เมื่อเร็วๆนี้มหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ ไต้หวัน (China Medical University, Taiwan) พบว่าสารสกัดเฮสเปอริดิน (Hesperidin) และเฮสเปอเรติน(Hesperetin) จากเปลือกส้มป้องกันและลดการติดเชื้อ COVID-19 ได้ ถือเป็นการยืนยันในระดับห้องปฎิบัติการคร้ังแรกหลังจากก่อนหน้านี้การศึกษาในแบบจำลองโมเลกุลหลายการศึกษาพบว่าเฮสเปอริดินป้องกันไม่ให้ไวรัส COVID -19 เข้าสู่เซลล์ได้ ทำให้สารสกัดจากส้มมีศักยภาพสูงในการพัฒนาเป็นยาป้องกันและลดการติดเชื้อได้ในอนาคตอันใกล้
เฮสเปอริดินพบส่วนใหญ่ในส่วนของเปลือกส้มชนิดต่างๆประมาณ 2-6% อยู่ในเนื้อส้มประมาณ 0.2-2.5% และอยู่ในน้ำส้มประมาณ 30-300 มก.ต่อลิตร
การศึกษาของ Guohong Albert Wu และคณะเมื่อปี 2018 พบว่าพืชสกุลส้มเกิดขึ้นบนโลกเมื่อประมาณ 12-15 ล้านปีก่อน
โดยชนิดพันธุ์ (species)ของส้มแผ่ขยายออกไปครอบคลุมเอเชียใต้ เอเชียตะวันออก และโดยเฉพาะอย่างยิ่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่มีความหลากหลายของชนิดพันธุ์และสายพันธุ์ (varieties) ของส้มมากที่สุด ประมาณ 11.6-5.3 ล้านปีที่แล้ว ในขณะที่มนุษย์สมัยใหม่ถือกำเนิดขึ้นในทวีปแอฟริกาเมื่อราว 200,000 ปีที่แล้ว
สายพันธุ์ส้มแผ่ขยายไปยังไต้หวันและญี่ปุ่นเมื่อราวๆ 5.3-3.6 ล้านปี และเดินทางไปยังทวีปออสเตรเลียเมื่อประมาณ 2.5-0.8 ล้านปีก่อน
การเคลื่อนย้ายสายพันธุ์ส้มโดยมนุษย์ น่าจะเกิดขึ้นพร้อมกับการขยายตัวของเผ่าพันธุ์ Austronesian เมื่อ 3,000-1,500 ก่อนคริสตกาล และคาดว่าพืชสกุลส้มจากเอเชียเดินทางไปถึงเมดิเตอเรเนียนเมื่อราวๆ 1,200 ปีก่อนคริสตกาลนี่เอง
สเปนเป็นผู้นำส้มไปยังทวีปอเมริกา ซึ่งส่งผลให้ปัจจุบัน บราซิล เม็กซิโก และสหรัฐ เป็นผู้ผลิตส้มรายใหญ่ของโลก นอกเหนือจากสเปน และจีน
โดยการศึกษาทางด้านพันธุศาสตร์ทำให้สามารถช่วยให้เข้าใจเกี่ยวกับแหล่งกำเนิดและพัฒนาการของส้มแต่ละชนิด/สายพันธุ์มากขึ้น โดยเบื้องต้นทำให้เข้าใจชัดเจนยิ่งขึ้นว่า ชนิดพันธุ์ดั้งเดิมของพืชสกุลส้มมีชนิดหลักๆอยู่ 5 ชนิด ได้แก่
1. ส้มโอ (Citrus maxima) ซึ่งมีแหล่งกำเนิดในประเทศไทยและเพื่อนบ้านในแผ่นดินใหญ่ของคาบสมุทรอินโดจีน
2. ส้มแมนดารินสายพันธุ์ดั้งเดิม (Citrus reticulata]) มีแหล่งกำเนิดในเอเชียตะวันออก
3. มะงั่วหรือมะนาวควาย หรือส้มโอมือ (Citrus medica) แหล่งกำเนิดน่าจะอยู่ในเอเชียใต้ โดยส้มโอมือมาจากการกลายพันธุ์ของมะงั่วอีกที
4. ส้มมิครานธา (Citrus micrantha) รูปร่างคล้ายมะกรูด แหล่งกำเนิดอยู่ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวมทั้งประเทศไทย คนไทยสมัยก่อนเรียกว่ามะกรูดหวาน
5. ส้มเปลือกหวานหรือส้มกิมจ๊อ "กัมควอท" ส้มชนิดนี้ยังถกเถียงกันยังไม่ยุติว่าเป็นสกุลเดียวกับ Citrus หรืออยู่ในสกุล Fortunella แต่การศึกษาทางพันธุศาสตร์พบว่าพืชชนิดนี้เป็นแหล่งกำเนิดส้มอีกหลายชนิด
จากแผนภาพจะเห็นว่า มะนาวคือส้มชนิดหนึ่งที่เกิดจากการผสมข้ามชนิดระหว่างมะงั่วกับส้มมิครานธา โดยแหล่งกำเนิดและการกระจายพันธุ์ของมะนาวก็อยู่ภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ส่วนมะกรูด จากการศึกษาทางพันธุกรรมคล้ายกับมะนาวประมาณ 75% และใกล้ชิดกับส้มมิครานธามาก
ส้มซ่า เป็นลูกผสมระหว่างส้มโอกับส้มแมนดาริน และเลมอนเป็นลูกผสมระหว่างมะงั่วกับส้มซ่า
ส้มแมนดารินซึ่งปัจจุบันถูกปลูกในพื้นที่จำนวนมากทั่วโลกนั้น ที่จริงแม้แต่ต้นกำเนิดที่เรียกว่า Pure Mandarin นั้นก็มีพันธุกรรมของส้มโอผสมอยู่ และตลอดวิวัฒนาการของส้มชนิดนี้มีการถ่ายทอดพันธุกรรมจากส้มโอเกิดขึ้นเป็นระยะตามแผนภาพการศึกษาทางพันธุศาสตร์ ส้มเขียวหวาน ส้มโชกุน ที่เรารู้จักกันดีก็เป็นสายพันธุ์ของส้มแมนดาริน (Citrus reticulata)
ส่วนส้มหวาน (Sweet orange) เช่น ส้มเช้ง ส้มเกลี้ยง นั้นกลายพันธุ์มาจากส้มแมนดาริน โดยเกรพฟรุ๊ตซึ่งเป็นที่นิยมมากเช่นกันในปัจจุบัน เป็นลูกผสมระหว่างส้มแมนดารินกับส้มโออีกที เป็นต้น
ปัจจุบัน ประเทศไทยปลูกส้มโอประมาณ 200,000 ไร่ ส้มเขียวหวานและมะนาวใกล้เคียงกันประมาณชนิดละ 100,000 ไร่ ส่วนพืชสกุลส้มอื่นๆ เช่น มะกรูด ส้มซ่า ฯลฯ ยังไม่มีการเก็บข้อมูล
ผลไม้สกุลส้ม อยู่ในวิถีวัฒนธรรมของเรามาตั้งแต่อดีต ทั้งในเรื่องอาหารและยา และพืชพันธุ์นี้อาจเป็นคำตอบสำหรับการเผชิญหน้ากับการระบาดของโรคร้ายมากกว่าที่เราคาดคิดก็เป็นไปได้
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
