพทย์ต้องทำวิจัยแบบ RCT อยู่แล้ว ใครเสนอแบบอื่น แทบจะถูกปัดตกตั้งแต่อ้าปากด้วยซ้ำ
1
แล้วนี่เป็นวิจัยจาก #ริมน้ำ เรื่องนี้จึงเขย่าวงการวิจัยทางการแพทย์มากมาย
ยิ่งในความเป็นจริง เจ้าหน้าที่ด่านหน้าตัวจริงทั้งแพทย์, นักศึกษาแพทย์, พยาบาล, เวรเปล, แม่บ้าน ไม่มีสิทธิ์เลือก รู้แต่ว่าได้ฉีด AZ เท่านั้น ยิ่งเกิดกระแสความไม่พอใจ ความน้อยใจองค์กร
1
และเมื่อมองในภาพรวมของสังคม อ.หลายท่านจาก #ริมน้ำ มีบทบาทสำคัยในการขับเคลื่อนวัคซีนสู่สังคม ยิ่งเกิดความเคลือบแคลงถึงความโปร่งใส ในการให้ข้อมูลหรือบริหารจัดการวัคซีนเป็นอย่างยิ่ง
1
📌 ประเด็นที่มีบุคลากรถูกสอบวินัย เพราะเคลื่อนไหวทางการเมือง
มีเภสัชกรท่านหนึ่งถูกสอบวินัย เพราะไปเคลื่อนไหวทางการเมือง ถูกเตือนว่า จะมีผลต่อการรักษาบุคคลที่เห็นต่าง จึงถาม อ.ประสิทธิ์ว่า อ. มีความเห็นยังไงกับความคิดที่ว่า ทุกคนจะต้องเป็นกลางทางการเมือง
อ.ประสิทธิ์ตอบว่า ผมเปิดกว้าง แต่ขออย่างเดียวตอนดูคนไข้ขอให้เป็นกลาง แต่เราใช้สิทธิ์ความเป็นไทย เห็นต่างทางการเมืองได้
แค่อยากรายงาน เพื่อการรับข้อมูลอย่างรอบด้าน
จบข่าวค่ะ
ขอบพระคุณค่า
อ่างสมอง 🧠🤭🙏
#ตามไฟเซอร์ให้ด่านหน้า
#เมื่อก้าวขึ้นท่าเจ้ารับแอสตรา ข้ารับไฟเซอร์
โฆษณา