Journey 8 : แมลง...อาหาร Street Food ของชาวกัมพูชา....จากอาหารประทังชีวิตในอดีตกลายมาเป็น Super Food ในวันนี้ 🐛🕷🦂
Cr photo : www.breakingasia.com
💃💃 วันนี้จะพาไปบุกตลาดกัมพูชาดูอาหารแนว Street Food ยอดฮิตของเค้ากันค่ะ...นั่นก็คือ....แมลง...ใช่ค่ะแมลง 🦠🦂 ซึ่งหากได้มาที่กัมพูชาแล้วมีโอกาสไปเดินตามตลาดไม่ว่าจะในเมืองหรือต่างจังหวัดก็ตาม สิ่งที่เราจะเจอในทุกตลาดก็คือ แมลงมีทั้งปิ้ง ทอด อบ ให้เลือกมากมายหลายแบบ หลายชนิด หลายพันธุ์กันเลยทีเดียว ซึ่งที่นี่เค้าขายกันเป็นอาหารปกติ เหมือนบ้านเราขายลูกชิ้นปิ้งหมูปิ้งยังไงยังงั้นเลยค่ะ 😆
🙄 ทำไมแมลงถึงกลายมาเป็นอาหาร Street Food ยอดฮิตที่กัมพูชาได้ละ ❓
📚 ก่อนอื่นเราต้องไปสืบความเป็นมากันก่อนค่ะว่าทำไม...และแล้วก็ได้ความว่า...เมื่อยุคที่กัมพูชาอยู่ในช่วงสงครามหรือที่เรารู้จักกันในชื่อ...ยุคเขมรแดง (ถ้าใครอยากรู้ว่ายุคเขมรแดง เป็นอย่างไร สามารถไปดูหนังเรื่อง First They Killed My Father ที่สร้างโดยแองเจลิน่า โจลี ได้เลยค่ะ ดูแล้วจะเห็นภาพเลย...ว่าสมัยนั้นชาวกัมพูชาเค้าลำบากกันยังไงบ้าง) และเพราะความลำบากและไม่มีอะไรกินในยุคนั้น ทำให้ประชาชนต้องขุดหาสิ่งมีชีวิตตามท้องไร่ท้องนามากินเพื่อประทังชีวิตไปวันๆ สิ่งที่หาได้มากที่สุดและดีที่สุด ณ เวลานั้น ก็คือ พวกแมลงต่างๆ และสัตว์เล็กสัตว์น้อยตามท้องไร่ท้องนานี่แหละคะ ไม่ว่าจะเป็น จิ้งหรีด ตั๊กแตน หนอน มด งู ทุกสิ่งทุกอย่างกลายมาเป็นอาหารแสนอร่อยไปหมด 😁
มาเดินตลาดแล้วเจอ งูน้ำทอด...snack ของคนที่นี่ค่ะ
🔺️ จากอาหารประทังชีวิตในอดีต...กลายมาเป็นอาหารที่กินในชีวิตประจำวัน 🥓🫔🥙
แม้ว่าวันนี้ ชาวกัมพูชามีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นกว่าเก่ามาก แต่วิถีชีวิตการบริโภคแมลงยังคงสืบต่อมาจนถึงทุกวันนี้ มีแค่พฤติกรรมการบริโภคที่เปลี่ยนไปเท่านั้น จากเดิมที่ขุดแมลงต่างๆ มากินเพื่อประทังชีวิต กลายมาเป็นอาหารทานเล่น จนกระทั่งกลายมาเป็นแหล่งรายได้ในปัจจุบัน ชาวกัมพูชา ถือว่า แมลงเป็นอาหารที่ราคาถูกแต่มีโปรตีนสูง เหมาะที่จะเป็นอาหาร snack สำหรับเด็ก...สำหรับสาวๆ ชาวกัมพูชาบางรายก็มีความเชื่อว่า การบริโภคแมงมุม 🕷 ทำให้ผมสวยและดกดำเป็นเงางามด้วยค่ะ 😋
👉 โดยแมลงที่ชาวกัมพูชานิยมนำมาบริโภคส่วนใหญ่ ได้แก่ หนอนไหม จิ้งหรีด แมงดานา แมงตับเต้า บึ้ง ตั๊กแตน และแมงป่อง เป็นต้น โดยจะนิยมนำมาแปรรูป ในรูปแบบอาหารทานเล่นต่างๆ เช่น ทอดกรอบ ทอดกระเทียมและพริก สามารถหาซื้อได้ตามตลาดทั่วไปทั้งในกรุงพนมเปญและในต่างจังหวัด โดยแหล่งของแมลงที่นำมาแปรรูปให้ทานกันนั้น มีทั้งมาจากชาวบ้านจับกันเองตามท้องไร่ท้องนาตามธรรมชาติ 🌴🪴 และมาจากแหล่งที่เป็นฟาร์มเพาะเลี้ยงแมลงในเชิงพาณิชย์
วิถีชาวบ้าน..จับแมลงตามธรรมชาติ 🦂🦠
โดยแมลงแต่ละชนิดมีแหล่งจับแตกต่างกันออกไปตามพื้นที่ อาทิ เช่น จังหวัดเสียมราฐเป็นแหล่งจับแมงป่อง จังหวัดสกลเป็นแหล่งจับบึ้ง และจังหวัดกัมปงทมเป็นแหล่งจับจิ้งหรีด เป็นต้น อืม...ไม่ใช่ว่าจะจับได้ทั่วไปนะคะ 🤔
Skun Market หรือ ที่นักท่องเที่ยวเรียกว่า Insect Market อยู่ในจังหวัดกัมปงจาม ห่างจากกรุงพนมเปญ ประมาณ 70 กม. ตลาดนี้ขายแต่แมลงเป็นส่วนใหญ่ มีแมลงมากกว่า 20 ชนิด ให้เลือกชิมกันตามชอบเลยค่ะ 😅
🦗 จิ้งหรีด นับเป็นแมลงที่ได้รับความนิยมในกลุ่มผู้บริโภคชาวกัมพูชาเป็นอันดับต้นๆ เมื่อก่อนการการจับจิ้งหรีดมาบริโภคจะทำโดยวิธีธรรมชาติ ใช้ไฟนีออนดักจิ้งหรีดอยู่ข้างๆ แปลงนา โดยในแต่ละปีจะสามารถจับจิ้งหรีดไปขายได้เพียง 3 เดือน คือ ตั้งแต่ เดือน พฤษภาคม-กรกฎาคม เท่านั้น ซึ่งส่วนใหญ่จิ้งหรีดที่จับได้จะนำมา บริโภคในประเทศและมีเหลือส่งออกไปยังประเทศเพื่อนบ้านบ้างเล็กน้อย
🎯 และด้วยความนิยมบริโภคจิ้งหรีดที่เพิ่มมากขึ้น จึงได้เริ่มมีการเพาะเลี้ยงจิ้งหรีดในรูปแบบของฟาร์มมากขึ้น ซึ่งฟาร์มเพาะเลี้ยงส่วนใหญ่จะอยู่ในจังหวัดกัมปงทม กัมปงจาม กันดาล ตาแก้ว และไปรเวง โดยการจำหน่ายจะมีทั้งขายสดหน้าฟาร์ม และขายในรูปแบบของการแปรรูปขั้นต้น คือ นำไปทอดกรอบปรุงรส ซึ่งราคาจำหน่ายจิ้งหรีดสดหน้าฟาร์มจะมีราคาเฉลี่ยอยู่ที่ 3-4 $ ต่อกิโลกรัม หรือ 4-5 $ ต่อกิโลกรัม ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับช่วงฤดูกาลนะคะ แต่ถ้าเอามาแปรรูปทำเป็น snack ที่ขายตามร้านค้าแล้วละก็ ราคาจะขึ้นมาที่ กระป๋องละ 2$ หรือ 12.5$ ต่อกิโลกรัมเลยทีเดียวค่ะ
ฟาร์มจิ้งหรีด Cr: www.khmertimes.com
🎯 และปัจจุบันแมลงถูกยกระดับขึ้นมาเป็นเมนูหรูหราตามภัตรคารในแหล่งท่องเที่ยวอีกต่างหาก โดยเฉพาะที่จังหวัดเสียมราฐ ที่มีนักท่องเที่ยวต่างชาติเดินทางมาท่องเที่ยวมากมายจากทั่วโลก...และ Insect Recipe ก็กลายเป็นอีกหนึ่งสิ่งที่มีชื่อเสียงและต้องลองสำหรับนักท่องเที่ยวเมื่อมาถึงเสียมราฐ 😗
🎪 ร้าน Bugs Cafe เป็นร้านอาหารฝรั่งเศสและอาหารท้องถิ่น ที่นำเอาแมลงมาเป็นส่วนประกอบในเมนูอาหาร เจ้าของร้านเป็นชาวฝรั่งเศส ชื่อ Mr. David Blouzard ส่วน chef เป็นชาวแขมร์ Mr. Seiha Soeun ซึ่ง Mr. David ได้ไอเดียการเปิดร้านเมนูพิศดารนี้มาจาก ความต้องการของนักท่องเที่ยวที่มาเที่ยวตลาด Night Market ในจังหวัดเสียมราฐ และต้องการมากินอาหารแบบ Traditional ที่มีแมลงเป็นส่วนประกอบ ซึ่งในเวลานั้น ไม่มีใครทำร้านอาหารแนวนี้ ที่มีก็จะมีแบบแมลงทอดเสียบไม้ที่มีให้เห็นกันทุกที่ ซึ่งมันธรรมดาไปค่ะ...
👉 เพื่อเป็นการตอบสนองความต้องการของนักท่องเที่ยว Mr. David จึงได้เปิดร้านนี้ขึ้นมาตั้งแต่ปี 2014 โดยแมลงส่วนใหญ่ที่นำมาใช้ทำอาหารนั้นมาจากในท้องถิ่นล้วนๆ ค่ะ ไม่ว่าจะเป็น จิ้งหรีด ตั๊กแตน มด หนอนไหม ผึ้ง บึ้ง และแมงป่อง เรียกได้ว่าสารพัดแมลงกันเลยทีเดียว โดยเมนูส่วนใหญ่จะเป็นแนวฟิวชั่นค่ะ อย่างเช่น ส้มตำแมงป่องใส่มะกอก พาร์เมซานคัพเค้กโรยหน้าด้วยจิ้งหรีดกับหนอนไหม โดนัทบึ้ง ป่อเปี๊ยะมดแดง เป็นต้น และเมนูเด่นของร้านนั้นก็คือ Bug Mac ... มาร้านนี้ไม่มี Big Mac นะคะ 😅 เอาจริงๆ ถามว่าผู้เขียนเคยชิมเมนูต่างๆนี้ไหม บอกเลยค่ะว่า.....ยังใจไม่กล้าพอ...ขอไปเก็บข้อมูลมาเล่าให้ฟังดีกว่านะคะ
เมนูแมลงที่ถูกยกระดับขึ้นมาเป็นอาหารฝรั่งเศสและอาหารแขมร์ Cr: www.entomologytoday.org
📍ร้าน Bugs Cafe ได้รับการตอบรับที่ดีมาโดยตลอดจากนักท่องเที่ยวทั่วโลกที่ไปเยือนเมืองเสียมราฐ จนกระทั่งในปีที่ผ่านมา สถานการณ์ Covid ทำให้ไม่มีนักท่องเที่ยว ผับ บาร์ และร้านอาหารในตลาด Night Market ก็ไม่สามารถเปิดให้บริการได้เหมือนเช่นเคย จึงทำให้ร้านต่างๆ ต้องทยอยปิดตัวลงไม่เว้นแม้แต่ Bugs Cafe ....
เมนูเด็ดของร้าน Bug Mac ....คู่แข่ง Big Mac เลยนะนี่ 🍔 Cr: www.entomologytoday.org
🎯 แมลง...จากอาหารประทังชีวิตกลายเป็น Superfood ไปแล้ว 😛
👉 ปัจจุบัน แมลงจัดเป็น Superfood หรืออาหารที่ให้คุณค่าโภชนาการสูง 📌จุดเด่นของแมลง คือให้โปรตีนสูงกว่าเนื้อสัตว์ที่มนุษย์รับประทานเป็นปกติ อย่างเนื้อไก่ เนื้อหมู เนื้อวัว เทียบง่ายๆ ว่าหากนำแมลงมาทำเป็นผง 100 กรัม จะให้โปรตีนได้สูง 70-80 กรัม ขณะที่เนื้อสัตว์อื่นๆ ให้โปรตีนที่ 30-40 กรัมเท่านั้น
📚 จากรายงานขององค์การอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) ระบุว่า ในปริมาณหนอนนก ที่เท่าๆ กับปลา หนอนนกให้โอเมกา-3 แบบไม่อิ่มตัวและกรดไขมัน 6 ชนิด เทียบเท่ากับเนื้อปลาทีเดียว ซึ่งมากกว่าที่พบในเนื้อหมูหรือวัว...โฮ้โห นับเป็นอาหารชั้นยอดเลยทีเดียว 🙄🤔
📌ในแง่มูลค่าทางเศรษฐกิจ จากการประเมินของ Barclays ใน 10 ปีข้างหน้า หรือปี 2030 อุตสาหกรรมแมลงกินได้เติบโตสูง และมีมูลค่าถึง 8,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ หรือกว่า 250,000 ล้านบาท เติบโตจากปี 2019 ที่มีเพียง 1,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ เท่านั้น หรือเติบโตจากวันนี้ถึง 8 เท่า
www.kmertimes.com
🎯 และข้อมูลจาก UN ยังระบุ อีกว่า แมลง โดยเฉพาะจิ้งหรีด จะกลายมาเป็น Future of Food ในปี 2050 หรือในอีก 20 กว่าปีข้างหน้านี้ เพราะประชากรโลกจะเพิ่มขึ้นอีกกว่า 2 พันล้านคน ซึ่งจะส่งผลให้เกิดความขาดแคลนทางอาหาร ดังนั้น ในอนาคตแมลงจะกลายมาเป็นแหล่งอาหารที่สำคัญของชาวโลกกันเลยทีเดียวค่ะ 🤔 โอ้โห...ฟังแล้วอึ้งเลย ไม่เคยคิดเลยนะว่าแมลงจะมีคุณค่าทางอาหารได้ขนาดนี้
🔺️ มาดู...มุมมอง & โอกาสทางธุรกิจกันบ้างดีกว่า 💰💰
👉 จะเห็นได้ว่าปัจจุบันไม่เพียงแต่ชาวกัมพูชาเท่านั้นที่นิยมบริโภคแมลง ชาวยุโรปเริ่มมองเห็นประโยชน์และคุณค่าทางอาหารของแมลงและหันมาบริโภคแมลงเพิ่มขึ้น...แล้วยิ่งกระแส Super Food และ Future of Food เริ่มมาแรง ก็ทำให้มีนักลงทุนจากหลายประเทศเริ่มให้ความสนใจเข้ามาลงทุนทำฟาร์มเพาะเลี้ยงและแปรรูปขั้นต้นเพื่อจำหน่ายและส่งออกมากขึ้น ปัจจุบันเนื่องจากการบริโภคที่เพิ่มขึ้นทำให้ต้องนำเข้าผลิตภัณฑ์จิ้งหรีดแช่แข็งจากเวียดนาม และจิ้งหรีดในรูปแบบของการแปรรูปขั้นต้นและในรูปของขนมขบเคี้ยวจากประเทศไทยบ้างแต่ยังไม่มากนัก จึงน่าจะเป็นโอกาสของไทยที่จะส่งออกจิ้งหรีดหรือผลิตภัณฑ์แมลงแปรรูปเข้าไปทำตลาดในกัมพูชาได้ไม่ยาก
แต่อย่างไรก็ตาม การทำตลาดในแต่ละประเทศก็แตกต่างกันออกไปตามกลุ่มผู้บริโภค ดังนั้น ควรเลือกทำตลาดด้วยรูปแบบผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสมกับคนในท้องถิ่นนั้นๆ ด้วย อาทิเช่น หากคิดจะขยายธุรกิจส่งออกจิ้งหรีดเข้ามาในกัมพูชา อาจทำได้โดยการเข้ามาร่วมทุน การเข้ามาเป็นที่ปรึกษา การขาย Knowhow การแปรรูปผลิตภัณฑ์ให้กับนักลงทุนท้องถิ่น หรือจะเป็นการส่งออกผลิตภัณฑ์แปรรูปที่ทันสมัยหาซื้อได้ตามร้าน Modern Trade เป็นต้นค่ะ การเข้ามาทำธุรกิจแนววนี้จะเหมาะกับตลาดกัมพูชา แต่ถ้าอยากจะนำผลิตภัณฑ์แมลงแปรรูปที่ใส่นวัตกรรมขึ้นสูงไปกว่านั้น เช่น ผงแป้ง ยา หรือ อาหารเสริม แล้วละก็...บอกได้เลยว่า ตอนนี้ยังไม่ใช่ตลาดนี้ค่ะ ผลิตภัณ์แนวนี้ ควรจะขยายไปตลาดแถวยุโรปจะเหมาะสมกว่านะคะ
ไม่แน่นะคะอีกหน่อยแมลงอาจจะมาเป็นอาหารลดความอ้วนยอดฮิตของสาวๆ ก็เป็นได้...ใครจะรู้เน๊าะ 😆
ฝากติดตาม Journey ต่อๆ ไป ด้วยนะคะ 🥰
เล่าเรื่อง & ภาพ : วิลาสินี แจ่มอุลิตรัตน์
📌 บทความนี้มาจากประสบการณ์และความเห็นส่วนตัวของผู้เขียนเท่านั้น ไม่เกี่ยวข้องกับหน่วยงานที่ผู้เขียนสังกัดแต่อย่างใด หากต้องการคัดลอกหรือทำซ้ำ รบกวนติดต่อผู้เขียนก่อนนะคะ 🥰
ข้อมูลอ้างอิง 📚
👉https://entomologytoday.org/2017/01/27/bugs-cafe-the-cant-miss-culinary-attraction-in-siem-reap-cambodia/
👉https://www.bestpricetravel.com/travel-guide/insects-the-special-taste-of-cambodian-cuisine-458.html
👉https://www.marketingoops.com/exclusive/trending-exclusive/edible-bug/
