มอง 45 ปี 6 ตุลาฯ 2519 ด้วยบริบทการเมืองโลก
6 ตุลาฯ 2519 ในความทรงจำที่จริงๆแล้วก็ไม่ได้มีความทรงจำกับเหตุการณ์เพราะมันเกิดขึ้นก่อนฉันจะเกิดตั้งเกือบ 2 ปี แต่ด้วยความที่เป็นคนสนใจเรื่องสังคมศาสตร์และประวัติศาสตร์มาตั้งแต่ยังเป็นเด็ก ก็เลยได้รับรู้ข้อมูลอยู่บ้างผ่านหนังสือและการพูดคุยกับครูอาจารย์
จนกระทั่งได้มาสัมผัสกับนิทรรศการครบรอบ 20 ปีที่หอประชุมใหญ่ธรรมศาสตร์เมื่อครั้งที่ขึ้นมาเรียนพิเศษเพื่อเตรียมเอ็นทรานซ์ เป็นสัมผัสแรกที่ได้เห็นภาพและการจัดแสดงอะไรหลายอย่างด้วยตาตัวเอง ก็รู้สึกว่ามันเป็นอะไรที่โหดร้ายทารุณเสียจนไม่อยากเชื่อว่ามันเคยเกิดขึ้นจริงๆ
mindset ของเด็กบ้านนอกที่มีความรู้เพียงแค่ชั้นมัธยมปลาย ก็เข้าใจว่าเป็นเรื่องของการปราบปรามนักศึกษาและประชาชนที่เรียกร้องความถูกต้องและประชาธิปไตย 14 ตุลาฯ 2516 คือชัยชนะของประชาชน ที่มีต่อผู้มีอำนาจรัฐที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนาน ส่วน 6 ตุลาฯ 2519 คือความพ่ายแพ้ของผู้ชนะในวันนั้นต่อผู้แพ้ในวันนั้นที่กลับมาทวงคืนอำนาจ
เมื่อโตขึ้น เก็บข้อมูลมากขึ้น ทั้งหนังสือและสื่อภาษาไทยและภาษาอังกฤษ ก็ทำให้มุมมองของตัวเองที่มีต่อเหตุการณ์นี้กว้างขึ้นไปด้วย เมื่อเอาบริบทของการเมืองโลกในยุคสงครามเย็นเข้ามาทำความเข้าใจกับเหตุการณ์นี้ ภาพของการเมืองโลกมันก็ทาบทับการเมืองไทยเข้ากันอย่างพอดี
2516 - 2519 คือช่วงเวลาที่ระบอบคอมมิวนิสต์กำลังเบ่งบานอย่างเต็มที่ มีการปะทะกันของความคิดและอุดมการณ์ทางการเมืองระหว่างโลกเสรีและคอมมิวนิสต์ไปทั่วโลก ยุโรปตะวันออก ก็มีหลายประเทศที่เป็นคอมมิวนิสต์ ประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เองก็ค่อยๆล้มครืนลงและเปลี่ยนระบอบการปกครองเป็นคอมมิวนิสต์ไปทีละประเทศตามทฤษฎีโดมิโน่ที่เริ่มต้นขึ้นในช่วงปี 1950 ไปจนถึงราวๆ ปี 1980
ชัยชนะของกองทัพประชาชนที่มีเหนือพรรคก๊กมินตั๋นจนเจียง ไค เช็ค ต้องหนีไปเกาะฟอร์โมซา และ เหมา เจ๋อ ตุง ครองจีนแผ่นดินใหญ่ เวียตนามเหนือรบชนะอเมริกันและสลายเส้นขนานที่ 17 และ โฮ จิ มินต์ รวมชาติภายใต้ระบอบคอมมิวนิสต์ได้สำเร็จ ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ล่มสลายในลาว และเปลี่ยนประเทศเป็นคอมมิวนิสต์ การยึดพนมเปญของ Khmer Rouge ขับไล่ ลอน นอล ออกไปสำเร็จ และเปลี่ยนประเทศเป็นคอมมิวนิสต์
โดมิโน่กระดานนี้ที่มหาอำนาจที่อยู่กันคนละขั้วเป็นผู้เล่นด้วยการอยู่เบื้องหลังค่อยๆล้มลงทีละตัว และดูเหมือนว่าสหภาพโซเวียตและจีนกำลังได้เปรียบสหรัฐอเมริกาไปทุกประตู ในขณะที่อดีต French Indochina ทางตะวันออกของไทยล้มไปหมดแล้ว ทางใต้เองก็ใช่ว่าจะสงบ ไทยเรารบกับโจรจีนคอมมิวนิสต์อยู่ตลอดเวลา โดมิโน่ตัวสุดท้ายที่สหรัฐอเมริกาถืออยู่ก็คือไทยเรานี่ไง
สหรัฐอเมริกาจึงให้ความช่วยเหลือไทยในการต่อสู้กับระบอบคอมมิวนิสต์ที่ล้อมรอบไทยอยู่ไงครับ อย่าลืมนะครับว่าตอนนั้นคือ ป่าล้อมเมือง Maoist เบ่งบานอยู่ในชนบท Leninist เฟื่องฟูอยู่ในกลุ่มปัญญาชน คอมมิวนิสต์มีอยู่จริงในประเทศเรียบร้อยแล้ว เรามีโจรจีนคอมมิวนิสต์ที่ถอยร่นขึ้นมาจากมาเลเซีย เรามีฐานที่มั่นคอมมิวนิสต์บนเทือกเขาหลายแห่งทั่วทุกภูมิภาคของประเทศ เรามีวันเสียงปืนแตกที่นครพนม 11 ปี ก่อน 6 ตุลาฯ 2519 ใช่ครับ รัฐไทยรบกับคอมมิวนิสต์มานานแล้ว
รัฐบาลทหารที่นำโดย จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ เข้ามาปกครองประเทศตั้งแต่ช่วงปี 2500 อันเป็นการยุติอำนาจและบทบาททางการเมืองของคณะราษฎรอย่างเป็นทางการ และเริ่มต้นการมาถึงของกลุ่มอนุรักษนิยมฝ่ายขวาแล้วสืบทอดอำนาจต่อกันมาเป็นทศวรรษจนมาถึง จอมพลถนอม กิตติขจร ได้ก็เพราะมีลูกพี่ใหญ่อย่างสหรัฐอเมริกาหนุนหลังอยู่นี่แหละ ช่วงเวลา 14 ปี มันก็ยาวนานพอที่จะทำให้ความอดทนอดกลั้นมันถึงที่สุด แล้ว 14 ตุลาฯ 2516 ก็เกิดขึ้น
กลุ่มขั้วอำนาจเดิมก็หลบไปเลียแผลอยู่ 3 ปี ก็พยายามกลับมาทวงอำนาจที่เคยมีคืน ประชาธิปไตยเบ่งบานอยู่ในประเทศไทยได้เพียงไม่นาน แล้ว 6 ตุลาฯ 2519 ก็เกิดขึ้น แต่มันไม่ได้เกิดขึ้นอย่างทันทีทันใด มีเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นก่อนในประเทศและปัจจัยจากภายนอกเข้ามาผสมจนเกิดวันที่ไม่น่าเชื่อว่ามันจะเกิดขึ้นได้ในเมืองไทยในที่สุด
การสูญเสียโดมิโน่ 3 ตัวในอดีต French Indochina ของสหรัฐอเมริกา ทำให้การเผชิญหน้ากันระหว่างสองขั้วทางการเมืองโลกทวีความรุนแรงมากขึ้น ในเมื่อฝ่ายซ้ายที่ได้รับการสนับสนุนจากพี่ใหญ่อย่างจีนในชนบทและสหภาพโซเวียตในหมู่ปัญญาชนได้ ฝ่ายขวาในไทยเองก็มีสหรัฐอเมริกาเป็นตัวหนุนหลัง กลุ่มมวลชนหลายกลุ่มได้ถูกจัดตั้งขึ้น ไม่ว่าจะ กระทิงแดง นวพล ไปจนถึงลูกเสือชาวบ้าน ต่างก็เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการต่อสู้ของฝ่ายขวาทั้งสิ้น
มองให้ดีสิครับว่าบริบทของ สงครามเย็น มันคืออะไร มันคือสงครามตัวแทนของมหาอำนาจที่มีจุดยืนแตกต่างกันในทางการเมืองใช่ไหม ลองเอาบริบทนี้มาครอบลงบนบริบททางการเมืองไทยในช่วงนั้นดูสิ ถ้าเวียดนามเหนือกับเวียดนามใต้คือสงครามตัวแทน ถ้า ลอน นอล มีสหรัฐอเมริกาหนุนหลัง พอล พต ก็มีจีนและสหภาพโซเวียตหนุนหลังเช่นกัน
อย่าลืมนะครับว่าฝ่ายซ้ายอย่าง Maoist และ Leninist ก็มีอยู่ในไทยแล้วเช่นกัน เมื่อมีซ้ายก็ต้องมีขวา ซ้ายเบ่งบานอยู่ในกลุ่มปัญญาชนและคนชนบท ขวาคือผู้มีอำนาจรัฐและกลุ่มมวลชนที่จัดตั้งกันมาอย่างเป็นระบบ เดิมพันครั้งนี้ใหญ่หลวงมาก เพราะถ้าฝ่ายซ้ายชนะ นั่นหมายถึงการเปลี่ยนแปลงชนิดพลิกฟ้าคว่ำแผ่นดิน แล้วขวาจะยอมเหรอครับ
นิสิตนักศึกษาที่อยู่ในธรรมศาสตร์ในเช้ามืดวันที่ 6 ตุลาฯ 2519 นั้น ฉันเชื่อครับว่าไม่ใช่ทุกคนหรอกที่มีอุดมการณ์ซ้ายจัด หลาย 10 หลาย 100 คนหรืออาจจะเป็นหลาย 1000 คนที่เข้ามาชุมนุมเพียงเพราะไม่อยากให้ระบอบเผด็จการทหารที่เริ่มต้นด้วยการกลับมาของสามเณรถนอมกลับมามีอำนาจอีก แต่คนเหล่านั้นอยู่ภายใต้การนำของกลุ่มปัญญาชนฝ่ายซ้ายที่ได้รับการสนับสนุนอย่างเป็นระบบจากพี่ใหญ่ค่ายคอมมิวนิสต์
เจ้าหน้าที่รัฐและมวลชนจัดตั้งฝ่ายขวาที่มีสหรัฐอเมริกาหนุนหลังอย่างเป็นระบบเช่นกันจึงเข้าทำการล้อมปราบ การทำทารุณกรรมต่อทั้งคนที่ยังมีชีวิตและศพมันเกิดขึ้นก็เพราะการล้างสมอง ผ่านการโฆษณาชวนเชื่อมาอย่างยาวนาน บวกกับการปลุกระดมอย่างบ้าคลั่งผ่านสื่อของรัฐ เมื่อมองคนที่อยู่ฝ่ายตรงกันข้ามว่าเป็นศัตรูที่ต้องประหัตประหารและทำลายล้าง เพราะถ้าเอาไว้ ไอ้พวกนี้มันจะเปลี่ยนประเทศเป็นคอมมิวนิสต์ มันถึงเกิด 6 ตุลาฯ 2519 ขึ้นไงล่ะ
กลุ่มอำนาจเดิมที่สืบทอดอำนาจต่อกันมาตั้งแต่ปี 2500 ก็มีสหรัฐอเมริกาหนุนหลัง การหลุดจากอำนาจในปี 2514 ก็เท่ากับว่าเบี้ยบนกระดานสงครามเย็นหายไปตัวนึง จึงต้องมีการพยายามเอาเบี้ยตัวนั้นกลับขึ้นมาบนกระดานให้ได้ ในปี 2519 ในขณะที่อีกค่ายนึงก็พยายามจะยึดและเปลี่ยนกระดานนี้ให้เป็นของตัวเองผ่านปัญญาชนในเมืองและชาวบ้านในชนบท
และเมื่อเหตุการณ์จบลงในตอนสายของวันที่ 6 ตุลาฯ 2519 กลุ่มขวาจัดก็ได้รับชัยชนะด้วยการทำรัฐประหารและรักษาอำนาจรัฐไว้ในมือได้ต่อไป ส่วนฝ่ายซ้ายที่พ่ายแพ้ก็แตกกระสานซ่านเซ็น มีทั้งเสียชีวิต ทั้งถูกจับเข้าคุก ทั้งหนีจากเมืองเข้าป่า จับอาวุธขึ้นสู้กับรัฐต่อไปโดยเข้าร่วมกับพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทยที่มีอยู่ก่อนนานแล้ว สรุปว่ากระดานนี้สหรัฐอเมริกามีชัยเหนือสหภาพโซเวียตและจีนด้วยการหยุดโดมิโน่ตัวที่สี่แห่ง Southeast Asia ไม่ให้ล้มครืนลงได้ในที่สุด
จะวีรชนหรือไม่ใช่วีรชน จะเป็นคนที่รอดชีวิตมาเล่าเรื่องราวในวันนั้นให้ฟัง จะเป็นคนที่เสียชีวิตในวันนั้น จะเป็นคนที่หนีเข้าป่าแล้วกลับออกมาเมื่อคำสั่งที่ 66/2523 ที่ออกมาในสมัย พลเอกเปรม ติณสูลานนท์ มีผลบังคับใช้ จะเป็นเจ้าหน้าที่รัฐที่มีส่วนร่วมในธรรมศาสตร์เช้าวันนั้น จะเป็นผู้กุมอำนาจรัฐ จะเป็นผู้ทำรัฐประหารในเย็นวันนั้น ทุกคนล้วนตกเป็นเบี้ยในกระดานทางการเมืองโลกที่มีผู้เล่นตัวจริงเป็นขาใหญ่ที่เล่นมาแล้วหลายกระดานในหลายภูมิภาคของโลกที่ขาใหญ่สลับกันเป็นผู้แพ้และผู้ชนะทั้งสิ้น
อ้างอิง :
- Cold War Southeast Asia ; by Malcolm H. Murfett
- Communist states in the 20th century ; by Steve Phillips , Ben Gregory , By Nigel Bushnell
- Where Great Powers Meet : America and China in Southeast Asia ; by David Shambaugh
- 6 ตุลาฯ เราคือผู้บริสุทธิ์ ; โดย กลุ่มผดุงธรรม
- 6 ตุลาฯ ลืมไม่ได้ จำไม่ลง ; โดย ธงชัย วินิจจะกุล
- ตุลาฯ สังคม - รัฐไทย กับความรุนแรงทางการเมือง ; โดย ชาญวิทย์ เกษตรศิริ / ธำรงศักดิ์ เพชรเลิศอนันต์
- หลัง 6 ตุลาฯ ว่าด้วยความขัดแย้งทางความคิดระหว่างขบวนการนักศึกษาและพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย ; โดย สุธาชัย ยิ้มประเสริฐ
- เกิดเดือนตุลาฯ ; โดย สุธรรม แสงประทุม
- 8
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
