5 พ.ย. 2021 เวลา 03:41 • การศึกษา
#เล่าไว้เมื่อวัยสนธยา #พุทธทาสภิกขุ
ตอนที่ 70 , ภาพหน้าที่ 229-232
อาจารย์ครับ แล้วที่ไปตระเวนเทศน์ที่หัวเมืองปักษ์ใต้นี่เป็นมาอย่างไรครับ
- ครั้งแรกไปกับพระยาอมรฤทธิธํารง (๑๕ มิ.ย. - ๒๐ ก.ค. ๒๔๙๓) ซึ่งเป็นข้าหลวงภาคของกระทรวมหาดไทย ประจําภาค ๕ กินเนื้อที่ตลอด ๑๔ จังหวัดภาคใต้ นับแต่ประจวบฯ ลงมา ท่านเป็นข้าหลวงไปร่วมในการประชุมเผยแผ่ภาค ไปรู้จักกันที่นั่นเป็นครั้งแรก แล้วก็ตกลงกันว่าจะตระเวนเทศน์ นั่งรถไฟบ้าง นั่งเรือบ้าง ท่านมีเลขาฯ ไปด้วยคนหนึ่ง ตอนนั้นยังหนุ่ม ท่านอายุแก่กว่าผมสัก ๕ ปี เรือบินก็เคยขึ้น บางคราวรถไฟขลุกขลัก คนนั่งเต็มหมด เราจะปีนหน้าต่างกับเขาไม่ไหว ก็ขอนั่งตู้บรรทุกสัตว์กันไป ฉันอาหารเล็ก ๆ น้อย ๆ ในตู้บรรทุกสัตว์นั้น
ไปอย่างเป็นทางการ เขาวางกําหนดการเอาไว้ตายตัวหมดแล้ว เทศน์ทุกวัน บางวันเทศน์ ๕ ครั้ง (หัวเราะ) เกือบตาย เช้าก่อนฉันเทศน์ ฉันเสร็จก็เทศน์กํานันผู้ใหญ่บ้าน บ่ายก็เทศน์อบรมข้าราชการ เย็นอาจเทศน์อบรมคนในเรือนจํา คํ่า ๓ ทุ่ม เทศน์อบรมชาวบ้าน เทศน์วันเดียว ๕ ครั้ง ตอนนั้นยังมีแรง เสียงก็ไม่แห้ง เขาก็จัดให้เราพักตามวัด ทางข้าหลวงก็มีข้าราชการในท้องถิ่นมาพาไปพัก ตอนนั้นก็นับว่าสนุก ได้เที่ยวไปในที่ต่าง ๆ ที่ไม่เคยไป ขณะเดินทางไปเทศน์ ในทะเลสาบสงขลา ได้แล่นเรือไปจอดตรงโน้น ตรงนั้น ตรงนี้ การไปเที่ยวเทศน์แบบนี้นับว่าโชกโชนพอกันที เต็มขนาด
อีกครั้งหนึ่ง ไปกับคณะอนุสาสนาจารย์ ของกระทรวงศึกษาธิการ ทุกจังหวัดในภาคใต้เหมือนกัน เขาให้ผมพูดก่อน เขาพูดทีหลัง ตอนนั้นดูเหมือน จอมพลผิน ชุนหวัณ เป็นเจ้าของโครงการ มีคุณพัฒน์ นิลวัฒนานนท์ ส.ส.ที่นี่ เป็นตัวเชื่อมให้ผมไปร่วม ไปช่วยเทศน์สั่งสอนประชาชน
การตระเวนเทศน์แบบนี้ พูดกับข้าราชการไม่ค่อยได้ผล ดูจะไม่ตั้งใจฟัง เทศน์ประชาชนคงได้ผลบ้าง แต่คราวไปกับคณะอนุสาสนาจารย์เกือบจะไม่ได้ผลเลย เพราะเขาให้เราพูดก่อน เราเทศน์ให้ประชาชนเกิดสลดสังเวช พออนุสาสนาจารย์ขึ้นไปพูด เน้นโปกฮาหมด มันไปลบความรู้สึกในทางธรรมเสียหมด
อาจารย์ครับ ผมอ่านเจอราว ๆ พ.ศ.๒๔๙๑ มีหน่วยเผยแผ่เคลื่อนที่ของคณะธรรมทานออกทํางาน มันเป็นอย่างไรครับ
- เอ๊ะ ใครใช้คําอย่างนี้ (หนังสือพิมพ์พุทธสาสนาครับ) อ๋อ ผมลงเรือไปเที่ยวเทศน์ บ้านดอน กาญจนดิษฐ์ เกาะสมุย ทํากันเอง เป็นการส่วนตัว ไม่ใช่ในนามคณะสงฆ์อะไร เราใช้เรือใบที่เรียกว่าเรือถุงเมล์ ลําหนึ่งมีนายทัศน์ (เจ้าของเรือ) และนายสติ ไปด้วย
เป็นครั้งแรกที่ประชาชนแถวนี้ได้ยินเครื่องขยายเสียง หรือเทปบันทึกเสียง แตกตื่นกันใหญ่ พอเรือเข้าปากนํ้าบ้านดอนก็เอาลําโพงชักขึ้นครึ่งเสา แล้วเปิดเทศน์สมเด็จวัดเทพศิรินทร์ จานเสียงชุดนั้นมันน่าฟัง เป็นจังหวะจะโคน แล้วเปิดขยายเสียงดังลั่น จวนจะเที่ยงคืนแล้ว ทุก ๆ ท่านํ้า มีคนมายืนอออัดเต็มทุก ๆ ท่า (หัวเราะหึ ๆ) น่าสนุกตอนนั้น เขาไม่รู้เสียงอะไร ไม่เคยมี โดยเฉพาะเด็ก ๆ เต็มไปหมด ตามท่านํ้าที่เรือผ่านเข้าไปในคลองบ้านดอนจนถึงที่จอดเรือในบ้านดอน รุ่งเช้ามีคนถามเสียงอะไร ๆ ดังไพเราะเหลือเกิน
พอถึงบ้านดอนก็ถ่ายของลงเรือยนต์ นายอําเภอกาญจนดิษฐ์ เขาหาเรือมารับไปเทศน์อบรมประชาชนที่อําเภอกาญจนดิษฐ์และต่อไปที่เกาะสมุย
นายอําเภอเกาะสมุย พาตระเวนรอบเกาะ เขาออกหนังสือตาม พ.ร.บ.ปกครองท้องที่ เรียกประชุม เด็กอายุ ๑๕ ปี ถึง ๒๗ ปีทุกคนต้องมา กํานัน ผู้ใหญ่บ้าน ก็เอามาลงบัญชี ต้องเซนต์ชื่อ หลบหลีกไม่ได้ มาเยอะทุกแห่ง เต็มไปหมด นี่ก็สังเกตเห็นว่าเด็ก ๆ เหล่านี้ มานั่งกัดฟันกรอด ๆ ไม่อยากฟัง แต่ต้องทนฟัง ก็เลยโกรธ แล้วเราก็พูดแรง ๆ ว่าเกาะนี้จะจมทะเลก็เพราะพวกเธอ จะเลิศลอยก็เพราะพวกเธอ แล้วก็เทศน์เรื่องอบายมุข ใช้ถ้อยคํารุนแรงทั้งนั้น เกือบทุกแห่งเทศน์กับเยาวชน กลางคืนก็เทศน์กับคนแก่คนเฒ่า อุบาสก อุบาสิกาบ้าง
บางครั้งก็นอนกันบนเรือ แต่ส่วนมากพอคํ่าก็ขึ้นบก กํานันก็พาลูกน้องมาขนเครื่องมือขึ้น บางแห่งต้องลุยนํ้าตั้งแต่สะเอวมาขนเครื่องขยายเสียง เครื่องบันทึกเสียง เครื่องสไลด์ เอาให้หมด ตอนนั้นผมฉายเอง ฉายสไลด์เองด้วย ตอนนั้นเป็นครั้งแรกที่ได้เที่ยวเกาะสมุย เกาะพะงัน ตระเวนอยู่ร่วมเดือน นายอําเภอเกาะสมุยตอนนั้นชื่อ นายอําเภอโพธิ์ ศิวาลัย ต่อมาไปเป็นผู้อํานวยการโรงเรียนนายอําเภอที่กรุงเทพฯ ไม่กี่ปีก็ตายในหน้าที่นั้น ถ้ายังไม่ตาย คงทําอะไรให้แก่บ้านเมืองได้มากคนหนึ่ง ขากลับดูเหมือนจะได้มาเทศน์ที่สุราษฎร์อีก ๒-๓ แห่ง ในนามของพุทธสมาคมจังหวัดสุราษฎร์ เพิ่งเปิดใหม่ เขาขอร้อง เปิดแสดงที่วัดธรรมบูชา
จากเล่าไว้เมื่อวัยสนธยาหน้า 229-231
.
อ่าน เล่าไว้เมื่อวัยสนธยา * ทุกตอน *
ในเว็บไซต์ #สืบสานงานท่านพุทธทาส
.
สนใจหนังสือติดต่อ : มูลนิธิโกมลคีมทอง
โทร 02-412-0744 02-866-1557
สโมสรธรรมทาน,หอจดหมายเหตุพุทธทาสฯ
.
ฟังเสียงเล่าไว้ฯ ราวปี 2527-2528
.
อ่าน PDF
.
ความเดิมตอนแรก ที่มาของงานนี้
.
อัตชีวประวัติในวัยหนุ่มของพุทธทาสภิกขุ
โฆษณา