#เล่าไว้เมื่อวัยสนธยา #พุทธทาสภิกขุ
ตอนที่ 66 , ภาพหน้าที่ 217-221
อาจารย์ครับ งานเขียนตั้งแต่ พ.ศ. ๒๔๗๗ ผมเห็นอาจารย์ใช้คําว่า "ว่างเปล่า" สมัยนั้นอาจารย์แปลมาจากคําว่าอะไรครับ
- ไม่มีคําอื่น นอกจากคําว่า สุญญตา ในหมู่พุทธบริษัทกลางบ้าน อาจารย์แก่ ๆ หรือคนแก่ที่เคยบวชมา เขารู้จักคําว่าว่างเปล่ากันทั้งนั้น ในหมู่คนแถบนี้ เขาพูดกันอยู่แล้ว มันเป็นดินแดนที่ธรรมเคยรุ่งเรืองมานาน ก็ดูสิบทกล่อมลูกยังมีความหมายถึงนิพพานเลย
ชุดแปลจากพระโอษฐ์ของอาจารย์ เคยได้รับปฏิกิริยาในทางลบบ้างไหมครับ เช่นว่าแปลไม่แม่น ไม่ตรง
- นึกไม่ออก ไม่ได้รับคําคัดค้าน นอกจากในแง่ถูกต้อง แล้วยังไพเราะ สมเด็จพระวันรัตน์ (เฮง – เขมจารี) ท่านชมว่าแปลดี ชมทั้งต่อหน้าและลับหลัง
* งานพิมพ์หนังสือ *
อาจารย์ครับ แล้วหนังสือของอาจารย์ที่มีการพิมพ์เป็นเล่มจําหน่ายจ่ายแจกกันออกไปนี้ มันเกิดขึ้นได้อย่างไรครับ
- ชุดแรกสุด เราก็รวบรวมเรื่องที่เคยลงพิมพ์ในพุทธสาสนา จัดเป็นเล่ม ๆ มีชุดจากพระโอษฐ์ ชุมนุมเรื่องยาว ชุมนุมเรื่องสั้น ชุมนุมข้อคิดอิสระ ชุมนุมอภิลักขิตกาลพจน์ ชุมนุมบทประพันธ์โคลงกลอนของ สิริวยาส ชุมนุมเทศน์ครั้งสําคัญ ๆ อีก ๒ เล่ม รุ่นนี้คณะธรรมทานพิมพ์เอง เริ่มแรกเพราะว่าทําหนังสือพิมพ์พิมพ์ไม่ทัน เป็นการแก้ตัวต่อผู้อ่าน และที่อื่นเขาก็ทําเหมือนกัน หนังสือพิมพ์มหาโพธิเองก็เคยทําแบบนี้ พิมพ์แล้วก็ลงโฆษณาในพุทธสาสนา คนเขาก็สั่งซื้อเข้ามา
แล้วต่อมาคุณสะอาด วัชราภัย เขาคงอยากได้บุญได้กุศลและหารายได้ไปด้วย ก็มาขอไปพิมพ์ ตั้งเป็นสํานักพิมพ์สุวิชานน์ ตอนนั้นแกมีอาชีพอะไรที่เกี่ยวข้องอยู่ทางรัฐสภา เป็นเลขาฯ หรืออะไรนี่แหละ แล้วก็พิมพ์หนังสือธรรมะขาย ทางเราไม่ได้เอาค่าลิขสิทธิ์อะไร แกมีหัวทางศิลปะ ทําปกสวยงามตามสมควร และพอออกมาก็เคยโฆษณาในสยามรัฐสัปดาห์วิจารณ์ทุกเล่ม ทําจนร้านแกกลายเป็นที่สนทนาธรรม เกิดบ่อนติดขึ้นมา คุณกวง (พระกวง มุตฺติภทฺโฑ) ก็อยู่ในกลุ่มนี้มาก่อน คุณพัก ณ สงขลา ก็อยู่ในกลุ่มนี้ ตอนหลังถูกจับเป็นคอมมูนิสต์ระยะสั้นระยะหนึ่ง เป็นเพื่อนของคุณสะอาดเหมือนกัน กําไรดูเหมือนจะไม่ได้มากมายอะไร แล้วต่อมาไม่สบายก็เลยต้องเลิก คุณวิโรจน์ (ศิริอัษฎ์) ก็มารับช่วงต่อ เป็นสํานักพิมพ์ธรรมบูชา
คุณสะอาดนั้น ระยะเแรกติดต่อกันทางจดหมาย ต่อมาเคยมาที่นี่หน ๒ หน ได้มาสร้างกุฏิไว้หลังหนึ่ง บนเขาพุทธทอง ที่คุณเดช (พระเดช) อยู่ในปัจจุบันนั่นแหละ
คุณวิโรจน์ พอเห็นคุณสะอาดวางมือ แกก็ขอทําต่อ ดูเหมือนจะไม่ได้มาติดต่อผม ติดต่อทางนายธรรมทาส ผมไม่ได้มีหน้าที่ในส่วนนี้ตามที่แกเล่า พอแกได้อ่านหนังสือคู่มือมนุษย์ ทําให้แกเปลี่ยนชีวิตได้ ก็เกิดความคิดว่าถ้าเผยแผ่ธรรมะคงได้บุญแน่ คิดเปิดร้านขายหนังสือ ตอนแรก ๆ ก็ทํางานทนายความไปพลาง ๆ เพิ่งเลิกเมื่อไม่นานมานี้
อาจารย์ครับ แล้วคุณปุ่น จงประเสริฐ มาช่วยอาจารย์ในด้านพิมพ์หนังสือได้อย่างไรครับ
- ไม่ได้ช่วย แกพิมพ์ของแกเอง แกเป็นคนมีความคิดโลดโผน เมื่อว่างจากราชการแล้ว ก็มุ่งจะเล่นงานพระอลัชชี แล้วแกก็มักพิมพ์หนังสือแต่เรื่องชนิดนี้ โดยมากเขาตัดตอนหรือคัดย่อไปจากหนังสือของเรา อย่างตําราดูพระ ก็ตัดตอนไปจากขุมทรัพย์จากพระโอษฐ์ คู่มือมนุษย์ นี่คุณปุ่นก็ทําก่อน ย่อมาจากชุดอบรมผู้พิพากษาปีแรก ต่อมาผมมาปรับปรุงขึ้นให้มาตรฐานอีกทีหนึ่ง
บางเรื่องเขาย่อแล้วเขาก็ไม่ได้บอกไว้ชัดเจน เขาตัดข้อความบางตอนออก ทําให้คนเข้าใจผิด คนที่เขาแกล้งหาเรื่อง หรือเขาไม่รู้ เขาก็เล่นงานผม บางอย่างแกย่อแล้วแกก็ใส่ความคิดของแกเอง อย่างเรื่องตายแล้วเกิด ไม่เกิด เป็นต้น แกทําของแกเอง ไม่ได้ขออนุญาตผม ผมก็ไม่ได้ห้ามปรามอะไร แล้วก็ไม่มีเวลาจะไปอ่านหนังสือของคุณปุ่นด้วย มันเดาถูกว่าแกจะว่าอย่างไร โดยมากเขาติดต่อกับนายธรรมทาส ตอนจะบวชถึงมาติดต่อกับผม
มีคนเขียนมาด่าผมว่าสอนเป็นนัตถิกทิฏฐิ ตายแล้วไม่เกิด ความจริงมันคุณปุ่นทั้งนั้น ผมมาเห็นเข้ามันเกิดเรื่องแล้ว คุณปุ่นก็ถูกด่าแยะเหมือนกัน ถูกบัตรสนเท่ห์ด่า คุณไสว แก้วสม ก็เหมือนกัน คัดไปแล้วเอาไปพูดจนเลยเถิด แต่ผมไม่สนใจ ใครจะว่าอย่างไรก็ว่า ไม่รู้สึกอะไรด้วย หลักฐานมันมีอยู่แล้ว ว่าเราพูดจริง ๆ เป็นอย่างไร ในหนังสือเล่มนั้นเล่มนี้
อาจารย์ครับ แล้วหนังสือชุดธรรมโฆษณ์*เกิดขึ้นมาได้อย่างไรครับ
- มันเกิดจากการปรารภว่า ธรรมะที่เราพูดไปมากต่อมากแล้ว มันจะสูญหายเสียหมด ที่พิมพ์กันเล่มเล็ก ๆ หรือที่อื่นเอาไปพิมพ์ มันก็กระจัดกระจาย ไม่เป็นชิ้นเป็นอัน จึงพยายามทําขึ้นให้เป็นชุด ๆ เป็นชุดสมบูรณ์ ตอนหลัง ๆ จึงเปลี่ยนวิธีพูด มาพูดเป็นชุด เป็นเรื่องราวต่อกันเพื่อสะดวกแก่การพิมพ์ เช่นชุดธรรมปาติโมกข์ที่พูดหน้าโรงหนัง ชุดวันเสาร์ ซึ่งพูด ๓ เดือน ได้เล่มหนึ่ง ก่อนนี้ขึ้นไปยังมีชุดบรรยายโรงฉัน เรื่องหลัก ๆ หลายเรื่องเหมือนกันที่บรรยายโรงฉัน อานาปานสติฉบับสมบูรณ์ ก็บรรยายโรงฉัน
เรื่องพวกนี้เมื่อคิดจะพิมพ์เป็นหนังสือเล่มใหญ่ขึ้นมาก็คิดว่าใช้ชื่อธรรมโฆษณ์ มันง่ายดี ความหมายก็ดี มีชื่ออื่นอีกให้เลือก ๒-๓ เรื่อง มันรุงรัง
ทุนที่ใช้พิมพ์ ตอนแรกก็ใช้ทุนของเจ้าคุณลัดพลีฯ ที่มอบไว้สําหรับพิมพ์หนังสือขนาดใหญ่ แต่ก่อนนี้ใช้เงิน ๓๕,๐๐๐ บาท ก็พิมพ์ได้เรื่องหนึ่ง ๑,๕๐๐ เล่ม เดี๋ยวนี้ต้องใช้แสนครึ่งจึงจะพิมพ์ได้เรื่องหนึ่ง บางคณะพี่น้องหลาย ๆ คนรวม ๆ กันก็มี พิมพ์แล้วให้ใส่รูปบรรพบุรุษได้เป็นการทําบุญอุทิศส่วนกุศลให้บรรพบุรุษ พิมพ์แล้วส่วนใหญ่ก็ขาย เพื่อจะเอาทุนมาพิมพ์อีก แจกส่วนน้อยเฉพาะบุคคลที่ควรแจก และส่งไปตามสถาบัน ตามมหาวิทยาลัยต่าง ๆ ตอนแรกมีอยู่ ๓๕ รายการที่แจก เดี๋ยวนี้คงสัก ๕๐ รายการได้กระมัง
การจัดพิมพ์ ตอนแรก ๆ ก็นายธรรมทาสทําอยู่ ต่อมามันไม่ไหว ร่างกายทรุดโทรม คุณอรุณวตี รับภาระในเรื่องนี้ ในนามมูลนิธิสวนอุศรม ถ้าเขาไม่ช่วยมันอาจจะต้องเลิก คุณอรุณแกก็สุขภาพแย่เต็มที่แล้ว อาจจะยุติจบเกมเมื่อไรก็ได้เหมือนกัน เดี๋ยวนี้ได้ยินว่ามีปัญหาบ้าง ที่หนังสือขายไม่ได้ แต่อย่างนี้ก็ยังไม่เป็นอุปสรรคนัก มีคนขอเป็นเจ้าภาพพิมพ์อยู่บ้าง ดังที่ว่ามาแล้ว
เท่าที่พิมพ์ออกมาแค่นี้ก็เรียกว่าโล่งไปที เราได้ทําสิ่งที่มันสมควรจะทํา ไม่เสียค่าข้าวสุกของผู้อื่นแล้ว เชื่อว่ามันคุ้มค่า อย่างน้อยผมกล้าพูดได้อย่างหนึ่งว่า เดี๋ยวนี้ไม่มีใครในประเทศไทย บ่นได้ว่าไม่มีหนังสือธรรมะอ่าน ก่อนนี้ได้ยินคนพูด จนติดปากว่าไม่มีหนังสือธรรมะจะอ่าน เราก็ยังติดปาก ไม่มีหนังสือธรรมะจะอ่าน ตอนนี้บ่นไม่ได้อีกแล้ว
อาจารย์ครับ ในบรรดาหนังสือที่ทํามาทั้งหมด อาจารย์พอใจหนังสือเล่มไหนมากที่สุดครับ
- พอใจถึงที่สุดก็คือ อริยสัจจากพระโอษฐ์* รู้สึกว่าทําได้สมบูรณ์ที่สุด พอใจกว่าทุกเรื่อง ฝากไว้เป็นอนุสาวรีย์ในโลกได้
ถ้าไม่นับชุดจากพระโอษฐ์ละครับ งานของอาจารย์ที่ไม่ใช่งานแปล อาจารย์ชอบเล่มไหนที่สุด
- (หัวเราะ) ยังไม่เคยคิด (หยุดนาน) พูดตามความรู้สึกก็พวกปรมัตถสภาวธรรม* สุญญตาปริทัศน์* โอสาเรตัพพธรรม* สันทัสเสตัพพธรรม* อิทัปปัจจยตา* ชุดนี้นับว่าถึงขนาด เป็นที่พอใจ เราเรียกรวม ๆ ว่าชุด ปรมัตถธรรม ลุ่มลึกกว่าธรรมดา แต่ผมพูดว่าพอใจทุกเล่มดีกว่า (หัวเราะ) แต่ละเล่มมันมีอะไรพอดีของมันแง่หนึ่งเสมอ (หัวเราะ)
ถ้ามีคนเขาไม่เคยศึกษาพุทธศาสนามาก่อน อยากจะเริ่มศึกษา อาจารย์จะแนะให้อ่านเล่มไหนครับ
- โดยมากจะแนะให้อ่านหนังสือบรมธรรมมี ๒ เล่ม* แล้วก็อ่านฆราวาสธรรม* มันเป็นเล่มพื้นฐาน แล้วต่อจากนั้นก็เลือกเอาเอง ประเภทศีลธรรมก็มี ประเภทปรมัตถธรรมก็มี ประเภทเกี่ยวกับบ้านเมืองก็มี ผมทําไว้หมดแล้ว เต็มความสามารถแล้ว สมควรจะหยุดได้แล้ว (หัวเราะ)
จาก เล่าไว้เมื่อวัยสนธยา หน้า 217-221
* อริยสัจจากพระโอษฐ์ ภาคต้น
* อริยสัจจากพระโอษฐ์ ภาคปลาย
* ปรมัตถสภาวธรรม 6มค2516
* สุญญตาปริทรรศน์ เล่ม 1, 4สิงหา2512
* สุญญตาปริทรรศน์ เล่ม 2, 8กย2512
* โอสาเรตัพพธรรม 3เมษา2514
* สันทัสเสตัพพธรรม 9มค2514
* อิทัปปัจจยตา 1มค2515
* บรมธรรม ภาคต้น 7เมษา2512
* บรมธรรม ภาคปลาย , 29เมษา2512
* ฆราวาสธรรม 21เมษา2513
.
อ่าน เล่าไว้เมื่อวัยสนธยา * ทุกตอน *
ในเว็บไซต์ #สืบสานงานท่านพุทธทาส
.
สนใจหนังสือติดต่อ : มูลนิธิโกมลคีมทอง
โทร 02-412-0744 02-866-1557
สโมสรธรรมทาน,หอจดหมายเหตุพุทธทาสฯ
.
ฟังเสียงเล่าไว้ฯ ราวปี 2527-2528
.
อ่าน PDF
.
ความเดิมตอนแรก ที่มาของงานนี้
.
อัตชีวประวัติในวัยหนุ่มของพุทธทาสภิกขุ
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
