สำนักงานกฎหมายระดับโลก Baker McKenzie มีชื่อปรากฏอยู่ในการเปิดเผยเอกสาร Pandora Papers ของกลุ่มนักข่าวสืบสวนนานาชาติ (International Consortium of Investigative Journalists-ICIJ) ที่กำลังเป็นข่าวร้อนแรงไปทั่วโลกอยู่ตอนนี้
ขอขอบคุณภาพประกอบจาก icij.org
เมื่อครั้งมีการเปิดเผย Panama Papers เมื่อปี 2016 บรรดาคดีที่ถูกเปิดเผยก็เกี่ยวพันกับสำนักงานกฎหมายเช่นเดียวกัน มีสำนักงานกฎหมายเป็นศูนย์กลางใหญ่ชื่อ Mossack Fonseca ตั้งอยู่ในประเทศปานามา
Mossack Fonseca เคยเป็นสำนักงานใหญ่อันดับ 4 ของโลกในการให้บริการกฎหมายทางการเงินนอกอาณาเขต (offshore financial services) ตลอดระยะเวลาของสำนักงานกฎหมายนี้ได้จดทะเบียนบริษัทตามเกาะต่างๆ (offshore company) เพื่อผลประโยชน์ทางภาษีของลูกความไปกว่า 300,000 บริษัท
Mossack Fonseca มีสำนักงานสาขาในต่างประเทศ 44 แห่ง เช่น จีน สหรัฐอเมริกา สวิตเซอร์แลนด์ หรือแม้แต่ประเทศไทยก็มีอยู่ที่ตึกอับดุลราฮิม ถนนพระราม 4
บริษัทเริ่มมาเป็นข่าวและเป็นที่สนใจของคนทั้งโลกก็เมื่อ ICIJ เปิดเผยเอกสาร Panama Papers โดยในเอกสารดังกล่าวเปิดเผยว่า Mossack Fonseca เกี่ยวพันกับการเลี่ยงภาษีของนักการเมือง นักธุรกิจ และคนดังๆ อีกมากมาย
การเปิดเผยของ Panama Papers ทำให้เกิดมีการสอบสวน Mossack Fonseca โดยรัฐบาลของหลายประเทศ ในวันที่ 14 มีนาคม 2018 Mossack Fonseca ก็ประกาศปิดตัวลงอันเป็นผลมาจากการเปิดเผยดังกล่าว
ต่อมาก็มีหนังสือเกี่ยวกับเรื่อง Panama Papers ออกจำหน่ายชื่อ Secrecy World: Inside the Panama Papers Investigation of Illicit Money Networks and the Global Elite เขียนโดย Jake Bernstein ออกมา ก็มีคนเอาเนื้อหาของหนังสือไปสร้างเป็นภาพยนตร์เรื่อง The Laundromat กำกับโดย Steven Soderbergh ออกฉายในปี 2019 และฉายบน Netflix ในปีเดียวกัน
Mossack Fonseca ได้มาฟ้อง Netflix หลังจากที่นำออกฉายได้ไม่นานในหลายข้อหา คือ หมิ่นประมาท ละเมิดต่อความเป็นส่วนตัว (privacy) รวมทั้งการทำให้เครื่องหมายการค้าเสื่อมค่า และการโฆษณาโดยข้อความอันเป็นเท็จ
Netflix ให้การต่อสู้ว่า การกระทำของตนได้แสดงต่อสาธารณชนและเกี่ยวพันกับประโยชน์สาธารณะ รวมทั้งเป็นการแสดงความคิดเห็นโดยเสรี (free speech) ในประเด็นสาธารณะตามรัฐธรรมนูญ
ขอขอบคุณภาพประกอบจาก boingboing.net
ศาล District Court ของสหรัฐฯ ตัดสินว่า ผู้ชมทราบดีว่าเรื่องดังกล่าวเป็นเรื่องที่แต่งขึ้นเพื่อเป็นภาพยนตร์ ดังนั้น จึงไม่เป็นการทำให้เสื่อมเสียชื่อเสียงของสำนักงานกฎหมาย Mossack Fonseca การกระทำของจำเลยได้รับความคุ้มครองในเรื่อง free speech ตาม First Amendment แห่งรัฐธรรมนูญของสหรัฐอเมริกา
พอมาถึง Pandora Papers ที่เพิ่งเปิดเผยเมื่อต้นเดือนนี้ ก็มีสำนักงานกฎหมายหลายแห่งที่มีชื่อปรากฏอยู่ในเอกสารดังกล่าว
สำนักงานกฎหมาย Aleman, Cordero, Galindo & Lee เรียกย่อๆ ว่า Alcogal ก็ถูกจัดให้เป็นศูนย์กลางใหญ่ของการสืบสวน เพราะบริษัทกฎหมายแห่งนี้ได้จดทะเบียนจัดตั้งบริษัทเกาะให้แก่นักการเมืองและบุคคลสาธารณะนับพันบริษัท
“ในช่วง 30 ปีที่ผ่านมา Alcogal เป็นเสมือนแม่เหล็กที่ดึงดูดคนที่รวยและมีอำนาจจากลาตินอเมริกาและที่อื่นๆ ให้นำทรัพย์สินมาซ่อนไว้ในบริษัทเกาะ” ในรายงานดังกล่าวบอกเอาไว้ “สำนักงานกฎหมายทำหน้าที่เป็นตัวกลางสำหรับนักการเมืองและเจ้าหน้าที่ระดับสูงกว่า 160 คน”
ลูกความของสำนักกฎหมายมีตั้งแต่กษัตริย์อับดุลลาห์ที่ 2 แห่งจอร์แดน อดีตประธานาธิบดีของปานามา ประธานาธิบดีของเอกวาดอร์ และผู้สมัครชิงตำแหน่งประธานาธิบดีฮอนดูรัส เกือบครึ่งหนึ่งของนักการเมืองที่มีชื่อปรากฏอยู่ใน Pandora Papers เกี่ยวพันกับ Alcogal
ICIJ พบว่า Alcogal ได้จัดตั้งบริษัทในประเทศ Belize เกาะบริติช เวอร์จิน ไอส์แลนด์ ปานามา และสถานที่ปลอดภาษี (tax haven) ต่างๆ กว่า 14,000 แห่งเพื่อให้ลูกความกว่า 15,000 คนรอดพ้นจากการตรวจของเจ้าหน้าที่ใน 25 ปีที่ผ่านมา
Alcogal ได้มีจดหมายการสอบถามของ ICIJ ว่า การจดทะเบียนบริษัทเป็นเพียงงานอย่างหนึ่งของการให้บริการทางกฎหมาย และได้ปฏิบัติตามกฎหมายและข้อบังคับต่างๆ ในทุกประเทศที่ไปดำเนินการ นอกจากนี้ Alcogal ยังบอกด้วยว่าได้ทำการตรวจสอบ (due diligence) ลูกความที่มีความเสี่ยงสูงโดยไม่คำนึงถึงความสัมพันธ์หรือการบริการ แต่มิได้ตอบคำถามอย่างอื่น
ขอขอบคุณภาพประกอบจาก wikipedia
นบรรดาเอกสารที่รั่วไหลครั้งนี้ พบว่าสำนักงานกฎหมายที่ถูกพาดพิงในเอกสารดังกล่าวมากกว่าสํานักงานกฎหมายแห่งใดๆ ก็คือ Baker McKenzie
Baker McKenzie เป็นสำนักงานกฎหมายสัญชาติอเมริกัน มีสำนักงานสาขาอยู่ 77 แห่งใน 46 ประเทศ มีทนายความกว่า 6,000 คน มีรายได้ปีล่าสุดเท่ากับ 3.1 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ
จากการตรวจสอบของ ICIJ พบว่า Baker McKenzie มีส่วนสำคัญในการจัดตั้งบริษัท offshore กว่า 440 บริษัท เช่น ช่วยจัดตั้งบริษัทหุ่น (shell companies) ใน Cyprus ให้กับบริษัท RJR Nabisco ช่วยจัดตั้งบริษัทที่หลีกเลี่ยงภาษีในเนเธอร์แลนด์ให้กับ Nike และช่วยให้ Facebook นำรายได้นับพันล้านดอลลาร์ไปจัดตั้งบริษัทที่เสียภาษีต่ำในไอร์แลนด์
จากจดหมายที่ ICIJ เขียนไปสอบถาม Baker McKenzie บอกแต่เพียงว่า สำนักงานให้คำแนะนำที่ดีที่สุดทางกฎหมายและภาษีเพื่อช่วยนำทางให้ลูกความผ่านกฎเกณฑ์ต่างๆ ในโลก “ที่ซับซ้อน ที่มักจะเกิดขึ้น และบ่อยครั้งก็ขัดแย้งกัน”
เรื่องของ Low Taek Jho หรือ Jho Low หนุ่มนักธุรกิจชาวมาเลเซียที่ประสบความสำเร็จอย่างมาก ทำกิจการระดับพันล้านดอลลาร์หลายอัน เป็นเจ้าของโรงแรมในนิวยอร์กและเบเวอลีย์ ฮิลล์ เคยร่วมสร้างภาพยนตร์เรื่อง “The Wolf of Wall Street” ที่มี ลีโอนาร์โด ดิคาปริโอ แสดงนำ
เมื่อนายกรัฐมนตรี Najib Razak ขึ้นมาเป็นผู้นำรัฐบาลมาเลเซีย Jho Low ก็ทำหน้าที่จัดหาโครงการมาให้กองทุน 1Malaysia Development Berhad หรือที่รู้จักกันในชื่อ “กองทุน 1MDB” จากการสอบสวนของเจ้าหน้าที่มาเลเซียพบว่า เงินทุนกว่า 4.5 พันล้านดอลลาร์สหรัฐไปสู่กระเป๋าของบริษัทหุ่นและนิติบุคคลซึ่งไม่เปิดเผยชื่อหลายแห่งของ Jho Low และอีกส่วนหนึ่งไปที่นายกรัฐมนตรี Najib Razak
Jho Low ใช้บริการของ Baker McKenzie (ในประเทศมาเลเซีย Baker McKenzie ให้บริการผ่านสำนักงานกฎหมายท้องถิ่นชื่อ Wong & Partners) ในการวางแผนทางภาษีและจัดการจัดตั้งบริษัท offshore มาโดยตลอด และจึงไม่น่าประหลาดใจที่บริษัทในเครือของ Baker McKenzie ทำหน้าที่เป็นเลขานุการบริษัทตั้งแต่เริ่มกองทุน
นายกรัฐมนตรี Najib Razak ถูกศาลมาเลเซียตัดสินให้จำคุก 12 ปีสำหรับความผิดในคดีกองทุน 1MDB ขณะนี้คดีอยู่ในระหว่างอุทธรณ์ ส่วน Jho Low นั้นถูกออกหมายจับและหลบหนีคดีไปเมื่อ 5 ปีก่อน
ขอขอบคุณภาพประกอบจาก leaders-in-law.com
คดีกองทุน 1MDB นับเป็นคดีใหญ่ข้ามโลก ที่ปรึกษาทางการเงิน Goldman Sachs รับว่า ได้จ่ายเงินสินบน 1.6 พันล้านดอลลาร์สหรัฐให้กับข้าราชการของมาเลเซียและอาบูดาบี สาขาประเทศมาเลเซียของ Goldman Sachs ยอมรับผิดต่อข้อหาติดสินบนในปี 2020 ต่อศาลสหรัฐ และยินยอมจ่ายเงิน 3 พันล้านดอลลาร์สหรัฐให้แก่เจ้าหน้าที่ใน 4 ประเทศพร้อมกับจะติดตามเอาเงินจำนวน 174 ล้านดอลลาร์คืนจากผู้บริหาร
“ผมควรจะสบายใจที่มีบริษัทที่ปรึกษาที่มีชื่อเสียงเหล่านี้และคิดว่าพวกเขาคงจะช่วยเตือนผมหรือคณะกรรมการของ 1MDB ในกรณีที่จะทำอะไรที่พวกเขาคิดว่าไม่ถูกต้อง แต่พวกเขาก็ไม่เคยเตือนผมเลย” อดีตนายกรัฐมนตรี Najib Razak กล่าว
กองทุน 1MDB ได้ฟ้อง Wong & Partners ต่อศาลของประเทศมาเลเซียเรียกค่าเสียหายเป็นเงิน 1 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ แต่ในอีก 3 เดือนต่อมาถอนฟ้องไปโดยไม่ทราบสาเหตุ
ยังมีกรณีอีกมากมายที่เอกสาร Pandora Papers เปิดเผยว่าเรื่องไม่ชอบมาพากลที่เกี่ยวพันกับ Baker McKenzie และคนดังๆ เป็นต้นว่า คดีคฤหาสน์หรูในรัฐไมแอมี สหรัฐอเมริกา, คดีการขายบริษัท Rostec ในประเทศรัสเซีย, คดีของเจ้าพ่อคาสิโน Stanley Ho ในมาเก๊า และ ฯลฯ
สรุปแล้วก็คือ บรรดาคดีทั้งหลายที่ปรากฏอยู่ใน Panama Papers และ Pandora Papers ต่างก็มีสำนักงานกฎหมายเป็นที่ปรึกษาและให้ความช่วยเหลือทั้งสิ้น การเปิดเผยในครั้งนี้จะส่งผลต่อสำนักงานกฎหมายเหล่านี้อย่างไร ก็คงจะต้องติดตามดูกันต่อไป
แต่อย่างไรก็ตาม มีความจริงที่คุณปฏิเสธไม่ได้ว่า ถ้าคุณจะทำตามกฎหมายก็ดี หรือถ้าคุณจะเลี่ยงกฎหมายก็ดี คุณก็คงต้องปรึกษาคนที่รู้กฎหมายอยู่ดี
จากเรื่อง "Pandora Papers กับสำนักงานกฎหมาย" ของ "ทพพล น้อยปัญญา" ตีพิมพ์ครั้งแรกในหนังสือพิมพ์ออน์ไลน์ "ไทยพับลิก้า" 13 ตุลาคม 2021
"กฎหมายบริษัทและหลักทรัพย์"
ข่าว ความเห็น และข้อสังเกตเกี่ยวกับกฎหมายบริษัท(Corporate Law)และกฎหมายหลักทรัพย์(Securities Law)
ติดตามได้ที่
- 2
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
