30 ต.ค. 2021 เวลา 03:30 • หุ้น & เศรษฐกิจ
ทำไมเกาหลีใต้ถึงมีการเจริญเติบโตได้เร็วที่สุดในโลก (เศรษฐกิจเกาหลีใต้จากอดีตถึงปัจจุบัน EP.1)
หากพูดถึงเกาหลีใต้ เชื่อว่าผู้คนทั่วโลกรู้จัก Samsung, เครื่องใช้ไฟฟ้า LG, รถยนต์ Hyundai, KPOP, เครื่องสำอางเกาหลี, ภาพยนตร์, แฟชั่น ไปจนถึงอาหารเกาหลี ทั้งหมดที่ได้กล่าวมาล้วนเป็นสิ่งที่ได้รับความนิยมไปทั่วโลก
รู้หรือไม่ ? เกาหลีใต้เป็น 1ใน 4 เสือเศรษฐกิจแห่งเอเชีย และเป็นประเทศที่พัฒนาแล้ว
ในภูมิภาคเอเชีย เกาหลีใต้เป็นประเทศเดียวที่สามารถเปลี่ยนแปลงเศรษฐกิจจากประเทศด้อยพัฒนาซึ่งเคยยากจนที่สุดเพราะสงคราม ได้กลายเป็นประเทศพัฒนาแล้วได้ในเวลารวดเร็วที่สุดและยังเป็นประเทศชั้นนำของโลกในทุกวันนี้
1
โดยหากย้อนกลับไป สงครามเกาหลีใต้ได้สิ้นสุดลง เมื่อปี 1953 ส่งผลให้เกาหลีใต้เป็นประเทศที่มีความยากจนมากที่สุด
1
ถึงแม้เกาหลีใต้จะได้รับเงินช่วยเหลือจากสหรัฐอเมริกาในการฟื้นฟูประเทศจากความเสียหาย และเพื่อต่อต้านอุดมการณ์คอมมิวนิสต์ของอดีตเพื่อนร่วมชาติอย่างเกาหลีเหนือ
แต่เงินสนับสนุนที่ทางสหรัฐอเมริกาส่งมาเพื่อช่วยเหลือกลับไปไม่ถึงประชาชน เพราะเกิดการคอร์รัปชันขึ้น ภายใต้การปกครองของประธานาธิบดี อี ซึงมัน ซึ่งการคอร์รัปชัน ทำให้เงินเหล่านี้ตกอยู่กับกลุ่มนายทุนเพียงไม่กี่กลุ่ม โดยเฉพาะกลุ่มแชโบล
***กลุ่มแชโบล (Chaebol) คือ กลุ่มบริษัทขนาดใหญ่ที่ทรงอิทธิพลทางการค้า และการลงทุนในประเทศเกาหลีใต้ซึ่งเกิดขึ้นหลังสงครามโลกครั้งที่ 1
80% ของมูลค่าทางเศรษฐกิจหรือ GDP ของเกาหลีใต้ ตกอยู่ในมือของกลุ่มทุนเหล่านี้ ซึ่งมีอยู่เพียงแค่ไม่กี่กลุ่มเท่านั้น***
ถ้าเปรียบเทียบกลุ่มแชโบลกับประเทศไทย ก็อย่างเช่น บริษัทรายใหญ่แห่งหนึ่งในประเทศไทยที่มีการควบรวมกิจการหลายธุรกิจ นั้นเอง
ตัวอย่างเครือข่ายธุรกิจรายใหญ่ของไทย
ต่อมาในปี 1960 อี ซึงมัน ได้ทุจริตการเลือกตั้งเพื่อที่จะอยู่ในตำแหน่งต่อ ทำให้ชาวเกาหลีใต้ต่อต้านในเรื่องนี้อย่างรุนแรง จนเกิดการจลาจลขึ้น
ทำให้ นายพล ปัก ชอง-ฮี ตัดสินใจปฏิวัติยึดอำนาจ ส่งผลให้เกาหลีใต้กลับมาปกครองอยู่ภายใต้ระบอบเผด็จการทหาร เพื่อกอบกู้เศรษฐกิจ และกำจัดการคอร์รัปชันที่เกิดขึ้นในยุค อี ซึงมัน ให้หมดไป
นายพล ปัก ชองฮี ประธานาธิบดีเผด็จการของเกาหลีใต้ ในช่วงปี 1962-1979
แต่ก็ทำได้ยาก เพราะกลุ่มแชโบล หรือกลุ่มธุรกิจขนาดใหญ่เหล่านี้ได้กลายเป็นเครื่องจักรสำคัญต่อระบบเศรษฐกิจของประเทศไปแล้ว
และการปราบปรามแชโบลให้หมดไปนั้นอาจทำให้เศรษฐกิจของเกาหลีใต้อาจถึงขั้น "พังพินาศ" ได้เลยทีเดียว ดังนั้นจึงเลี่ยงมาใช้วิธีการให้จ่ายค่าปรับเพียงเล็กน้อย
  • จุดเริ่มต้นของการพัฒนาเศรษฐกิจของเกาหลีใต้…
1
เกิดจากการเปลี่ยนแปลงเศรษฐกิจที่เกิดขึ้นรวดเร็วใน 3 ระยะ
1
ระยะแรก เริ่มจากปี 1962-1997 ที่เกาหลีใต้ใช้นโยบายส่งเสริมอุตสาหกรรมจากแผนการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมเพื่อให้มีการยกระดับเทคโนโลยีการผลิตที่สอดคล้องกับการส่งออก
3
ระยะที่สอง ช่วง 1997-1998 เป็นช่วงวิกฤติเศรษฐกิจ ซึ่งมีหนี้สินต่างประเทศระยะสั้นของเอกชนสูงกว่าทุนสำรองของประเทศ
1
รวมถึงอุตสาหกรรมมีการลงทุนมากเกินไปจนกำลังการผลิตล้น ทำให้เศรษฐกิจติดลบในปี 1998 และคนว่างงานเพิ่มขึ้นเป็น 6.8%
1
ถ้าพูดถึง “จุดเปลี่ยนที่สำคัญที่สุด” เริ่มมาจากรัฐบาลหันมาให้ความสำคัญกับเทคโนโลยี โดยเน้นการพัฒนาสินค้าที่ใช้เทคโนโลยีระดับสูง
1
ในช่วงแรกสินค้าของเกาหลีใต้ เป็นการจ้างให้บริษัทต่างประเทศออกแบบให้ หรือซื้อเทคโนโลยีทั้งหมดมาจากต่างประเทศ ก่อนจะมีการออกแบบและพัฒนาเทคโนโลยีเป็นของตัวเองในที่สุด อย่างเช่น
Samsung เริ่มผลิตโทรศัพท์มือถือ จนในปัจจุบันมียอดขายสมาร์ตโฟนเป็นอันดับต้น ๆ ของโลก
Hyundai พัฒนารถยนต์ จนในปัจจุบันมียอดขายรถยนต์เป็นอันดับ 4 ของโลก
LG ที่โดดเด่นเรื่องเครื่องใช้ไฟฟ้าอัจฉริยะ จนมียอดขายตู้เย็นติด 3 อันดับแรกของโลก
SK ก่อตั้ง SK Telecom ทำธุรกิจโทรคมนาคม ที่ปัจจุบันใหญ่สุดในประเทศ
ในขณะเดียวกัน เกาหลีใต้ก็มีงบสำหรับการวิจัยและพัฒนา คิดเป็นสัดส่วนต่อ GDP มากเป็นอันดับ 2 ของโลก จนนำไปสู่การเป็นประเทศส่งออกสินค้าเทคโนโลยีชั้นนำ
ต่อมาในระยะที่สาม เป็นช่วงการฟื้นตัวทางเศรษฐกิจที่รวดเร็วนับจากปี 1999 เป็นต้นมา
ในปี 1999 เศรษฐกิจเติบโตถึง 10.7%
ปี 2000 การส่งออกเพิ่มขึ้นถึง 18.2%
โดยภาพรวมในช่วงปี 1998-2008 เศรษฐกิจมีการเติบโตอย่างต่อเนื่องเฉลี่ยปีละมากกว่า 5%
2
โดยการฟื้นตัวที่รวดเร็วเป็นผลมาจากหลายปัจจัย เช่น การส่งออกที่เติบโตสูง การลงทุนจากต่างประเทศที่ไหลเข้ามาและการปฏิรูปเศรษฐกิจ ทั้งในภาคเอกชน ธนาคาร แรงงาน และภาครัฐ
1
ในปี 2001 เป็นต้นมา เกาหลีใต้เริ่มส่งออกสินค้าประเภท soft power ซึ่งก็คือการส่งออกสินค้าวัฒนธรรมในอุตสาหกรรมดนตรี เครื่องสำอาง และภาพยนตร์ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้เศรษฐกิจเกาหลีใต้เติบโตเป็นอย่างมาก
1
ตัวอย่างเช่น การส่งออกละครชื่อดังเรื่อง แดจังกึม จอมนางแห่งวังหลวง ที่ทำรายได้จากลิขสิทธิ์ถึง 103.4 ล้านเหรียญสหรัฐในตอนนั้น
ต่อมาในปี2021 เกาหลีใต้มีเศรษฐกิจที่ตั้งบนพื้นฐานของนวัตกรรมและความรู้ โดยคนในสังคมสามารถคิดได้อย่างอิสระและแข่งขันกันอย่างเสรี
เกาหลีใต้เป็นประเทศที่มีขนาดเศรษฐกิจใหญ่เป็นอันดับ 12 ของโลก
มีรายได้ต่อหัวเฉลี่ยประมาณ 32,565.53 เหรียญสหรัฐต่อปี
2
อีกทั้งยังได้รับคัดเลือกเข้าไปอยู่ในกลุ่ม The Next 11 หรือประเทศมหาอำนาจเกิดใหม่ทางเศรษฐกิจ (Emerging Market) รวมกับบังกลาเทศ อียิปต์ อินโดนีเซีย อิหร่าน เม็กซิโก ไนจีเรีย ปากีสถาน ฟิลิปปินส์ ตุรกี และเวียดนาม
นอกจากนี้ สินค้าส่งออกที่สำคัญของประเทศเกาหลีใต้ ได้แก่ เครื่องจักรไฟฟ้า เครื่องจักรกล รถยนต์ น้ำมันเชื้อเพลิง และพลาสติก
ส่วนตลาดส่งออกที่สำคัญของประเทศเกาหลีใต้ ได้แก่ จีน สหรัฐอเมริกา เวียดนาม ฮ่องกง และญี่ปุ่น
  • อุตสาหกรรมในเกาหลีใต้ที่โดดเด่น ซึ่งส่งผลต่อการเพิ่มขึ้นของ GDP
2
- อุตสาหกรรมหนัก เช่น อุตสาหกรรมผลิตเหล็ก อิเล็กทรอนิกส์และยานยนต์
1
- อุตสาหกรรมเทคโนโลยี
1
- อุตสาหกรรม soft power
1
เราจะพบว่าอุตสาหกรรมที่โดดเด่น ที่ได้กล่าวไปข้างต้น ส่วนหนึ่งมาจากกลุ่มบริษัทอุตสาหกรรมขนาดใหญ่หรือ กลุ่มแชโบล เช่น Samsung, Hyundai, LG, SK Lotte และกลุ่ม CJ ที่เป็นบริษัทสัญชาติเกาหลีที่มีกิจการอยู่ทั่วโลก
1
ตัวอย่างกลุ่มธุรกิจในกลุ่มแชโบล
จากการผลักดันของรัฐ กลุ่มแชโบลจึงกลายเป็นแกนหลักของเศรษฐกิจเกาหลีใต้ และสร้างให้เกิดการขยายตัวทางเศรษฐกิจของประเทศอย่างมหาศาล โดยสังเกตได้จาก GDP ของประเทศขยายตัวนานติดต่อกันหลายปีนับตั้งแต่ปี 1966
1
และขึ้นเป็นประเทศมหาอำนาจด้านเศรษฐกิจของโลกนับตั้งแต่ระยะที่แรกมาจนถึงปัจจุบัน
1
นอกจากนี้ อุตสาหกรรมบันเทิงของเกาหลีใต้เริ่มที่จะมีอิสระมากขึ้น ทำให้วงการบันเทิงค่อนข้างที่จะมีความก้าวหน้าและการแข่งขันที่ดุเดือด
ด้วยสิ่งนี้ทำให้รัฐบาลเกาหลีใต้ได้เล็งเห็นโอกาสและตั้ง Cultural Industry Bureau ขึ้นมา ด้วยเป้าหมายแรกคือ soft power ส่งออกสินค้าวัฒนธรรมในอุตสาหกรรมดนตรี เครื่องสำอาง และภาพยนตร์ของเกาหลีใต้ไปทั่วโลก
เราจะพบว่า อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวในเกาหลีใต้เติบโตขึ้นตามไปด้วย จากอิทธิพลของ soft power
แต่การที่กลุ่มแชโบลกุมอำนาจทางเศรษฐกิจของประเทศเอาไว้ จนเกาหลีใต้พัฒนาอย่างเติบโตแบบก้าวกระโดดก็ไม่ได้ส่งผลดีเสมอไป
1
เพราะปัญหาที่ตามมาคือ เกิดความเหลื่อมล้ำทางสังคมในเกาหลีใต้อย่างชัดเจนมากขึ้น เนื่องจากผลประโยชน์มหาศาลของประเทศตกอยู่ในมือของคนเพียงไม่กี่กลุ่มเท่านั้น
1
คำถามชวนคิด แล้วทำไมบริษัทชั้นนำของประเทศไทยทั้งที่มีเหมือนแชโบล แต่ก็ยังไม่สามารถทำให้เศรษฐกิจเจริญเติบโตก้าวหน้าได้ในลักษณะเดียวกับเกาหลีใต้ได้
ซึ่งก็ต้องติดตามกันต่อไปว่า…ประเทศไทยจะพลิกจากประเทศที่กำลังพัฒนาไปเป็นประเทศที่พัฒนาแล้วเมื่อไหร่ ?
อ้างอิง :
South Korea. (2021). สืบค้นเมื่อวันที่ 27 ตุลาคม 2021, จาก https://en.m.wikipedia.org/wiki/South_Korea
ปรีดี บุญซื่อ. (2017). ก้าวพ้นจาก “กับดักรายได้ปานกลาง” แบบอย่างความสำเร็จของเกาหลีใต. สืบค้นเมื่อวันที่ 27 ตุลาคม 2021, จาก https://thaipublica.org/2017/03/pridi34/
UNESCO Institute for Statistics.(2021). How much does your Country Invest in R&D ?. สืบค้นเมื่อวันที่ 27 ตุลาคม 2021, จาก http://uis.unesco.org/apps/visualisations/research-and-development-spending/
กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ. (2020).สาธารณรัฐกาหลี(Fact Sheet). สืบค้นเมื่อวันที่ 27 ตุลาคม 2021, จาก https://www.ditp.go.th/contents_attach/644326/644326.pdf
โฆษณา