[Bnomics] Android ระบบปฏิบัติการเปลี่ยนโลก...การตัดสินใจซื้อกิจการที่คุ้มที่สุดของ Google ทุกวันนี้ มือถือ Android เป็นที่คุ้นเคยกันทั่วโลก และการที่เราได้มี Android ใช้กันอย่างกว้างขวางแบบนี้นั้น ก็ต้องยกความด

สำรวจ
ลงทุน
คำถาม

มีบัญชีอยู่แล้ว?หรือ

•

8 ก.ย. 2021 เวลา 12:19 • หุ้น & เศรษฐกิจ

Android ระบบปฏิบัติการเปลี่ยนโลก...การตัดสินใจซื้อกิจการที่คุ้มที่สุดของ Google

ทุกวันนี้ มือถือ Android เป็นที่คุ้นเคยกันทั่วโลก และการที่เราได้มี Android ใช้กันอย่างกว้างขวางแบบนี้นั้น ก็ต้องยกความดีความชอบให้กับการควบรวมกิจการของบริษัท Google และ บริษัท Android เมื่อ 16 ปีก่อน

Android ระบบปฏิบัติการเปลี่ยนโลก...การตัดสินใจซื้อกิจการที่คุ้มที่สุดของ Google

ในบทความนี้ Bnomics จะพาทุกท่านย้อนกลับไปดูการรวมตัวของทั้งสองบริษัทนี้ ที่นับว่าเป็นหนึ่งในการรวมตัวระหว่างบริษัทที่ประสบความสำเร็จที่สุดกัน

📌 ประวัติศาสตร์ของ Android

บริษัท Android นั้นถูกก่อตั้งขึ้นในปี 2003 ที่รัฐแคลิฟอร์เนีย โดย Rich Miner Nick Sears Chris White และ Andy Rubin เป้าหมายช่วงแรกของบริษัท Android คือ การพัฒนาระบบปฏิบัติการ (Operating System) สำหรับกล้องดิจิทัล อย่างไรก็ตาม เนื่องจากขนาดของตลาดกล้องดิจิทัลนั้นเริ่มหดตัวลง ทางบริษัทจึงหันมาทำระบบปฏิบัติการสำหรับสมาร์ทโฟน เพื่อขายให้ผู้ผลิตมือถือ แทน

จุดเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ของ Android เกิดขึ้นในปี 2005 เมื่อบริษัท Google เห็นโอกาสในธุรกิจสมาร์ทโฟนและได้เข้าซื้อกิจการของ Android แต่นั่นเป็นเพียงแค่ก้าวแรกเท่านั้น เพราะหากจะขายระบบปฏิบัติการ Android ได้ บริษัทจำเป็นต้องหา

(1) ผู้ที่จะผลิตมือถือซึ่งใช้ระบบปฏิบัติการนี้ และ

(2) บริษัทเทเลคอมผู้ให้บริการเครือข่ายที่จะขายโทรศัพท์ที่ผลิตมาให้ด้วย

เนื่องจากในยุคนั้น บริษัทเครือข่ายมีอำนาจในการควบคุมการขายมือถือ ตั้งแต่การตั้งราคา ไปจนถึงการโปรโมทสินค้า (เพราะหากไม่มีเครือข่าย โทรศัพท์ก็ใช้ไม่ได้) ซึ่งในตอนนั้น การหาผู้ผลิตโทรศัพท์นั้นง่าย แต่สมาร์ทโฟนยังคงดูไม่น่าสนใจสำหรับบริษัทเครือข่าย จึงทำให้ทุกเจ้าปฏิเสธข้อเสนอของ Google

ต่อมา ในปี 2007 ทุกอย่างก็เปลี่ยนเมื่อ iPhone เปิดตัวและเซ็นสัญญาผูกขาดกับบริษัทเครือข่าย AT&T ซึ่งทำให้บริษัทเครือข่ายรายอื่นๆ กลัวว่า AT&T จะครองตลาด Google จึงใช้โอกาสนี้ในการจัดตั้งกลุ่มพันธมิตร Open Handset Alliance ซึ่งประกอบไปด้วยบริษัทที่ทำธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับโทรศัพท์มากมาย ไม่ว่าจะเป็น HTC Motorola Qualcomm หรือ T-Mobile เพื่อร่วมมือกันยับยั้งอิทธิพลของ Apple ท้ายที่สุด ในปี 2008 มือถือ Android เครื่องแรกอย่าง HTC Dream ก็ได้ถูกวางขายโดยบริษัทเครือข่าย T-Mobile

HTC Dream มือถือของ Android เครื่องแรกอย่างวางขายในปี 2008

ด้วยความที่ระบบปฏิบัติการ Android เป็นระบบเปิด ไม่เหมือนกับระบบปิดอย่าง iOS มันจึงเริ่มได้รับความสนใจจากผู้ผลิตและผู้ให้บริการเครือข่ายมากขึ้น เพราะพวกเขาไม่ต้องกลัวว่า Google จะมีอำนาจในการควบคุมมือถือ Android มากเกินไป

ต่อมาในปี 2009 ซึ่งเป็นช่วงที่ iPhone กำลังครองตลาดสมาร์ทโฟนนั้น บริษัทเครือข่าย Verizon ได้ทุ่มทุนโฆษณามือถือ Android ในฐานะตัวเลือกใหม่แทนที่ iPhone และการโฆษณานี้บวกกับราคาที่ถูกกว่า ก็ทำให้มือถือ Android เริ่มโด่งดังอย่างรวดเร็ว

📌 ทำไม Google ถึงตัดสินใจซื้อ Android?

แน่นอนว่า Google เห็นถึงโอกาสในการขยายธุรกิจหลัก คือ โปรแกรมค้นหาข้อมูลออนไลน์ (Search Engine) และธุรกิจโฆษณา เพิ่มเติมไปยังผู้ใช้มือถือจากเดิมที่เคยเจาะกลุ่มผู้ใช้คอมพิวเตอร์อย่างเดียว

แต่จากคำพยานบางช่วงในการไต่สวนคดีระหว่างบริษัท Google และ Oracle ในปี 2012 (ซึ่งเราจะไม่ลงรายละเอียด) ทำให้เราได้รู้ว่า อีกหนึ่งเหตุผลที่ Google ซื้อ Android ก็เพื่อลดอำนาจตลาดของ Microsoft ที่กำลังพัฒนาระบบปฏิบัติการ Windows เพื่อใช้บนโทรศัพท์มือถือในขณะนั้น

Eric Schmidt ผู้เป็นประธานกรรมการบริหารของ Google ได้ให้การเกี่ยวกับจุดเริ่มต้นของการซื้อบริษัท Android ว่า “…พวกเราค่อนข้างเป็นกังวลเกี่ยวกับสินค้าของ Microsoft ซึ่งมันอาจจะฟังดูแปลกในปัจจุบัน แต่ในตอนนั้นเรากังวลมากว่ากลยุทธ์การเจาะตลาดมือถือของ Microsoft จะประสบความสำเร็จ…”

นี่ทำให้เราได้เห็นว่าการซื้อ Android ไม่ได้เพียงเป็นกลยุทธ์ในการขยายธุรกิจและตลาด แต่เป็นการกีดกันคู่แข่งด้วย

📌 ทำไมการควบรวมกิจการครั้งนี้จึงถือว่าประสบความสำเร็จที่สุดสำหรับ Google?

(1) สิ่งที่เห็นได้อย่างชัดเจนคือ การรวมตัวครั้งนี้ช่วยทำให้ Google ขยายธุรกิจตัวเองได้อย่างกว้างขวาง

ทุกวันนี้ Android ก็กลายเป็นระบบปฏิบัติการที่มีสัดส่วนในตลาดสมาร์โฟนมากที่สุดในโลก แซงหน้า iOS ของ Apple ไปแล้ว (แผนภูมิ 1) โดยล่าสุด Google ได้ออกมาประกาศว่าขณะนี้มีผู้ใช้ระบบปฏิบัติการ Android มากกว่า 3,000 ล้านคนต่อเดือน

สัดส่วนตลาดระบบปฏิบัติการ (Oerating System) ทั่วโลก

(2) นอกจากนี้ การมีธุรกิจ Android จะทำให้ธุรกิจหลักของ Google ยิ่งประสบความสำเร็จมากขึ้น

การมีระบบปฏิบัติการ Android บนมือถือนั้น นอกจากจะทำให้ Google สามารถขยายฐานลูกค้าได้แล้ว ยังทำให้สามารถตั้ง Google Search ให้โปรแกรมค้นหาข้อมูลหลักบนมือถือ Android ทุกเครื่องได้ด้วย

บริษัทสมาร์ทโฟนที่รองรับ Android ณ ปัจจุบัน

ทั้งนี้ นักวิเคราะห์ธุรกิจ Kamil Franek ได้คำนวนไว้ว่า กิจการ Android ช่วยให้ Google ประหยัดเงินในการจ้างให้ผู้ผลิตสมาร์ทโฟนใช้ Google Search เป็นโปรแกรมค้นหาหลักในโทรศัพท์ของพวกเขา ซึ่งค่าใช้จ่ายส่วนนี้มีมูลค่าประมาณ 7,500 ล้านเหรียญสหรัฐฯ

นอกจากนี้ Google ยังมีชุดแอพพลิเคชันของตัวเองที่ประกอบไปด้วยแอพพลิเคชันที่เราคุ้นเคย เช่น Play Store Gmail หรือ Google Map และข้อมูลพฤติกรรมที่ได้จากผู้ใช้แอพพลิเคชันเหล่านี้ ต่างก็ช่วยให้ Google สามารถยิงโฆษณาได้ตรงกลุ่มเป้าหมายมากขึ้นด้วย

โดยในปี 2020 ที่ผ่านมา ธุรกิจโฆษณาของ Google ทำรายได้สูงถึงเกือบ 1.5 แสนล้านเหรียญ และตามคาดการณ์ของ eMarkter สัดส่วนของธุรกิจโฆษณาของ Google ในตลาดสื่อโฆษณาออนไลน์ทั่วโลกของ มีแนวโน้มแตะ 29% ภายในปี 2021 ซึ่งนี่จะทำให้ Google เป็นผู้นำในตลาดนี้

(3) อย่างสุดท้ายคือราคาที่ Google ซื้อ Android นั้นค่อนข้างถูก เมื่อเทียบกับผลตอบแทนที่ได้

อย่างในปี 2005 Google ซื้อบริษัท Android ในราคาเพียงแค่ 50 ล้านเหรียญ ซึ่งราคานี้ก็ถือว่าต่ำมากเมื่อเทียบกับราคาที่ Google ซื้อ Youtube (1,650 ล้านเหรียญ) หรือ Motorola (12,500 ล้านเหรียญ) มิหนำซ้ำการซื้อ Motorola ด้วยราคาสูงนั้นยังกลายเป็นการตัดสินใจที่ผิดพลาดครั้งใหญ่อีกด้วย เพราะในเวลาเพียงแค่สามปี Google ก็ได้ขายบริษัทนี้ให้กับ Lenovo ในราคาเพียง 2,900 ล้านเหรียญเท่านั้น

จากกรณีศึกษาครั้งนี้ จะเห็นได้ว่าความสำเร็จจากการควบรวมกิจการนั้น อาจจะขึ้นอยู่กับโชคบ้าง แต่ไม่ใช่ทั้งหมด เพราะในการทำธุรกิจอะไรก็ตามให้สำเร็จนั้น ก็ต้องมีการมองการณ์ไกล มีความกล้าในการตัดสินใจ และมีความกล้าในการริเริ่มสิ่งใหม่ๆ อย่างในเรื่องนี้ ปรากฏการมือถือ Android มาจากการรวมตัวของสองบริษัทที่มีไอเดียธุรกิจแบบใหม่และมีความกล้าที่จะลงทุนเพื่อขยายธุรกิจเดิมของตัวเอง ในบทความหน้า Bnomics จะหยิบยกการควบรามกิจการที่น่าสนใจของบริษัทใด โปรดติดตาม