“จักรวรรดิไบแซนไทน์ (Byzantine Empire)”
“จักรวรรดิไบแซนไทน์ (Byzantine Empire)” คืออาณาจักรขนาดใหญ่ที่ทรงอำนาจ และมีประวัติความเป็นมาที่ยาวนาน สามารถย้อนกลับไปได้ถึงสมัยศตวรรษที่ 4
ในปีค.ศ.330 (พ.ศ.873) “จักรพรรดิคอนสแตนตินมหาราช (Constantine the Great)” ได้ทรงสร้าง “กรุงโรมแห่งใหม่” ในบริเวณนครกรีกโบราณที่มีชื่อว่า “ไบแซนเทียม (Byzantium)”
จักรพรรดิคอนสแตนตินมหาราช (Constantine the Great)
ถึงแม้ว่าภาคตะวันตกของอาณาจักรโรมันจะล่มสลายในปีค.ศ.476 (พ.ศ.1019) แต่ภาคตะวันออกก็ยังคงอยู่ต่อมาอีกกว่า 1,000 ปี สร้างความยิ่งใหญ่ในด้านต่างๆ อีกทั้งยังเป็นรัฐกันชน เป็นตัวกลางทางการทหารระหว่างยุโรปและเอเชีย
ต่อมา จักรวรรดิไบแซนไทน์ล่มสลายลงอย่างสมบูรณ์ในปีค.ศ.1453 (พ.ศ.1996) หลังจากที่กองทัพอ็อตโตมันได้เข้ารุกรานกรุงคอนสแตนติโนเปิล
สำหรับชื่อ “ไบแซนไทน์ (Byzantine)” มาจากคำว่า “ไบแซนเทียม (Byzantium)”
ไบแซนเทียม คือนครกรีกโบราณ ก่อตั้งโดยชายชื่อ “บายซัส (Byzas)” โดยไบแซนเทียม ตั้งอยู่ในยุโรปทางด้านช่องแคบบอสพอรัส และถูกใช้เป็นทางผ่าน รวมถึงเป็นจุดที่ยุโรปและเอเชียทำการค้า
ในปีค.ศ.330 (พ.ศ.873) “จักรพรรดิคอนสแตนตินมหาราช (Constantine the Great)” จักรพรรดิแห่งโรมัน ได้ทรงเลือกไบแซนเทียมให้เป็น “กรุงโรมแห่งใหม่” โดยมีเมืองหลวงคือ “คอนสแตนติโนเปิล (Constantinople)”
ย้อนกลับไปเมื่อห้าปีก่อนหน้า จักรพรรดิคอนสแตนตินมหาราชได้ทรงประกาศให้ศาสนาคริสต์ เป็นศาสนาประจำโรมัน ทำให้ในเวลานี้ ชาวโรมันตะวันออกและชาวคอนสแตนติโนเปิล จึงเป็นที่รู้จักในฐานะของคริสเตียน หรือชาวคริสต์อีกด้วย
ถึงแม้ว่าจักรพรรดิคอนสแตนตินมหาราชจะปกครองอาณาจักรโรมันที่เป็นปึกแผ่นสมบูรณ์ แต่ภายหลังการสวรรคตของพระองค์ในปีค.ศ.337 (พ.ศ.880) ทุกอย่างก็เริ่มกลับมาวุ่นวาย
ค.ศ.364 (พ.ศ.907) “จักรพรรดิวาเลนติเนียนที่ 1 (Valentinian I)” ได้แบ่งอาณาจักรโรมันออกเป็นสองส่วนอีกครั้ง โดยแบ่งเป็นอาณาจักรโรมันทางตะวันตกและอาณาจักรโรมันทางตะวันออก
จักรพรรดิวาเลนติเนียนที่ 1 (Valentinian I)
จักรพรรดิวาเลนติเนียนที่ 1 ครองอำนาจในโรมันตะวันตก และพระอนุชาของพระองค์ นั่นคือ “จักรพรรดิวาเลนส์ (Valens)” ครองอำนาจทางตะวันออก
จักรพรรดิวาเลนส์ (Valens)
ภายหลังจากแบ่งอาณาจักรออกเป็นสอง โรมันตะวันตกและตะวันออกก็ต่างกันอย่างสิ้นเชิง
โรมันตะวันตกต้องเผชิญกับการโจมตีจากชนเผ่าต่างๆ ทำให้อาณาจักรโรมันตะวันตกไม่มั่นคง ค่อยๆ ล่มสลายทีละนิด จนในที่สุด เหลือเพียงอิตาลีเท่านั้นที่ยังคงเหลือ
ค.ศ.476 (พ.ศ.1019) “พระเจ้าโอโดเซอร์ (Odoacer)” ผู้ซึ่งได้ขึ้นเป็นกษัตริย์องค์แรกแห่งอิตาลี ได้ทำการโค่นล้มกษัตริย์องค์สุดท้ายแห่งโรมันตะวันตก และทำให้อาณาจักรโรมันตะวันตกสิ้นสุดลง
พระเจ้าโอโดเซอร์ขณะบังคับให้กษัตริย์องค์สุดท้ายแห่งโรมันตะวันตกสละบัลลังก์
สำหรับอาณาจักรโรมันตะวันออก นับว่าโชคดีกว่าอาณาจักรโรมันตะวันตก เนื่องจากอยู่ในชัยภูมิที่เหมาะสม ยากต่อการโจมตี
และเนื่องจากคอนสแตนติโนเปิลนั้นก็อยู่ในชัยภูมิที่เหมาะสม จึงเป็นการยากที่จะเข้าจู่โจม
นอกจากนั้น โรมันตะวันออกยังมีศูนย์กลางการบริหารที่แข็งแกร่ง มีความมั่นคงทางการเมือง และเมื่อเทียบกับดินแดนอื่น ก็นับว่า โรมันตะวันออกเป็นดินแดนที่มั่งคั่งแห่งหนึ่ง
จักรพรรดิแห่งโรมันตะวันออกยังมีอำนาจควบคุมทรัพยากรของอาณาจักร อีกทั้งยังสามารถเรียกระดมพลจำนวนมากได้อีกด้วย
ด้วยความได้เปรียบเหล่านี้ ทำให้อาณาจักรโรมันตะวันออกหรือ “จักรวรรดิไบแซนไทน์ (Byzantine Empire)” สามารถอยู่รอดต่อมาได้อีกเป็นเวลานาน
จักรวรรดิไบแซนไทน์ปกครองโดยใช้กฎหมายโรมัน ใช้การปกครองแบบโรมัน และมีภาษาประจำชาติคือภาษาละติน หากแต่ภาษากรีกก็เป็นที่แพร่หลาย อีกทั้งยังมีการสอนประวัติศาสตร์กรีก วรรณคดีกรีก รวมทั้งวัฒนธรรมกรีกให้แก่เหล่านักเรียน
สำหรับศาสนา ได้มีการแบ่งกันออกไปหลายสายในแต่ละพื้นที่ โดยมีพระสังฆราชแยกกันไปในแต่ละดินแดน และถึงแม้ในภายหลัง ศาสนาอื่นจะเริ่มเข้ามามีอิทธิพล แต่จักรพรรดิแห่งไบแซนไทน์ก็ยังคงเป็นผู้นำทางศาสนาของชาวคริสต์ในโรมันตะวันออก
“จักรพรรดิจัสติเนียนที่ 1 (Justinian I)” ผู้ซึ่งขึ้นเป็นจักรพรรดิแห่งไบแซนไทน์ในปีค.ศ.527 (1070) เป็นหนึ่งในจักรพรรดิที่ทรงพระปรีชาแห่งจักรวรรดิไบแซนไทน์
ในรัชสมัยของพระองค์ อาณาจักรไบแซนไทน์สามารถยึดครองดินแดนรอบๆ ทะเลเมดิเตอเรเนียน และกองทัพของพระองค์ ยังพิชิตดินแดนบางส่วนของอดีตอาณาจักรโรมันตะวันตก รวมทั้งแอฟริกาเหนืออีกด้วย
จักรพรรดิจัสติเนียนที่ 1 (Justinian I)
ในรัชสมัยของพระองค์ มีการสร้างอนุสาวรีย์ต่างๆ มากมาย อีกทั้งพระองค์ยังทรงปรับปรุงและรวบรวมกฎหมายโรมัน จัดทำเป็นตำรากฎหมายไบแซนไทน์ ซึ่งจะเป็นรากฐานของกฎหมายในยุคต่อมา
ตลอดรัชสมัยของพระองค์ จักรวรรดิไบแซนไทน์ได้กลายเป็นดินแดนที่ใหญ่และทรงอำนาจที่สุดในยุโรป หากแต่การสงครามในรัชสมัยของพระองค์ ก็ทำให้จักรวรรดิไบแซนไทน์ อยู่ในสภาวะที่มีหนี้ท่วมตัว
ทายาทผู้สืบทอดอำนาจต่อจากพระองค์ต้องทรงรับภาระหนี้ก่อนนี้ ทำให้ต้องมีการขึ้นภาษี เรียกเก็บภาษีจากประชาชนเป็นจำนวนมาก
และด้วยความที่อาณาจักรกำลังอยู่ในภาวะที่มีหนี้ท่วมตัว ทำให้กองทัพไบแซนไทน์นั้นเหลือน้อย และต้องพยายามดิ้นรนเพื่อที่จะรักษาดินแดนที่ไปยึดครองมาได้ โดยในศตวรรษที่ 8 และศตวรรษที่ 9 จักรวรรดิเปอร์เซียและชาวสลาฟ ก็ได้เริ่มโจมตีจักรวรรดิไบแซนไทน์
นอกจากปัญหาเรื่องผู้รุกรานแล้ว เรื่องความไม่มั่นคงทางการเมืองและปัญหาเศรษฐกิจ ก็ทำให้จักรวรรดิไบแซนไทน์อยู่ในภาวะย่ำแย่
นอกจากนั้น ภัยใหม่ที่กำลังก่อตัวขึ้น ก็คือ “ชาวอิสลาม”
ในปีค.ศ.634 (พ.ศ.1177) กองทัพมุสลิมได้เริ่มโจมตีอาณาจักรไบแซนไทน์ โดยทำการบุกเข้ามาในซีเรีย
เมื่อสิ้นศตวรรษ จักรวรรดิไบแซนไทน์ก็ต้องสูญเสียดินแดนบางส่วนให้แก่กองทัพอิสลาม เช่น ซีเรีย ดินแดนศักดิ์สิทธิ์ อียิปต์ และแอฟริกาเหนือ
ในช่วงศตวรรษที่ 8 และต้นศตวรรษที่ 9 จักรพรรดิแห่งไบแซนไทน์ ได้ทรงมีรับสั่งห้ามเคารพบูชารูปวาดต่างๆ เช่น รูปวาดนักบุญ รวมทั้งรูปเคารพต่างๆ
การห้ามนี้ไม่ค่อยประสบความสำเร็จนัก หากแต่ก็ยังคงมีกฎห้ามบูชารูปเคารพเรื่อยมาจนถึงค.ศ.843 (พ.ศ.1386) เมื่อมีการอนุญาตให้บูชารูปเคารพได้
ในช่วงปลายศตวรรษที่ 10 และต้นศตวรรษที่ 11 จักรวรรดิไบแซนไทน์ภายใต้การปกครองของราชวงศ์มาซีโดเนีย ก็อยู่ในยุคที่รุ่งเรืองอย่างมาก
ถึงแม้ว่าดินแดนจะไม่ได้กว้างใหญ่เท่าเดิม หากแต่ก็มีอำนาจควบคุมการค้ามากกว่าเดิม มั่งคั่งกว่าเดิมมาก
นอกจากนั้น รัฐบาลก็สนับสนุนศิลปะด้านต่างๆ ทำให้เกิดงานศิลปะจำนวนมาก
เริ่มมีการบูรณะฟื้นฟูโบสถ์ วิหารต่างๆ และส่งเสริมการเรียนรู้ประวัติศาสตร์และวรรณคดีกรีกโบราณ อีกทั้งศาสนาคริสต์ก็รุ่งเรือง
เมื่อสิ้นสุดศตวรรษที่ 11 ก็เป็นช่วงเวลาที่ “สงครามครูเสด (Crusades)” สงครามศักดิ์สิทธิ์ที่โด่งดังที่สุดในประวัติศาสตร์ ได้เริ่มต้นขึ้น
สงครามครูเสด คือสงครามศาสนาระหว่างชาวคริสต์กับมุสลิม เมื่อค.ศ.1095-1291 (พ.ศ.1638-1834)
พวกเซลจุคจากเอเชียกลาง ได้มุ่งหน้ามาคอนสแตนติโนเปิล ทำให้ “จักรพรรดิอเล็กซิออสที่ 1 โคมเนนอส (Alexius I Komnenos)” จักรพรรดิแห่งไบแซนไทน์ ต้องขอความช่วยเหลือจากฝั่งตะวันตก และทำให้เกิด “สงครามศักดิ์สิทธิ์” ในเวลาต่อมา
กองทัพจากฝรั่งเศส เยอรมนี และอิตาลี ได้รุดมายังจักรวรรดิไบแซนไทน์ และจักรพรรดิอเล็กซิออสที่ 1 ก็ได้ทรงพยายามจะให้ผู้นำทัพแต่ละแห่ง ตั้งสัตย์สาบานว่าจะภักดีต่อพระองค์ หากว่ายึดดินแดนคืนจากพวกเซลจุค ดินแดนเหล่านั้นก็ต้องกลับคืนสู่อาณาจักรของพระองค์
ภายหลังจากทัพตะวันตกและทัพของจักรวรรดิไบแซนไทน์ยึดเมืองไนซีอาคืนจากพวกเซลจุคได้ จักรพรรดิอเล็กซิออสที่ 1 ก็ทรงให้ถอยทัพ ทำให้เหล่าอัศวินครูเสดตราหน้าพระองค์ว่าเป็นพวกทรยศ หักหลัง
จักรพรรดิอเล็กซิออสที่ 1 โคมเนนอส (Alexius I Komnenos)
จากนั้น ความบาดหมางระหว่างจักรวรรดิไบแซนไทน์และตะวันตกก็ยังคงมีอยู่เรื่อยมา และทำให้เกิดสงคราม พิชิตคอนสแตนติโนเปิลในสงครามครูเสดครั้งที่ 4 เมื่อปีค.ศ.1204 (พ.ศ.1747) และมีการกวาดทรัพย์สมบัติทุกอย่างในเมืองไปจนหมด
คอนสแตนติโนเปิลตกอยู่ในภาวะเสื่อมโทรม ประชาชนจำนวนมากต่างอพยพออกจากเมือง
ในปีค.ศ.1261 (พ.ศ.1804) ซึ่งตรงกับรัชสมัยของ “จักรพรรดิมิคาเอลที่ 8 พาลาโอโลกอส (Michael VIII Palaiologos)” เศรษฐกิจของจักรวรรดิไบแซนไทน์นั้นตกต่ำสุดขีด และไม่สามารถกลับคืนสู่ความรุ่งเรืองดังเดิม
จักรพรรดิมิคาเอลที่ 8 พาลาโอโลกอส (Michael VIII Palaiologos)
ในปีค.ศ.1369 (พ.ศ.1912) “จักรพรรดิจอห์นที่ 5 พาลาโอโลกอส (John V Palaiologos)” ได้ทรงพยายามขอความช่วยเหลือทางด้านการเงินจากตะวันตก หากแต่พระองค์ก็ทรงถูกจับกุมในเวนิส เนื่องด้วยพระองค์ทรงล้มละลาย มีหนี้ท่วมตัว
อีกสี่ปีต่อมา พระองค์ทรงถูกบังคับให้อยู่ใต้อำนาจของชาวเติร์ก ซึ่งในเวลานั้น กำลังเกรียงไกร
จักรพรรดิจอห์นที่ 5 พาลาโอโลกอส (John V Palaiologos)
จักรวรรดิไบแซนไทน์ได้กลายเป็นเมืองขึ้น ต้องส่งบรรณาการให้สุลต่านและให้การสนับสนุนทางทหารแก่จักรวรรดิออตโตมัน และเมื่อ “สุลต่านมูรัดที่ 2 (Murad II)” ขึ้นครองราชย์ในปีค.ศ.1421 (พ.ศ.1964) จุดจบของจักรวรรดิไบแซนไทน์ก็กำลังมาถึง
สุลต่านมูรัดที่ 2 ทรงยกเลิกสิทธิต่างๆ ที่จักรวรรดิไบแซนไทน์เคยได้ และมุ่งโจมตีคอนสแตนติโนเปิล ซึ่งการโจมตีนี้ ก็สำเร็จในรัชสมัยของสุลต่านองค์ต่อมาในปีค.ศ.1453 (พ.ศ.1996)
กรุงคอนสแตนติโนเปิลแตก และกลายเป็นจุดจบของจักรวรรดิไบแซนไทน์ โดย “จักรพรรดิคอนสแตนตินที่ 11 พาลาโอโลกอส (Constantine XI Palaiologos)” จักรพรรดิองค์สุดท้ายแห่งจักรวรรดิไบแซนไทน์ สวรรคตในสนามรบ ทำให้จักรวรรดิไบแซนไทน์ล่มสลายในที่สุด
จักรพรรดิคอนสแตนตินที่ 11 พาลาโอโลกอส (Constantine XI Palaiologos)
แต่ถึงแม้จะล่มสลายมาเป็นเวลาหลายร้อยปีแล้ว แต่วัฒนธรรม ศิลปะ สถาปัตยกรรม และอารยธรรมของจักรวรรดิไบแซนไทน์ ก็ยังคงมีอิทธิพลต่อดินแดนหลายแห่ง และในทุกวันนี้ นักประวัติศาสตร์ทั้งหลาย ก็ยังคงศึกษาเรื่องราวของจักรวรรดิไบแซนไทน์ อาณาจักรที่เคยยิ่งใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งในโลก
- 74
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
