Alexithymia ∙ บุคคลซึ่งไม่มีความรู้สึก(?)
คุณเคยคิดไหมว่าจะเป็นอย่างไรหากคนคนหนึ่งไม่มีความรู้สึก ไม่รู้สึกรัก ไม่รู้สึกเศร้า ไม่รู้สึกกลัว ไม่รู้สึกโกรธ และจะเป็นอย่างไรหากคนคนหนึ่งสามารถรู้สึกได้ถึงความรัก ความเศร้า ความกลัว ความโกรธ แต่เขาไม่สามารถพรรณาออกมา ไม่สามารถแยกแยะ หรือบอกให้คนอื่นรับรู้ได้ การที่ความรู้สึกของพวกเขาถูกเก็บไว้ในกล่องความลับที่ถูกปิดตายอยู่แบบนั้น พวกเขาจะทรมานแค่ไหนกัน
เราเรียกผู้ที่ไร้ซึ่งความรู้สึก และผู้ที่มีความรู้สึกแต่ไม่สามารถถ่ายทอดออกมาได้ว่า "อเล็กซิไธเมีย"
ในตอนนี้คุณกำลังยืนอยู่ตรงหน้ากล่องสี่เหลี่ยมสองใบ ใบแรกเป็นใบที่ว่างเปล่า แต่เป็นความว่างเปล่าที่ไม่มีที่สิ้นสุด เป็นกล่องที่คุณมองไม่เห็นก้นกล่อง มันลึกจนคุณเดาไม่ถูกว่าก้นกล่องมันจะไปสิ้นสุดตรงไหน ส่วนกล่องอีกใบนั้นถูกล็อกเอาไว้ด้วยแม่กุญแจอันใหญ่ คุณรู้แค่ว่ากล่องใบนี้มันหนัก และคงมีอะไรสักอย่างอัดแน่นอยู่ในนี้ คุณไม่มีทางรู้ได้เลยว่าภายในกล่องนั้นมีอะไร หากเจ้าของกล่องใบนี้ไม่ยอมเปิดกล่องให้คุณ และถ้าเขาไม่เปิดให้ นั่นก็ไม่ได้หมายความว่าเขาไม่อยากเปิดให้คุณดูเสมอไปหรอก แต่ลูกกุญแจของเขาอาจหายไปก็ได้
กล่องใบแรกที่ว่างเปล่านั้น คือจิตใจของอเล็กซิไธเมียผู้ไร้ความรู้สึก ความว่างเปล่านั้นสื่อได้ถึง "ความไม่รู้สึก" พวกเขาไม่มีความรู้สึกด้านอารมณ์เลย สาเหตุอาจเป็นเพราะภาวะซึมเศร้า ความผิดปกติของสมองส่วนอมิกดาลา หรืออาจเป็นเพราะเหตุการณ์เลวร้ายที่เกิดขึ้นในวัยเด็ก เพื่อให้เราเข้าใจกล่องใบนี้ให้มากขึ้น ผู้เขียนขอให้คุณลองสมมุติให้อเล็กซิไธเมียผู้ไร้ความรู้สึกเป็นเด็กชายคนหนึ่ง เด็กชายคนนี้กำลังมองสัตว์เลี้ยงของเขา มันเป็นลูกหมาที่แม่ของเขาให้มาในวันเกิด ลูกหมาตัวนี้กำลังสิ้นใจเพราะโดนคนใจร้ายวางยา เขามองลูกหมาตัวน้อยด้วยใบหน้าที่เรียบนิ่งและจิตใจที่เรียบเฉย เขาได้แต่ถามตัวเองว่าเขาควรจะรู้สึกยังไง เพราะตอนนี้เขาไม่รู้สึกอะไรเลย เขาควรเศร้าแบบที่คนอื่นบอกหรอ แล้วความเศร้ามันคืออะไรกันล่ะ ไม่สิ ต้องถามว่าความรู้สึกมันคืออะไรต่างหาก
และแน่นอนว่าตอนที่เด็กชายได้รับลูกหมาตัวนั้นมาในวันเกิด เขาก็ไม่ได้รู้สึกดีใจอะไร ไม่รู้สึกว่ามันน่ารัก ไม่รู้สึกรัก แต่ก็ไม่ได้รู้สึกเกลียด ภายในใจของเขามันว่างเปล่ามากเลยล่ะ ทุกครั้งที่เขาไปที่สนามเด็กเล่น สิ่งที่เด็กชายเห็นคือใบหน้าเปื้อนยิ้มของเด็กวัยเดียวกัน เสียงหัวเราะที่ดังก้อง หรือแม้แต่เสียงร้องไห้ตอนที่เด็กผู้หญิงคนหนึ่งพลัดหลงกับพ่อแม่ เขาได้แต่สงสัย ทำไมเขาถึงไม่มีรอยยิ้มบนใบหน้าบ้างล่ะ เด็กหญิงที่ร้องไห้อยู่เธอรู้สึกแบบไหน และทำอย่างไรเขาถึงหัวเราะแบบเด็กกลุ่มนั้นได้ หัวเราะและยิ้มแบบที่ออกมาจากใจจริงๆ แบบที่ไม่ต้องแกล้งฝืนเพื่อเข้าหาคนอื่น
บางคนอาจมองว่ามันเป็นโชคดีที่ไม่ต้องรู้สึกอะไรกับโลกใบนี้ เพราะเขาจะเป็นคนที่เข้มแข็ง ไม่โศกเศร้า และยึดในหลักเหตุผลสุดๆ แต่การที่ไม่มีความรู้สึกอะไรเลยนั้น นั่นหมายถึง "ไม่รู้สึกเห็นใจ"ด้วย เขาไม่เข้าใจความรู้สึกของผู้อื่น เขาไม่รู้ว่าความสงสารหน้าตาเป็นยังไง หากอเล็กซิไธเมียเติบโตขึ้นมาแบบที่ไม่ได้รับการดูแลสั่งสอน มีความเป็นไปได้สูงที่พวกเขาจะแยกผิดชอบชั่วดีไม่ได้ เขาอาจตัดสินใจก่อเหตุการณ์ที่เป็นอันตรายต่อผู้อื่น ทำให้ผู้อื่นเจ็บปวดโดยที่ตนเองไม่ได้รู้สึกอะไร แต่ในขณะเดียวกันก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าคนธรรมดาที่มีความรู้สึกก็อาจทำอันตรายต่อผู้อื่นได้เช่นกันหากนำอารมณ์แง่ลบมาครอบงำจิตใจมากเกินไป ดูเหมือนว่าอย่างหลังจะดูน่ากลัวมากกว่าเสียอีก
เด็กชายคนนี้ไร้ความรู้สึกคนนี้จำเป็นเรียนรู้เพื่อทำความเข้าใจผู้อื่น ต้องเรียนรู้ความหมายของอารมณ์ต่างๆผ่านตัวอักษร คำบอกเล่า การสังเกต เพื่อที่เขาจะได้เติบโตอยู่ในสังคมของคนที่มีความรู้สึก เขาต้องทำเหมือนว่าเขามีความรู้สึกเพื่อไม่ให้ตนเองโดดเดี่ยวในโลกที่เต็มไปด้วยอารมณ์เช่นนี้
ตอนนี้เราได้ทำความรู้จักกับกล่องใบแรกอันว่างเปล่าไปแล้ว ต่อไปนี้เรากำลังจะยื่นกล่องอีกใบให้คุณ มันไม่ใช่กล่องที่ว่างเปล่าเบาหวิวเหมือนกล่องใบที่แล้ว มันหนักอึ้งและมีสิ่งมากมายอัดแน่นอยู่ในนั้น คุณมองไม่เห็นว่าภายในคืออะไรและเปิดมันไม่ได้เพราะมันมีแม่กุญแจล็อกอยู่ กล่องใบนี้เป็นของเด็กหญิงคนหนึ่ง เด็กหญิงที่กำลังปาของเล่นใส่เพื่อนตรงหน้า คุณครูเดินเข้ามาถามเธอว่าทำไมถึงทำแบบนั้น เพื่อนคนนั้นทำให้เธอโกรธหรอ เธอตอบคุณครูได้ว่าที่เธอปาของใส่เพื่อนแบบนั้นเพราะเพื่อนคนนั้นเอาไม้บรรทัดของเธอไปหักเล่น แต่คำถามสุดท้ายที่คุณครูถามเธอว่า "เพื่อนคนนั้นทำให้เธอโกรธหรอ เธอโกรธเพื่อนใช่มั้ย" เธอตอบคำถามนี้ไม่ได้ เพราะเธอไม่รู้ว่าความรู้สึกที่อยู่ในใจเธอตอนนั้นเรียกว่าอะไร ไม่ใช่เพราะเธอเด็กเกินไปที่จะไม่รู้จักคำว่าโกรธ แต่เธอแแยกแยะไม่ได้ว่าสิ่งที่เกิดขึ้นในใจของเธอคืออะไร มีชื่อเรียกว่าอะไรบ้าง
เด็กหญิงคนนี้คืออเล็กซิไธเมียผู้ที่ไม่สามารถถ่ายทอดความรู้สึกของตนให้คนอื่นเข้าใจได้ เธอมีความรู้สึก แต่เธอไม่รู้ว่าความรู้สึกที่เธอมีนั้นเรียกว่าอะไร ความรู้สึกที่อัดแน่นอยู่ในใจเธอมันไร้ชื่อเรียก เมื่อเธอหัวเราะหรือยิ้ม เธอไม่รู้ว่านั่นเรียกว่าความสุข เมื่อเธอรู้สึกไม่พอใจเธอไม่รู้ว่าสิ่งนั้นเรียกว่าโกรธ และเธอแยกแยะไม่ได้ว่าสิ่งใดคือโกรธ เศร้า หรือรัก เธอรู้เพียงแต่เธอชอบสิ่งนี้ อยากดูแลสิ่งนี้ แต่เธอไม่รู้ว่ามันเรียกว่าความรัก มันยากที่จะตอบหากมีคนถามเธอว่าตอนนี้เธอกำลังรู้สึกอะไร หากมีคนถามคุณ คุณอาจตอบได้ทันทีเลยว่าคุณกำลังกังวล กำลังเหงา มีความสุข หรือกำลังโกรธ แต่ถ้าเป็นเด็กหญิงคนนี้ เธอไม่สามารถตอบได้
สิ่งที่เธอต้องทำคือการเรียนรู้ เรียนรู้ในสิ่งที่คล้ายกับเด็กชายที่เป็นเจ้าของกล่องใบแรก แต่แตกต่างที่เธอนั้นมีความรู้สึก แค่เธอไม่สามารถบรรยายมันออกมาได้เท่านั้นเอง และถึงเเม้ว่าเธอจะเรียนรู้ชื่อเรียกของความรู้สึกเหล่านั้น เธอก็อาจสับสนได้เหมือนกัน เพราะอารมณ์ของมนุษย์นั้นช่างหลากหลาย หลากหลายจนทำให้คนธรรมดาที่สามารถแยกแยะความรู้สึกได้ยังสับสน "ความลุ่มหลง ความรัก ความชอบ" แค่นี้ก็ค่อนข้างยากในการอธิบายแล้ว ดังนั้นสำหรับอเล็กซิไธเมีย คงไม่ใช่เรื่องง่ายเลยที่ต้องถามตัวเองทุกนาที ว่านี่คือความรู้สึกอะไร "กลัวใช่ไหม หรือแค่ตื่นเต้น?" เธอต้องถามตัวเองแบบนี้อยู่ตลอด
สาเหตุของภาวะอเล็กซิไธเมียที่ไม่สามารถถ่ายทอดและแยกแยะความรู้สึกของตนเองได้ คือการประสานงานที่ผิดปกติของสมอง อาจกล่าวได้ว่าจิตใจรู้สึกแต่สมองประมวลผลไม่ได้ คล้ายๆกับอาการที่เห็นว่าสิ่งที่อยู่ตรงหน้าเป็นสิ่งของที่ทำจากไม้ มีพนักพิง มีขาสี่ขา เอาไว้นั่ง แต่ไม่สามารถบอกได้ว่านั่นเรียกว่าเก้าอี้
อเล็กซิไธเมียนั้นเป็นภาวะที่ซับซ้อน และแยกออกได้เป็นหลายภาวะย่อย ซึ่งในที่นี้จะกล่าวถึง3ภาวะย่อย โดยผู้เขียนจะสรุปเป็นข้อๆดังบรรทัดต่อไป
1.ไม่แสดงออกความรู้สึกทางสีหน้าและอาการ เพราะไม่มีความรู้สึก (เด็กชายที่เป็นเจ้าของกล่องว่างเปล่า)
2.แสดงออกความรู้สึกทางสีหน้าและอาการได้ แต่อธิบายความรู้สึกไม่ได้ (เด็กหญิงที่เป็นเจ้าของกล่องใบหนักซึ่งถูกล็อกไว้)
3.ไม่สามารถแสดงออกความรู้สึกได้แต่มีความรู้สึก
อย่างไรก็ตามภาวะอเล็กซิไธเมียเป็นภาวะที่พบได้ไม่บ่อยนักหรือเรียกได้ว่าน้อยมากก็ได้ ข้อมูลที่เราได้นำมาถ่ายทอดเป็นข้อมูลเท่าที่ผู้เขียนจะค้นคว้าได้ ในอนาคตการวิจัย ข้อมูล อาจเปลี่ยนแปลงไป ตอนนี้เราทำได้เพียงบอกให้พวกคุณรู้ว่ามีพวกเขาอยู่บนโลกใบนี้กับเรา และทำได้เพียงหวังว่ากล่องที่ว่างเปล่าจะมีสิ่งต่างๆมาเติมเต็ม และจะเจอลูกกุญแจที่สามารถเปิดกล่องใบที่สองได้ ทำให้กล่องใบนั้นไม่อึดอัดและเป็นอิสระในที่สุด
ขอบคุณภาพจาก : https://pixabay.com/th/users/sbtlneet-3591002/
- 12
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
