11 ต.ค. 2021 เวลา 09:01 • ประวัติศาสตร์
“สยามรัฐพิพิธภัณฑ์”
Expo นานาชาติงานแรกของสยาม
ธรรมเนียมการจัดแสดง “มหกรรม” เพื่อแสดงความก้าวหน้า หรือสิ่งของแปลกใหม่นี้เกิดขึ้นครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2394 ที่ สวนสาธารณะไฮด์ปาร์ค คริสตัลพาเลซ กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ โดยมีการนำสิ่งของจากประเทศอื่นๆ มารวมจัดแสดงในลักษณะของมหกรรมนานาชาติ (International Exhibition)
สยามเองก็เคยไปร่วมงานในลักษณะดังกล่าวเช่นกัน สมัยรัชกาลที่ 5 สยามส่งสิ่งของไปร่วม Paris EXPO 1900 (The Paris Exposition Universelle of 1900 ) หรือ งานแสดงสินค้านานาชาติที่ปารีส พ.ศ. 2443
หลังจากสงครามโลกครั้งที่ 1 (2457-2461) จบสิ้นลง เกิดวิกฤติทางเศรษฐกิจขึ้นทั่วโลก สยามก็ได้รับผลกระทบเช่นกัน พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระราชปรารภที่จะแก้ไขวิกฤตการณ์ดังกล่าว ด้วยการจัดงานแสดงสินค้าครั้งใหญ่และครั้งแรกของประเทศ เพื่อส่งเสริมการพาณิชย์ และเกียรติภูมิของสยามประเทศให้ขจรขจายไปในสากล ตามแบบที่นานาอารยประเทศ เช่น อังกฤษ ฝรั่งเศส และสหรัฐอเมริกาได้จัดขึ้น เพื่อช่วยให้กระแสเศรษฐกิจการเงิน หมุนเวียนดีขึ้น
ภาพมุมสูง สวนลุมพินี สถานที่จัดงานสยามรัฐพิพิธภัณฑ์
เมื่อมีพระราชดำริดังนั้น จึงพระราชทานที่ดินส่วนพระองค์ ประมาณ 360 ไร่ บริเวณทุ่งศาลาแดง ให้เป็นสมบัติของชาติ พร้อมทั้งพระราชทานนามพื้นที่ดังกล่าวว่า “สวนลุมพินี” เพื่อจัดงาน “สยามรัฐพิพิธภัณฑ์” (The Siamese Kingdom Exhibition) ถือเป็นงานใหญ่มาก นอกจากเพื่อนําเสนอความเจริญของสยามในด้านต่างๆ แล้วยังเป็นการเฉลิมฉลองวโรกาสที่พระองค์ทรงครองสิริราชสมบัติครบ 15 ปี เสมอด้วยรัชพรรษาในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยอีกด้วย
1
ในการจัดงานครั้งนี้ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพระยายมราช (ปั้น สุขุม) เป็นสภานายกของคณะกรรมการจัดงาน เจ้าพระยารามราฆพ (หม่อมราชวงศ์เฟื้อ ฟังบุญ) ทําหน้าที่อุปนายก กำหนดจัดงานในฤดูหนาว ของพุทธศักราช 2468
นอกจากงานสยามรัฐพิพิธภัณฑ์ที่คาดว่าจะทำให้เกิดรายได้แล้ว การเลือกใช้ทุ่งศาลาแดงเป็นสถานที่จัดงาน ยังช่วยให้กรุงเทพมหานครขยายตัว จากเดิมที่มีศูนย์กลางความเจริญอยู่บริเวณรอบเกาะรัตนโกสินทร์ การสร้างสวนลุมพินีเพื่อแสดงสยามรัฐพิพิธภัณฑ์ ทำให้เกิดสาธารณูปโภคพื้นฐานขึ้นรองรับความเจริญแผ่ขยายออกไปยังพื้นที่ชั้นนอกมากขึ้น
แต่แล้วเหตุการณ์ไม่คาดฝันก็เกิดขึ้น เมื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จสวรรคต ในวันที่ 25 พฤศจิกายน เป็นเหตุให้งานสยามรัฐพิพิธภัณฑ์ถูกยกเลิกไป คงเหลือแต่อนุสรณ์ 2 ประการ ได้แก่ สวนลุมพินี ซึ่งได้ทรงพระมหากรุณาพระราชทานไว้ โดยทรงพระราชดำริไว้ตั้งแต่ต้นแล้วว่า เมื่อเสร็จงานจะได้จัดเป็นสวนสาธารณะสำหรับประชาชน และ หนังสือที่ระลึก สยามรัฐพิพิธภัณฑ์ สวนลุมพินี พระพุทธศักราช 2468 ซึ่งจัดพิมพ์แล้วเสร็จภายหลัง จากเสด็จสวรรคต
หนังสือที่ระลึก สยามรัฐพิพิธภัณฑ์ 2468
📌📌📌 ในโอกาสที่สยามจัดงาน “สยามรัฐพิพิธภัณฑ์” กรมไปรษณีย์โทรเลขจึงจัดทำแสตมป์ชุดนี้ขึ้นเพื่อเป็นที่ระลึก แต่พระองค์ทรงพระประชวร และเสด็จสวรรคตเสียก่อน งานดังกล่าวจึงยุติลง ทำให้แสตมป์ชุดนี้ไม่ได้ออกจำหน่าย แต่ต่อมาภายหลังก็ถูกนำมาใช้เป็นค่าธรรมเนียมธนาณัติ ค่าโทรเลข และค่าฝากส่งสิ่งตีพิมพ์จำนวนมาก
ส่วนการพิมพ์ทับของแสตมป์ชุดนี้จะใช้แสตมป์ชุดอากาศไปรษณีย์ชุดแรกมาแก้ด้วยหมึกแดง และหมึกน้ำเงิน โดยพิมพ์ทับทั้งชุดด้วยข้อความ “สยามรัฐพิพิธภัณฑ์ ๒๔๖๘” ที่โรงพิมพ์ของกรมพระคลังมหาสมบัติ กระทรวงการคลัง
1
แสตมป์ชุด สยามรัฐพิพิธภัณฑ์ 2468 (ครบชุด 8 ดวง)
จำนวนที่พิมพ์ทับ คือชนิดราคาละ 100,000 ดวง ซึ่งถือว่าน้อยครับ ทำให้เป็นที่หมายปองของเหล่านักสะสมครับ
ราคาประเมินนั้นแบบยังไม่ใช้นั้นเกือบครึ่งแสนกันเลย แน่นอนว่า แพงๆ แบบนี้ผมไม่มีหรอกครับ 😁😁😁
ขอบคุณครับ…
โฆษณา