🌕...จันทร์กระจ่าง กลางเดือนแปด ไหว้พระจันทร์ สมานฉันท์ รักใคร่กลมเกลียว...🌕
但愿人长久。
ขอเพียงให้เรามีชีวิตยืนยาว
千里共婵娟。
ได้ร่วมชมดวงจันทร์แม้อยู่ห่างกันพันลี้
苏轼。宋朝
ซูซื่อกวีเอกสมัยราชวงศ์ซ่ง
🎑เทศกาลไหว้พระจันทร์มีชื่อทางการภาษาจีนว่า "中秋节" สำเนียงแต้จิ๋วออกเสียงว่า "ตงชิวโจ็ยะ" ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ กลางเดือนแปดตามปฏิทินจีน มักเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า "八月节" (สำเนียงแต้จิ้ว : โป๊ยะง็วยะโจ๊ยะ) ซึ่งหมายถึงเทศกาลเดือนแปด🎑
ในเทศกาลไหว้พระจันทร์นี้ทุกคนต้องกลับไปอยู่พร้อมหน้ากันที่บ้าน จึงมักนิยมเรียกกันว่า "团圆节 : เทศกาลชุมนุมพร้อมหน้า" มีพระจันทร์เต็มดวงสุกสกาวเป็นสัญลักษณ์ความกลมเกลียวของคนในครอบครัว กิจกรรมหลักในวันนี้คือไหว้พระจันทร์ (拜月节 : เทศกาลไหว้พระจันทร์) ปัจจุบันในจีนเกือบทุกถิ่น ไต้หวัน ฮ่องกง เทศกาลนี้นับได้ว่าเป็นเทศกาลใหญ่เป็นอันดับสอง รองจากเทศกาลตรุษจีนเท่านั้น✨🎆
คำว่า 中秋 ปรากฏครั้งแรกในคัมภีร์โจวหลี่ (จารีตราชวงศ์โจว) ซึ่งเป็นวรรณกรรมในยุคจั้นกั๋ว ความว่า
...."ทิวาแห่งวันกลางฤดูวสันต์ (中春)ตีกลองประโคมดนตรีไพเราะรับอากาศร้อน ราตรีแห่งวันกลางฤดูสารท (中秋) รับอากาศหนาวด้วยการประโคมดนตรีเช่นเดียวกัน"....🌨❄
สมัยโบราณยุคราชวงศ์เซี่ย ซาง โจว การไหว้พระจันทร์เป็นราชกิจของโอรสสวรรค์และสามนตราชเจ้าผู้ครองแคว้นเท่านั้น แต่ไม่พบหลักฐานเรื่องงานไหว้พระจันทร์ของชาวบ้าน จนกระทั่งยุคราชวงศ์เหนือ-ใต้ ในหนังสือจิงฉู่ซุ่ยสือจี้ (บันทึกวันเทศกาลถิ่นจิงฉู่) ได้กล่าวถึงการไหว้พระจันทร์เดือนแปด รวมอยู่กับงานชิวเส้อ มีใจความว่า
..."ปักษ์ชิวเฟิน เอาสัตว์พลีกรรม (牲) ไหว้เทพเส้อ ของไหว้มากกว่าของไหว้พระจันทร์เดือนจ้งชิว (เดือนแปด) ไหว้เส้อเสร็จแล้วเอาของไหว้แบ่งกันกินทั้งหมู่บ้าน ทั่วทั้งวงศ์ตระกูล"....👨👩👧👦
เทศกาลจงชิวปรากฎชัดแพร่หลายในสมัยราชวงศ์ถัง และกลายเป็นเทศกาลของรัฐในสมัยราชวงศ์ซ่ง โดยซ่งไท่จง (พ.ศ.1519-1540) จักรพรรดิองค์ที่ 2 ของราชวงศ์ซ่งได้มีพระราชโองการประกาศให้วันขึ้น 15 ค่ำ กลางเดือนแปดนั้นเป็นเทศกาลจงชิว มีการบันทึกเรื่องเทศกาลนี้ว่าแพร่หลายทั่วทุกที่ ทุกชนชั้น มีการจัดกิจกรรมเฉลิมฉลองสนุกสนานกันทั้งคืน ที่สำคัญคือการเที่ยวชมจันทร์และไหว้พระจันทร์ ซึ่งอนุมานได้ว่าขนมไหว้พระจันทร์ก็น่าจะเกิดขึ้นในสมัยนี้ด้วยเช่นกัน 🥮🥮
ถึงสมัยราชวงศ์หยวน เทศกาลไหว้พระจันทร์ก็มีความสำคัญมากยิ่งขึ้น ราชสำนักหยวนซึ่งเป็นชาวมองโกลนั้นรับเอาวัฒนธรรมดังกล่าวไปด้วย แต่ห้ามมิให้มีเทศกาลชิวเส้อ ชาวฮั่นจึงใช้วันไหว้พระจันทร์ในการชุมนุมนัดหมายแทน ดังมีตำนานเล่าว่าคนจีนเขียนหนังสือนัดหมายลุกฮือเพื่อล้มล้างราชวงศ์หยวน โดยสอดไปในไส้ขนมไหว้พระจันทร์ซึ่งแต่ละบ้านนำไปมอบให้กัน จนทำให้สามารถกู้ชาติจากมองโกลและตั้งราชวงศ์หมิงซึ่งปกครองโดยชาวฮั่นได้สำเร็จในที่สุด🇨🇳🇨🇳
ตำนานสุดคลาสสิคที่เกี่ยวข้องกับเทศกาลไหว้พระจันทร์คงหนีไม่พ้นเรื่องราวของเทพธิดาแห่งดวงจันทร์นาม ฉางเอ๋อร์ (嫦娥) 🧝♀️🧚 โดยมีเรื่องเล่าว่า
...."ฉางเอ๋อ เป็นคนรักของโฮวอี้ ซึ่งเป็นนักยิงธนูแห่งสวรรค์ ในยุคพระเจ้าเหยา ดวงอาทิตย์พร้อมกันส่องแสงอย่างสนุกสนานพร้อมกันถึง 10 ดวง ยังความเดือดร้อนแก่ผู้คนบนโลกมนุษย์อย่างมาก เง็กเซียนฮ่องเต้จึงมีบัญชาให้โฮวอี้ไปจัดการ ด้วยความคะนองโฮวอี้จึงใช้ธนูยิงดวงอาทิตย์ตกลงไปถึง 9 ดวงด้วยกัน เป็นการกระทำเกินกว่าเหตุ จึงมีบัญชาให้เนรเทศโฮวอี้และฉางเอ๋อลงไปอยู่บนโลกมนุษย์ เฉกเช่นมนุษย์ธรรมดาทั่วไป ทั้งคู่จึงตกลงกันที่จะไปใช้ชีวิตอยู่บนโลกเช่นมนุษย์ธรรมดาทั่วไป แต่โฮวอี้ได้ใช้ฝีมือยิงธนูปราบปรามสัตว์ร้ายต่าง ๆ ราบคาบจนผู้คนยกย่องให้เป็นผู้นำ โฮวอี้ลำพองใจจนลืมตัว
ฉางเอ๋อสังเกตเห็นการเปลี่ยนไปอันนี้ แต่มิอาจทัดทานได้ วันหนึ่ง โฮวอี้ได้น้ำอมฤตมาจากเจ้าแม่หว่างมู่ หากใครได้ดื่มกินแล้วจะมีชีวิตเป็นอมตะ เป็นหนุ่มสาวตลอดไป แต่โฮวอี้ได้ถูกเฟิงเมิ่ง ชายผู้แอบอิจฉาเขามาตลอดดักยิงตายที่หน้ากระโจมที่พัก ส่วนฉางเอ๋อเศร้าโศกเสียใจต่อการตายของโฮวอี้ และนางก็ได้ดื่มน้ำอมฤตนี้แต่เพียงผู้เดียว และเหาะกลับไปยังดวงจันทร์เหมือนเดิม แต่เพียงผู้เดียวด้วยความเศร้าสร้อย ซึ่งเรื่องราวของนางเป็นส่วนหนึ่งที่เป็นที่มาของเทศกาลไหว้พระจันทร์ในคืนวันเพ็ญเดือน 8 แต่อย่างไรก็ดี เรื่องราวเกี่ยวกับนางก็มีแตกต่างกันออกไป เช่น ดั้งเดิมฉางเอ๋อมิใช่เทพธิดา แต่เป็นมนุษย์ธรรมดาบนโลก เป็นต้น"...🫂🫂
นอกจากนี้ยังมีเรื่องราวเกี่ยวเนื่องกับดวงจันทร์ในเทศกาล中秋节 อีกมากมาย อาทิ คางคก กระต่าย ต้นกุ้ยฮวากับอู๋กัง เรื่องพระเจ้าถังเสวียนจงประพาสดวงจันทร์ รวมทั้งตำนานขนมไหว้พระจันทร์ เป็นต้น ต่างเป็นเรื่องราวที่ล้วนเกี่ยวข้องกับเทศกาลไหว้พระจันทร์แทบทั้งสิ้น หรือแม้กระทั่งสำนวนจีนที่ว่า "หักได้กิ่งกุ้ยฮวาในดวงจันทร์" ที่มาจากตำนานเรื่องอู๋กังฟันต้นกุ้ยฮวา สำนวนดังกล่าวนิยมเรียกผู้ที่สอบได้จองหงวน เนื่องจากในอดีตมักสอบกันในเดือนแปด🧑🎓👩🎓
👨👩👧👦🇨🇳คนจีนถือเอาเดือนเพ็ญเป็นสัญลักษณ์ของความบริบูรณ์ครบครันของคนในครอบครัว ฉะนั้น ...คืนจงชิวเดือนเพ็ญไม่แหว่งเว้า ควรกลับบ้านเราอยู่พร้อมหน้า... จึงถือได้ว่าวันไหว้พระจันทร์เป็น "วันครอบครัว" ของจีน...
Cr. By : เทศกาลจีนและการเซ่นไหว้ ของ ถาวร สิกขโกศล
Cr. Pic by : weibo
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
