ชาวกรุงเทพ ฯ น่าจะเคยเห็นเสาชิงช้าที่ตั้งอยู่หน้าวัดสุทัศน์เทพวราราม ซึ่งถือว่าเป็นสัญลักษณ์อย่างหนึ่งของเมืองหลวง หลายคนคงจะสงสัยว่าทำไมเสาชิงช้าถึงต้องมาตั้งอยู่ใจกลางกรุง และมีที่มาจากอะไร วันนี้เรามีคำตอบ
เสาชิงช้าคือส่วนหนึ่งของพิธีการสำคัญนั่นก็คือ การโล่ชิงช้า ซึ่งเป็นพิธีโบราณที่มีมาตั้งแต่สมัยกรุงสุโขทัยและกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี กระทั่งถูกยกเลิกในสมัยราชกาลที่ 7 โดยพิธีนี้เป็นส่วนหนึ่งของพระราชพิธีตรียัมพวาย ตรีปวายจัดขึ้นเพื่อต้อนรับพระอิศวรที่จะเสด็จลงสู่โลกนั่นเอง
ตำนานของพิธีโล้ชิงช้ามีที่มาจากพระอุมาเทวีทรงมีความวิตกกังวลว่าโลกจะถึงกาลวิบัติจึงทรงพนันกับพระอิศวร โดยให้พญานาคขึงตนระหว่างต้นพุทราที่แม่น้ำ แล้วให้พญานาคแกว่งไกวตัวโดยพระอิศวรทรงยืนขาเดียวในลักษณะไขว่ห้าง หากเท้าพระอิศวรไม่ตกลงแสดงว่าโลกที่ทรงสร้างนั้นมั่นคงแข็งแรง ซึ่งพระอิศวรทรงชนะพนัน
พิธีโล้ชิงช้าถูกจัดขึ้นโดยเลียนแบบการพนันของพระอุมาเทวีกับพระอิศวร แต่วิธีการของการทำพิธีนั้นกลับเสี่ยงถึงชีวิตเพราะใช้คนเป็นคนโล้ ! โดยวิธีก็คือผูกเชือกกับคานเสาและโยงลงมามัดกับแผ่นไม้ที่เรียกกันว่า “กระดานโล้” แล้วให้ผู้ชายที่ได้รับเลือก 4 คนขึ้นไปยืนบนกระดาน สองคนที่หันหน้าเข้าหากันจะพนมมืออยู่กลางกระดาน ส่วนอีกสองคนที่อยู่หัวท้ายจะทำหน้าที่เป็น “คนโล้” ด้วยการโยกให้แผ่นไม้แกว่งไปมาแรงขึ้น และสูงขึ้นเรื่อย ๆ เพื่อให้คนที่อยู่หัวกระดานสามารถฉวยเงินรางวัล 1 ตำลึงที่ถูกผูกแขวนไว้กับฉัตรสูงที่ปักไว้ได้
ภาพคนที่หัวกระดานพยายามฉวยเงินรางวัล 1 ตำลึง
โดยส่วนสำคัญของพิธีนี้จะอยู่ที่คนท้ายคือจะต้องเล่นตลก พอคนหน้ากำลังจะคาบถุงเงิน คนท้ายจะแกล้งทำกระดานโล้เบี่ยงออกไปให้คนคว้าพลาดเพื่อเรียกเสียงหัวเราะจากคนดู แต่ด้วยพิธีที่ดูน่าหวาดเสียว และไม่มีระบบป้องกันอุบัติเหตุทำให้มีพราหมณ์ตกลงมาเสียชีวิตทุกปี (ตามคำบอกเล่าที่เล่าต่อ ๆ กันมา แต่ในทางประวัติศาสตร์ไม่มีการบันทึกว่ามีคนตายจากพิธีนี้แต่อย่างใด) แม้จะมีข่าวลือน่าสยดสยองแบบนี้แต่พิธีกรรมก็ยังคงดำเนินต่อไปทุกปี เพราะพวกเขามองว่าการร่วมพิธีเป็นการได้บุญอันยิ่งใหญ่
พิธีกรรมที่ถือว่าเป็นบุญอันยิ่งใหญ่
นอกจากนี้ยังมีเรื่องเล่าปากต่อปากเรื่องของวิญญาณคนโล้ที่ตกลงมาตายว่าใครคนใดที่ตกลงมาจะถูก “ฝัง” ไว้ที่ใต้ชิงช้านั้น วิญญาณจึงวนเวียนไม่ไปไหน แต่น่าจะเป็นความเข้าใจผิดเสียมากกว่า เพราะข่าวลือนี้ไม่มีบันทึกในประวัติศาสตร์เช่นกัน
ใครชอบเรื่องเล่าสนุก ๆ แบบนี้อย่าลืมกดติดตามเพจของเราได้น้าาา
- 7
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
