24 ส.ค. 2021 เวลา 05:49 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
ในโลกของเราสิ่งมีชีวิตมักจะมีการแบ่งเพศเป็นเพศชายและเพศหญิงอย่างชัดเจน (หรือที่เรียกว่าเพศผู้และเพศเมีย) เพื่อประโยชน์ในการขยายเผ่าพันธุ์
7
แต่ยังมีสัตว์บางชนิด ที่ใช้เวลาช่วงของชีวิตเป็นเพศหนึ่ง และเมื่อถึงเวลาหนึ่งก็เปลี่ยนไปเป็นอีกเพศได้ ซึ่งปรากฏการณ์แบบนี้เรียกว่า "การสลับเพศของสัตว์ที่มี 2 เพศในตัวเดียว" (ซีเควนเชียล เฮอร์แมฟรอไดติซึม : sequential hermaphroditism)
4
เราเรียกลักษณะของการมี 2 เพศในตัวเดียวว่า "กะเทย" ซึ่งปัจจุบันยังเป็นเรื่องน่าพิศวงว่า ทำไมปรากฏการณ์ลักษณะนี้จึงเกิดขึ้นได้ยากกับสัตว์ชนิดอื่น ๆ วันนี้จะพาเพลินไปชมกับสัตว์ที่เป็นกะเทยกัน ว่ามีสัตว์อะไรบ้าง
3
1. หอยทากทะเล (slipper limpet)
เป็นสัตว์ชนิดหนึ่งที่สามารถจับคู่ต่อ ๆ กันจนเป็นสายโซ่ได้ในแนวตั้งซ้อนกันเป็นชั้น ๆ โดยสามารถจับคู่ต่อกันได้ถึง 25 ตัว
2
หอยทากทะเล มีพฤติกรรมการผสมพันธุ์คล้ายทากทะเล คือ เรียงต่อกันหลาย ๆ ตัว
ซึ่งตัวที่อยู่ด้านล่างสุดมักเป็นหอยเพศเมียเสมอ และเมื่อตัวเมียที่อยู่ล่างสุดตายลง ตัวผู้ที่อยู่ถัดขึ้นมาจะเปลี่ยนเป็นเพศเมีย และตัวที่อยู่ถัด ๆ ไป ก็จะเปลี่ยนเพศต่อ ๆ กันไป
1
2. กบ (Frog) 🐸
ในกบจะมีหลายเพศ ทุกวันนี้พอถึงช่วงผสมพันธุ์ของกบเรามักจะได้ยินเสียงร้องกันระงมไปหมด ใครจะไปรู้ว่าจริง ๆ แล้วมันขาดแคลนเพศผู้มากขนาดไหน
1
(SOURCE : https://www.guitarthai.com/webboard/question.asp?QID=405446)
เพราะเหตุนี้กบหนึ่งตัวจึงสามารถเป็นได้ถึงสองเพศ เมื่อไหร่หาตัวผู้ไม่ได้ก็กลายมาเป็นตัวผู้แทนซะเลย เพื่อเป็นการดำรงเผ่าพันธุ์ของพวกมันต่อไป
3. ไส้เดือนดิน (Earthworm)
1
หรือที่นิยมเรียกสั้น ๆ ว่า "ไส้เดือน" เป็นสัตว์ที่มี 2 เพศในตัวเดียวกัน คือ ประกอบด้วยรังไข่และถุงอัณฑะ แต่มีการสืบพันธุ์แบบทั้งอาศัยเพศและไม่อาศัยเพศ
3
ไส้เดือนดินโดยปกติจะผสมพันธุ์กันในช่วงกลางคืน กระบวนการ คือ ไส้เดือนดินสองตัวมาจับคู่กัน โดยใช้ด้านท้องแนบกันและสลับหัวสลับหางกัน
การผสมพันธุ์ของไส้เดือน (SOURCE : https://ar.thpanorama.com)
นอกจากการสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศแล้วยังมีการสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเซลล์ สืบพันธุ์ด้วย เช่น กระบวนการแบ่งเป็นชิ้นเล็กและกระบวนการงอกใหม่
4. ปลาการ์ตูน (Clownfish)
1
ปลาการ์ตูนก็เปลี่ยนเพศได้น่ะ มันสามารถเปลี่ยนจากเพศเมียเป็นเพศผู้ได้ เมื่อขาดแคลนพ่อพันธุ์ และเมื่อไหร่ที่ปลาตัวเมียตายไป ตัวผู้นั้นจะเปลี่ยนเพศมาเป็นตัวเมียแทนซะเลย!! และให้กำเนิดลูกปลารุ่นต่อ ๆ ไป
(SOURCE : http://livregamejam.org)
ส่วนตัวที่ไร้เพศนั้นจะมาเป็นตัวผู้และทำการผสมพันธุ์กันต่อไป เช่นเดียวกับสัตว์ทะเลอื่น ๆ อีกมากมาย
5. ทากทะเล (sea slug หรือ Nudibranch )
ทากทะเลมีทั้งสองเพศในตัวเดียวกัน และผสมพันธุ์ข้ามตัว เมื่อถึงคราวที่ต้องผสมพันธุ์ จะจับคู่กันมากกว่า 2 ตัว โดยสามารถจับคู่ผสมพันธุ์เรียงต่อกันไปเรื่อย ๆ คล้ายสายโซ่ และอาจวนเข้าหากันจนเป็นวงกลมเลยก็ได้
1
ทากทะเลผสมพันธุ์พร้อมกันได้ครั้งละหลาย ๆ ตัวเรียงต่อกันเป็นสายโซ่ (SOURCE : https://www.ebaumsworld.com)
การเป็นกะเทยอีกรูปแบบหนึ่งที่พบมากในพวกสัตว์ทะเลที่ไม่มีกระดูกสันหลังคือ การมีเพศสลับกัน ในขณะที่มีการเจริญวัย เช่น "หอยนางรม"
1
ในระยะแรกจะเป็นตัวผู้ แต่พอเจริญวัยมากขึ้นจะกลายเป็นตัวเมีย ปลาที่อาศัยอยู่บริเวณแนวปะการังจะมีลักษณะเป็นกะเทย โดยที่เป็นตัวเมียในระยะแรก ต่อมากลายเป็นตัวผู้
การที่มีเพศสลับกันตามอายุของสัตว์นี้เป็นการคัดเลือกตามธรรมชาติ ที่บางช่วงต้องการเพิ่มประสิทธิภาพในการแพร่ขยายพันธุ์ และบางช่วงต้องการเพิ่มประสิทธิภาพในการเติบโต และแข่งขันแก่งแย่งกับตัวอื่น
การเป็นเกย์ รักเพศเดียวกันของสัตว์เหล่านี้ บางชนิดก็เกิดจากความจำเป็นต้องผสมพันธุ์กันเองก็มี เกี่ยวกับการดึงดูดเพศเดียวกันก็มี
1
และปลาอีกหลายชนิดในตู้ปลา พบว่าปลาที่เลี้ยงไว้มีการเปลี่ยนเพศได้ โดยเฉพาะเมื่อเลี้ยงแบบแยกเพศกัน ด้วยธรรมชาติของปลาเองอาจทำให้เกิดการเปลี่ยนเพศขึ้น หรืออาจเพราะมีสภาพแวดล้อม พันธุกรรม หรือขาดเพศผู้มาผสมพันธุ์กับตัวเมีย
2
(SOURCE : https://decor.mthai.com)
ส่วนปลาทะเลที่อาศัยอยู่ในดงปะการังจะพบเหตุการณ์นี้ได้มาก เช่น ในพวกปลานกขุนทอง ปลานกแก้ว ปลาทราย ปลาจาน ปลากะรัง ปลาการ์ตูน ปลาสลิดหิน ปลากุเรา และยังพบได้อีกในพวกปลาทะเลลึก
2
ทั้งนี้ ปรากฏการณ์การเปลี่ยนเพศ เกิดขึ้นได้ตามธรรมชาติในสิ่งมีชีวิตหลากหลายชนิด ตั้งแต่พืชไปจนถึงปลาบางชนิด
2
ที่มา
เรียบเรียงโดย : ครูรุ้งพาเพลิน
ภารกิจของเรา : คือการเติมความอยากรู้ของคุณด้วยการแบ่งปันข้อเท็จจริง หากคุณมีหัวข้อที่ต้องการให้เราพูดถึงและพูดคุย คอมเม้นท์ส่งข้อความถึงเราได้ตลอดเวลา 🧠
2
โฆษณา