[สืบสานงานท่านพุทธทาส] #เล่าไว้เมื่อวัยสนธยา #พุทธทาสภิกขุ ตอนที่ 74 , ภาพหน้าที่ 238-242 อาจารย์ครับ แล้วที่อาจารย์ได้วิวาทกับคึกฤทธิ์นั้นมันมีเหตุผลอย่างไรครับ

สำรวจ
ลงทุน
คำถาม

มีบัญชีอยู่แล้ว?หรือ

สืบสานงานท่านพุทธทาส

•

12 พ.ย. 2021 เวลา 05:00 • การศึกษา

#เล่าไว้เมื่อวัยสนธยา #พุทธทาสภิกขุ

ตอนที่ 74 , ภาพหน้าที่ 238-242

อาจารย์ครับ แล้วที่อาจารย์ได้วิวาทกับคึกฤทธิ์นั้นมันมีเหตุผลอย่างไรครับ

- เขานิมนต์ไปอภิปรายกันที่คุรุสภา * ฝ่ายผมมี ๒ คน อาจารย์อะไรอีกคนลืมแล้ว (หัวเราะ) แต่แกไม่พูดเลย ให้ผมพูดคนเดียว เป็นฆราวาส มันจะเป็นความคิดของพวกคุรุสภา (หัวเราะ) แตกตื่นกันใหญ่ คนไปฟังเต็มไปหมด ฝ่ายโน้นมีอีกคนหนึ่งเหมือนกัน แต่ก็ไม่ได้พูด หัวข้อว่าไง (หัวเราะ) ลืมแล้ว ไปดูเอง ผลัดกันพูด (หัวเราะ)

ดูเหมือนผมจะพูดก่อน พูดไปออกเรื่องจิตว่าง * ตามแบบว่าหลักธรรมะที่สําคัญคือเรื่องจิตว่าง ฝ่ายนั้นเขาว่าคนที่จะเป็นผู้ทํางานในโลกด้วยจิตว่างนั้นไม่ได้ มันคนละพวก คนละชั้น อุปมาว่าเหมือนขนมปังทาเนย ๒ หน้าไม่มีใครทํา พูดกันอยู่ ๒-๓ ชั่งโมงได้ ท่านชิ้น หม่อมเจ้าศุภสวัสดิ์ สวัสดิวัฒน์ (หัวเราะ) ก็ไปฟังด้วยเหมือนกัน ไปเชียร์ผม (หัวเราะ) คนฟังก็ดูจะฟังกันเรื่อย ๆ จนในที่สุดก็ปิด ปิดฉากลาโรง แล้วหลังจากนั้นก็ไม่มีอีก ทีเดียว ทีเดียว (หัวเราะ) แล้วก็ไม่มีทางจะทําความเข้าใจได้ (หัวเราะ) ใครจะขอเชิญอีกก็ไม่เอาละ ไม่เอา ผมก็ไม่เอา เขาก็คงไม่เอา

แล้วอันเนื่องมาแต่ครั้งนั้นแล้ว ยังมีเรื่องอะไรต่อมาอีกหรือเปล่าครับ หลังจากครั้งนั้นแล้ว

- มันไม่ปรากฏหลักฐาน คงจะมี แต่เขาคงจะมีความคิดที่จะไม่เห็นด้วยกับอานิสงส์ของจิตว่างอยู่ตลอดเวลา (หัวเราะ) เขียนล้อเรื่องจิตว่างอยู่บ่อย ๆ ในหนังสือพิมพ์สยามรัฐ เราไม่มีหนังสือพิมพ์ (หัวเราะ) เดี๋ยวนี้เงียบไปแล้ว ไม่ล้อเรื่องจิตว่าง คงโดนจิตวุ่นกัดเอาบอบชํ้า (หัวเราะ)

# กับชาวบ้านและพิธีกรรมบางอย่างแบบสวนโมกข์ #

อาจารย์ครับ เมื่อย้ายมาอยู่ที่ธารนํ้าไหลนี้แล้ว ยังมีชาวบ้านเห็นกิจกรรมของสวนโมกข์ เป็นเรื่องบ้าบออีกหรือเปล่าครับ

- ไม่ได้ข่าว เพราะไม่ได้ทําอะไรแปลก ๆ ที่ชาวบ้านเข้าใจไม่ได้ และเราก็เคยตั้งใจจะยกระดับชาวบ้านดังที่เคยเล่ามาแล้ว เมื่อผมมาที่นี่ ซึ่งเป็นเขตที่ล้าหลังที่สุด ธรรมเนียมเก่า ๆ บางอย่างยังเหลืออยู่ เช่นถ้าปลูกผัก ปลูกอะไรไว้ ถ้าขโมยมาขโมยเอาไป เขาจะนิมนต์พระไปบังสุกุลร่องผักนั้น เป็นการทําอันตรายแก่ขโมย ก็มีคนมานิมนต์ผมไปทํา ผมก็ไม่ได้ไปทํา แต่คงมีพระพื้นบ้านอื่น ๆ ทําตาม ๆ กันมาแต่โบราณ พระแกคงไม่รู้คงไปหลอกพระให้ช่วยบังสุกุลที่ขโมยมันชุมนัก

แต่สภาพโดยทั่วไป ชาวบ้านเขาก็อยู่อย่างพึ่งพาอาศัยกัน ความเป็นอยู่ก็เสมอ ๆ กัน ไม่มีปัญหาระหว่างคนมั่งมีกับคนยากจน อยู่กันแบบเพื่อน ขนบธรรมเนียมประเพณีส่งเสริมความเป็นเพื่อน ช่วยเหลือกันเต็มที่ คนนั้นไปช่วยคนนี้ คนนี้ไปช่วยคนนั้น ถึงกับจําว่าใครมาช่วยเรากี่ครั้ง เราต้องไปปลดหนี้ ปลดหนี้ให้หมด ไปช่วยตอบแทน ถึงกับจดจําไว้ไม่เอาเปรียบกัน คิดว่าทีหลังจะมีเพื่อนมาช่วยเราอีก ถ้าเราไม่ไปช่วยเพื่อนก็ขาดไปคนหนึ่ง ถ้าไม่ไปช่วยบ่อย ๆ ก็เท่ากับขาดหมด

ทําเลรอบ ๆ วัดนี้มันเป็นที่ทํากินของชาวบ้าน เป็นที่ว่างที่เขาจับจองไว้แล้ว แต่ไม่อาจมาอยู่เพราะมันไม่สะดวก เพราะไม่มีโรงเรียนให้เด็ก ไม่มีที่พึ่งพาอาศัย เปลี่ยว พอมีวัดเข้า มันก็หมดปัญหาเหล่านี้ ก็อพยพตามมาอยู่รอบ ๆ ไปหมด มันเป็นประเพณีแบบนี้ ผมเคยแนะนําทางราชการ กับพนักงานการปกครองหลายต่อหลายคน นายอําเภอก็เคยคุย ถ้าจะบุกเบิกพื้นที่ออกไปก็ใช้วัดเป็นเครื่องนําหน้า ทําให้ได้ผลสําเร็จมาก จะเบิกบ้านเบิกเมือง ให้ใช้วัดนําหน้าเป็นหัวหอก ที่ไหนก็เป็นอย่างนี้ ในป่าในดง ถ้ามีวัดเข้ามาอยู่ คนก็ต้องการเข้ามาอยู่ อย่างวัดนี้เป็นตัวอย่าง

จะเล่าให้ฟังก็ได้ แรก ๆ ที่มาอยู่นั้น ก็ช่วยทุกอย่างทุกประการ พอมีวัดสมบัติของวัดก็มีเยอะแยะไปหมด ถ้วยชามก็มี จอบพร้าก็มี ปีบหาบนํ้าก็มี เมื่อแรกมาอยู่ ประชาชนแถบนี้ถึงกับยืมพร้าไปถางป่า ยืมจอบไปขุดนา วันไหนที่เขาจะเลี้ยงที่ท้องนาเป็นการใหญ่ เขาจะมายืมจาน ชาม ที่วัดเอาปีบไปหาบนํ้า ยืมขันนํ้าอะไรไป

แล้วก็แนะนําให้รู้จักบรรเทาความทุกข์ยาก คือมันป่วยไข้กันมากในฤดูเกี่ยวข้าว เหนื่อยกันทั้งวัน หลาย ๆ วัน จนป่วยไข้ ยุงก็มาก ผมก็แนะนําให้รู้จักใช้ยา เช้าก่อนไปนา กินควินินเม็ดหนึ่ง พอเกี่ยวข้าวเสร็จแล้ว กลับมาบ้าน กินยาแอสไพรินเม็ดหนึ่ง มันก็เป็นการป้องกันอาการเลวร้ายนั้นได้ ยาแอสไพรินช่วยไม่ให้เมื่อย ช่วยให้นอนหลับ แต่ก่อนมันนอนไม่หลับ มันเมื่อย มันเจ็บตัว ไม่หลับมันก็เสื่อมสุขภาพ ควินินมันป้ องกันเชื้อมาลาเรียได้อย่างดี มันก็เลยไม่เป็นไข้ ไม่ครั่นเนื้อครั่นตัว นอนสบายได้พักผ่อนเต็มที่ ลุกขึ้นก็ไปทํางานได้ดีทุกวัน ๆ ต่อมาเขารู้จักยาเหล่านี้ เขาก็ไปหาซื้อกินเองได้ เราไม่ต้องให้แล้ว แต่ก่อนไม่ยอมกินกัน ยาเม็ดขาว ๆ แล้วไม่ยอมกิน ยาฝรั่งไม่ยอมกิน ต้องชี้แจงกันกว่าจะลองกิน

ธรรมดายาร้าย ๆ ผมก็ไม่แนะนําให้กิน แต่ก็มีเหมือนกัน เด็กคนหนึ่งเด็กหญิงเล็ก ๆ มันเป็นคุดทะราดไปทั้งตัว ผมก็ให้ยาสารหนูอย่างแรง สไปโรซีส เม็ดเล็ก ๆ สีขาว เม็ดเดียว ไม่กี่วันหายหมด เลยมาขอกันใหญ่ ผมบอกว่ายาอย่างนี้ไม่มีให้ คุณต้องซื้อที่ร้านยา เดี๋ยวนี้ดูจะไม่ค่อยมีแล้ว สโตราซาน สไปโรซีส แก้โรคอย่างนี้ชะงัดที่สุด แต่ถ้าเกินมันอันตราย เด็กคนนั้นมันน่าสงสาร กินเม็ดเดียวสักอาทิตย์หนึ่งมันหายหมด สักเดือนหนึ่งหายเกลี้ยงเป็นเนื้อดีหมด

ตอนนั้นผมใช้อยู่ประจํา ใช้สโตราซานฆ่าเชื้อมาลาเรีย มันมีเขียนอยู่ในฉลากยา ว่าสกัดเชื้อมาลาเรีย ไม่มีใครใช้ เรากล้าใช้แก้พวกพุพอง นํ้าเหลืองเสีย เช่น คุดทะราด เป็นต้น ที่ผมกล้าใช้อีกอย่างมันเสี่ยงมากก็คือเป็นไข้ไทฟอยด์ ที่ถ่ายออกมาเป็นนํ้า เหมือนกับมีเลือดผสมออกมาด้วย ยานี้มันมีประโยชน์ คือมันหยุดการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรีย ผมไปเห็นหมอชุมพร เขาใช้กับอาเสี้ยง ผมไปนั่งดูเขารักษา แบบไข้ก็รักษาไป แต่บางมื้อให้สโตราซานไปด้วย ซื้อมาไว้ประจํา แต่เราไม่ได้เอามาแจก มันเป็นสารหนู ๒ ชนิดที่ไม่เป็นอันตราย เป็นยาเยอรมัน เดี๋ยวนี้ดูจะไม่มีขายแล้ว

นอกจากนั้นก็ช่วยตอบคําถามเกี่ยวกับกฎหมาย แต่เราไม่ได้ทําหน้าที่ยุให้เขาเป็นความกัน ช่วยพิมพ์หนังสือสัญญาก็มี พิมพ์ดีดให้ แล้วก็ชวนกันทําถนน ทําคลอง ทําทางเดิน เหมือนที่เล่าแล้ว ชวนกันคุ้มครองที่สาธารณะ เช่น ป่าไทรที่ขึ้นคร่อมคลองไชยา เป็นต้น

แล้วก็ยังให้มาสวดมนต์ จนมีการสวดมนต์ประกวดกัน เหมือนที่เล่าไว้แล้ว แล้วยังมีหัดเทศน์วันเสาร์ ให้หนุ่มชาวไร่ชาวนา มาพูดตามที่ตัวเองถนัด แล้วก็มีรางวัลเป็นพร้าบ้าง เป็นจอบบ้าง พอเราเทศน์จบก็เป็นรายการบรรยายประกวด นายน้อยพูดได้เกือบทุกปี แกมีปฏิญาณโวหาร เป็นมโนห์รา พูดธรรมะตามความคิดเห็น ไม่ใช่ธรรมะตามแบบฉบับ ก็ยังมีประโยชน์ ทําสัก ๒-๓ ปี มันก็เริ่มเบื่อด้วยกันทั้งฝ่าย มันซํ้าซาก ก็เลิกกันไป

จาก เล่าไว้เมื่อวัยสนธยา หน้า 238-241

หมายเหตุ

* การอภิปรายที่คุรุสภา-กรุงเทพฯ ระหว่าง

อ.พุทธทาส กับ มรว.คึกฤทธิ์ มี 3 ครั้ง

ครั้งที่ 1เมื่อ 2506 07 06

เรื่อง งานคือการปฏิบัติธรรม

https://soundcloud.app.goo.gl/qZiFV

* ครั้งที่ 2 เมื่อ 2507 02 23 เป็นข่าววิวาทะ

เรื่อง การทำงานด้วยจิตว่าง

https://soundcloud.app.goo.gl/a8wRz

(นับเป็นกรณีศึกษาที่ทำให้เห็นถึงความสำคัญของ "ภาษาคน กับ ภาษาธรรม" ว่า...เพราะเหตุใดจึงฟังธรรมบรรยายท่านพุทธทาสไม่เข้าใจ

https://youtu.be/t5yW2vqEXVk)